Του Γιώργου Λεκάκη
Στο επιστημονικό του έργο του κλασσικιστή W. H. S. Jones (1876 – 1963) «Ελονοσία και Αρχαία Ελλάδα» (NATURE, 16.12.1909, σελ. 192)[1], προφανώς έχει παραβλέψει αυτό που φαίνεται να είναι, αν και τροποποιημένο για δραματικούς σκοπούς, μια περιγραφή οξείας κρίσης γρίπης, δηλαδή αυτή που δίνει ο Σοφοκλής για τα βάσανα του Φιλοκτήτη στο ομώνυμο έργο του.
ΔΕΙΤΕ την ΣΠΗΛΙΑ του ΦΙΛΟΚΤΗΤΗ στην ΛΗΜΝΟ, ΕΔΩ.
Εδώ, ακριβώς την στιγμή που πρόκειται να συνοδεύσει τον Νεοπτόλεμο στα πλοία, ο Φιλοκτήτης δέχεται μια ξαφνική κρίση (στίχος 730). Αναγνωρίζει τα πρόδρομα συμπτώματα αυτού που περιγράφει στον Νεοπτόλεμο ως μια επαναλαμβανόμενη κρίση της ασθένειάς του (ηκɛι γαρ αυτη δια χρóνoυ, στίχος 758). Η κρίση φαίνεται να συνοδεύεται από πόνο ή δυσφορία (στίχος 730) και ρίγος (στ. 735). Τα συμπτώματα γίνονται όλο και πιο έντονα (και τι πρoσδoκω νɛoν, 784) μέχρι να γίνουν σχεδόν ανυπόφορα (στ. 790).
Σύντομα, ωστόσο, από προηγούμενη εμπειρία, ο Φιλοκτήτης μπορεί να προβλέψει ότι τα χειρότερα έχουν τελειώσει (στ. 808) και ότι η επίθεση θα περάσει κατά την διάρκεια του ύπνου («λαμβανɛι γαρ oυν υπνos μ, όταν πɛρ τò κακòν ɛξιη τóδɛ», στ. 766).
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για την ΙΑΤΡΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ της ΑΣΘΕΝΕΙΑΣ του ΦΙΛΟΚΤΗΤΗ, ΕΔΩ. Στο 40ό λεπτό η ομιλια του Γ. Λεκάκη.
ΠΗΓΗ: G. A. Auden «Malaria and Ancient Greece», Nature, vol. 82, σελ. 278 (1910), https://doi.org/10.1038/082278b0, 6.1.1910. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 6.1.2010.
ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ:
[1] Αρχικώς εδημοσιεύθη σε βιβλίο το 1918. Υπάρχει στις έντυπες συλλογές της Βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου Cornell. Συμπληρώθηκε από τον E. T. Withington.
Η «υπόθεση Τζόουνς» έλεγε ότι η ελονοσία ήταν ο κρίσιμος παράγοντας για την παρακμή της Ελλάδας της Χρυσής Εποχής (4ος αιώνας π.Χ.). Με έρευνες (1906 – 1909), του βιολόγου Ρ. Ρος ήταν πρωτοστάτες στην διεπιστημονική έρευνα “βιολογία και ιστορία”. Η ιδέα είχε ξεκινήσει από τον Ρος (βραβείο Νόμπελ για την σημασία των κουνουπιών στην εξάπλωση της ασθένειας)! Αλλά οι πρώτες αρνητικές κριτικές του έργου του Τζόουνς «Ελονοσία και Ελληνική Ιστορία» (1909) από κλασσικιστές και ιστορικούς τερμάτισαν την υπόθεση.
Φιλοκτητης οξεια κριση γριπης γριπη Λεκακης λημνος προσβολη γριππη εργο τζοουνς Jones Ελονοσια και Αρχαια Ελλαδα 1909, δραμα αρχαιοτερη περιγραφη κριπης οξειας κρισης γριππης, Σοφοκλης βασανα τραγωδια Νεοπτολεμος πλοιο στιχοι προδρομα συμπτωματα επαναλαμβανομενη κριση ασθενειας ασθενεια ηκει γαρ αυτη δια χρονoυ, πονος δυσφορια ριγος συμπτωμα εντονα πρoσδoκω νɛoν, προσδοκια ανυποφορα εμπειρια, προβλεψη χειροτερα επιθεση υπνος λαμβανɛι γαρ oυν υπνos μ, οταν κακον εξιη τοδɛ κακο ελονοσια μαλαρια malaria βιβλιο 20ος αιωνας μχ 1918 συλλογη Βιβλιοθηκη Πανεπιστημιο κορνελ Cornell Withington γουιθινγκτον υποθεση Τζοουνς κρισιμος παραγοντας ασθενεια αρωστια παρακμη Ελλαδας ελλαδος ελλαδα Χρυσης Εποχης Χρυση Εποχη 4ος πΧ ερευνα 1906 – 1909 βιολογος Ρος πρωτοστατης διεπιστημονικη ερευνα βιολογια ιστορια βραβειο Νομπελ κουνουπι κουνουπια εξαπλωση ασθενειας αρνητικη κριτικη 1909 κλασικιστης ιστορικος ιστορια
