Ολοκληρώθηκε η πρώτη φάση του ερευνητικού προγράμματος στο βασιλικό γυμνάσιο της αρχαίας Μίεζας[1]. – ΣΧΟΛΙΟ Γ. Λεκάκη: Πότε θα μετονομασθεί το παραπλήσιο χωριό Κοπανός σε Μίεζα;;;
Η έρευνα που πραγματοποιείται από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ημαθίας, υπό την διεύθυνση της επί τιμή εφόρου Αγγ. Κοτταρίδη περιελάμβανε ανασκαφή, καθαρισμό και τεκμηρίωση των ευρημάτων, συντήρηση, μελέτη και συσχέτιση με τα ευρήματα των παλαιότερων ανασκαφικών περιόδων, αλλά και προκαταρκτικές εργασίες (σχεδίαση, μελέτη αρχιτεκτονικών μελών και δομών) για την εκπόνηση της μελέτης προστασίας και ανάδειξης του μνημειακού συγκροτήματος και αναστήλωσης του δυτικού τμήματος του ξυστού, της δωρικής στοάς όπου γινόταν η εξάσκηση στον αγώνα δρόμου.
Η ανασκαφή που πραγματοποιήθηκε σε σημεία κρίσιμα για την κατανόηση της αρχιτεκτονικής δομής του τεράστιου οικοδομήματος επιβεβαίωσε την κατασκευή του συνόλου στα μέσα του 4ου αιώνα σύμφωνα με ένα ενιαίο σχέδιο και συνακόλουθα την συσχέτιση με τον Φίλιππο Β΄(359-336 π.Χ.) και τον Μέγα Αλέξανδρο.
Νέο στοιχείο είναι η ανακάλυψη της διαμόρφωσης του χώρου σε γιγαντιαία κλίμακα: ο φυσικός βράχος (πωρόλιθος) του υπεδάφους απολαξεύτηκε, ώστε να σχηματιστούν τρία τεράστια, οριζόντια, απολύτως επίπεδα άνδηρα (έκτασης περ. 14 στρεμμάτων) που αναπτύσσονται σε αυστηρά γεωμετρική αλληλουχία από τα νοτιοδυτικά, όπου βρίσκεται το υπερκείμενο νοτιοδυτικό συγκρότημα, προς τα βόρεια, όπου η παλαίστρα και τα ανατολικά όπου, στο χαμηλότερο σημείο, εκτεινόταν η διώροφη στοά του ξυστού, που έφτανε σε μήκος σχεδόν τα 200 μ.!
Δεν αποκλείεται η κλιμάκωση των επιπέδων των διάφορων επί μέρους λειτουργικών ενοτήτων του γυμνασίου να αντιστοιχεί σε ιεράρχηση της λειτουργίας τους.
Στον τοίχο με τους αμφικίονες του ξυστού, αλλά και σε αρχιτεκτονικά μέλη (κιονόκρανα, κλπ.) σώζονται ακόμη εξαιρετικής ποιότητας λευκά κονιάματα, ίδια με αυτά των βασιλικών τάφων και του «ανακτόρου των Αιγών». Γενικότερα παρατηρούνται αντιστοιχίες και ομοιότητες με το «ανάκτορο των Αιγών» που αποτελούν, όπως φαίνεται, χαρακτηριστικά της «κλασσικής μακεδονικής αρχιτεκτονικής», αλλά και διαφοροποιήσεις που οφείλονται στην διαφορετική λειτουργία.
Ένα βασικό χαρακτηριστικό του γυμνασίου της Μίεζας εκτός από το μέγεθος του είναι η εκτεταμένη χρήση πώρινων γωνιόλιθων, μάλιστα στην περιοχή ανάμεσα στην παλαίστρα και το νοτιοδυτικό συγκρότημα οι λίθινοι τοιχοβάτες σώζονται σημειακά σε ύψος που φτάνει τα 2 μ. – ΣΧΟΛΙΟ Γ. Λεκάκη: Ευτυχώς, οι αρχαιολόγοι άρχισαν να λένε τον τόπο με το αρχαίο ελληνικό του όνομα Μίεζα, που αναφέρεται από τον Πολύβιο ακόμη, διότι ο κ. Μπαμπινιώτης είχε αποφανθεί πως είναι… σλαβικό τοπωνύμιο, μόνο και μόνο επειδή καταλήγει σε -ζα…
Το άλειμμα των αθλουμένων νέων με λάδι ήταν απολύτως απαραίτητο στοιχείο της ζωής στο γυμνάσιο. Τα θραύσματα παναθηναϊκών αμφορέων που βρίσκονται στον ξυστό και στην παλαίστρα φανερώνουν ότι οι νεαροί γόνοι της μακεδονικής ελίτ προτιμούσαν το εκλεκτό και καθ’ όλου φθηνό λάδι των ιερών δένδρων της Αθήνας, ωστόσο το πιο συγκινητικό εύρημα είναι τέσσερις γραφίδες από αυτές που οι μαθητές του Αριστοτέλη χρησιμοποιούσαν για να γράφουν τα γυμνάσματά τους.
ΠΗΓΗ: ΥΠΠΟΑ, ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 27.8.2025.
ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ:
[1] Στο πλαίσιο της Προγραμματικής Σύμβασης, η οποία υπογράφηκε από την Υπουργο Πολιτισμού Λ. Μενδώνη και τον Δήμαρχο Νάουσας Ν. Κουτσογιάννη, τον Αύγουστο (07/08) του 2024.
αρχαιες γραφιδες μαθητων μαθητες του Αριστοτελη αρχαιο βασιλικο γυμνάαιο αρχαια Μιεζα Μεγας Αλεξανδρος αθλουμενοι πριγκηπες της Μακεδονιας, αλειμμα λαδι ιερα δενδρα Αθηνων μετονομασία χωριο κοπανος ημαθιας ημαθια αρχαια γραφιδα μαθητης Αριστοτελους βασιλιας σχολειο σχολη Μιεζας αθληση πριγκηπας Μακεδονια ελαιολαδο ιερο δενδρο ελια Αθηνας Εφορεια Αρχαιοτητων Ημαθιας, ΕΦΑ Κοτταριδη ανασκαφη καθαρισμος τεκμηριωση ευρηματων, συντηρηση, ευρημα ανασκαφες αρχιτεκτονικα μελη δομη μνημειακο συγκροτημα αναστηλωση ξυστος δωριεις δωρικη στοα εξασκηση αγωνας δρομου τεραστιο οικοδομημα κατασκευη 4ος αιωνας πχ Φιλιππος Β 359 – 336 φυσικος βραχος πωρολιθος υπεδαφος απολαξευση ανδηρο γεωμετρικη αλληλουχια παλαιστρα διωροφη στοα ξυστου κλιμακωση επιπεδων λειτουργια ιεραρχηση λειτουργια τοιχος αμφικιονας αρχιτεκτονικο μελος κιονοκρανο εξαιρετικη ποιοτητα λευκο κονιαμα βασιλικοι ταφοι βασιλικος ταφος ανακτορο των Αιγων Αιγες αιγαι κλασσικη μακεδονικη αρχιτεκτονικη πωρινος γωνιολιθος παλεστρα λιθινος τοιχοβατης αλειμμα αθλουμενος νεος αρχαιος αθλητισμος θραυσμα παναθηναικος αμφορεας νεαροι γονοι μακεδονικη ελιτ αριστοκρατια εκλεκτο ακριβο ελαιολαδο ελαιοδενδρο ελια Αθηνα συγκινητικο ευρημα γραφις γραφη γυμνασμα γυμνασματα υπουργειο Πολιτισμου Μενδωνη Ναουσα μπαμπινιωτης σλαβικη γλωσσα καταληξη -ζα -εζα αρχαιο ελληνικο ονομα Πολυβιος σλαβικο τοπωνυμιο ελληνικα σλαβικα τοπωνυμια
