Του Γιώργου Λεκάκη
Το χωριό Κούρτα[1]ευρίσκεται στην ανατολική όχθη του ποταμού Νείλου, στην άνω κοιλάδα του Νείλου, στα νυν όρια της νότιας Αιγύπτου, στον 24ο παράλληλο [24°35′41″N 33°01′21″E].
Βραχογλυφικά που βρέθηκαν κοντά στο χωριό αυτό, έχουν επιβεβαιωθεί ως τα πρώτα γνωστά παλαιολιθικά έργα τέχνης της Πλειστόκαινου εποχής στην Βόρεια Αφρική! Χρονολογήθηκαν, χρησιμοποιώντας μια τεχνική που ονομάζεται φωταύγεια, σε άμμο που είχε συσσωρευτεί στην επιφάνεια του βράχου, όπου ήταν σκαλισμένες οι εικόνες. Η ομάδα αρχαιολόγων από το Βέλγιο, την Αυστραλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες απέδειξε ότι τα γλυπτά είναι “τουλάχιστον 15.000 χρόνων” και πιθανώς πολύ αρχαιότερα (19.000 χρόνων). Πριν από αυτήν την έρευνα, η ιδέα ότι η Αίγυπτος είχε παλαιολιθική βραχογραφία ήταν αμφιλεγόμενη.
Ο χώρος αποτελείται από τουλάχιστον 185 φιγούρες βαθειά σκαλισμένες σε ψαμμίτη. Πολλές απεικονίζουν ζώα σε πιο φυσιοκρατικό στυλ από αυτό που χρησιμοποιήθηκε σε μεταγενέστερα πετρογλυφικά σε κοντινές τοποθεσίες. Μερικά από τα πιο αξιοσημείωτα πετρογλυφικά είναι λιγότερο φυσιοκρατικά – στυλιζαρισμένες εικόνες ανθρώπων με μεγάλα οπίσθια, παρόμοιες με αυτές που δημιουργήθηκαν στην Ευρώπη, πριν από περίπου 14.000 χρόνια. Σύμφωνα με τον κ. D. Huyge (των Βασιλικών Μουσείων Τέχνης και Ιστορίας του Βελγίου), αυτές οι εικόνες θα μπορούσαν να αποτελούν απόδειξη μιας έμμεσης σύνδεσης μεταξύ πολύ μακρινών πολιτισμών.
Τα πετρογλυφικά της Κούρτα απεικονίζουν βούβαλους, πουλιά, ιπποπόταμους, γαζέλες, αντιλόπες , ψάρια, «μερικά απροσδιόριστα πλάσματα («τέρατα» ή υβρίδια)» και στυλιζαρισμένες ανθρώπινες φιγούρες.
Από το 2005, όταν η ομάδα δημοσίευσε για πρώτη φορά περιγραφές της τέχνης στην Qurta, τέσσερις ή πέντε άλλες τοποθεσίες με εικόνες κατασκευασμένες σε παρόμοιο στυλ έχουν εντοπιστεί περίπου 45 μίλια νότια του χώρου. «Το ένα εύρημα προκαλεί το άλλο», λέει ο κ Huyge. «Η Qurta έχει ανοίξει έναν εντελώς νέο τομέα έρευνας για την παλαιολιθική τέχνη».
ΠΗΓΗ: «Egypt’s Art Before the Pyramids – Petroglyphs found near the village of Qurta in southern Egypt have been confirmed as the first known Paleolithic artwork in North Africa», AJA, Μαρτ. / Απρ. 2012. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 4.5.2012.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
- Huyge D., κ.ά. «First evidence of Pleistocene rock art in North Africa: securing the age of the Qurta petroglyphs (Egypt) through OSL dating», Antiquity, 85 (330), 1184–1193, doi:10.1017/S0003598X00061998, 21.11.2011.
- «Egypt: The Aurochs of Qurta», World Archaeology (53). 28.5.2012.
- «Nile Rock Art Is at Least 15,000 Years Old», Heritage Daily, Νοέμ. 2011.
ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ:
[1] Το τοπωνύμιο είναι συχνότατο στην Ελλάδα, αλλά και κυρίως στην Κρήτη (ποταμός Κουρταλιώτης / Κουρταλιώτικο φαράγγι, κ.ά.) αλλά και ως επίθετο (Κουρτης, Κουρτογλου, κλπ.). Προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό κοόρτις (η), > ρωμαϊκό cohors = σύνταγμα πεζῶν στρατιωτῶν ἐκ τριῶν σπειρῶν, ἤτοι ἓξ λόχων, τὸ δέκατον τῆς λεγεῶνος – ΠΗΓΗ: Πολύβ. 11. 23, 1., 11. 33, 1, Ἐπιγραφ.
αρχαια αρχαιοτερα παλαιοτερα βραχογλυφικα 15.000 χρονων χρονια πριν Κουρτα Λεκακης βραχος γλυφικα 19.000 χωριο ανατολικη οχθη ποταμος Νειλος ανω κοιλαδα Νειλου, Αιγυπτος 24ος παραλληλος βραχογλυφια νοτια Αιγυπτος πρωτα γνωστα παλαιολιθικα εργα τεχνης Πλειστοκαινος εποχη Βορεια βορειος Αφρικη φωταυγεια, αμμος σκαλισμενη εικονα αρχαιολογια γλυπτο αρχαιοτερα παλαιολιθικη αρχαιοτερη παλαιοτερη βραχογραφια σκαλισμενη ψαμμιτης απεικονιση ζωα φυσιοκρατικο στυλ πετρογλυφικα πιο αξιοσημειωτα αρχαιοτερο παλαιοτερο πετρογλυφικο φυσιοκρατια στυλιζαρισμενη ανθρωπος μεγαλα οπισθια, Ευρωπη, 14.000 εικονα αποδειξη εμμεση συνδεση πολιτισμος πετρα βουβαλος , πουλι, ιπποποταμος, γαζελα, αντιλοπη, ψαρι απροσδιοριστο πλασμα τερας υβριδιο ανθρωπινη φιγουρα 2005, Qurta, κατασκευη ευρημα τεχνη τοπωνυμιο Ελλαδα, Κρητη ποταμος Κουρταλιωτης / Κουρταλιωτικο φαραγγι, επιθετο Κουρτης, Κουρτογλου, αρχαιο ελληνικο κοορτις ρωμαικο cohors = συνταγμα πεζων στρατιωτων σπειρα λοχος λεγεωνα Πολυβιος επιγραφη
