ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΜΗ ΣΛΑΒΙΚΗΣ ΚΑΤΑΓΩΓΗΣ ΤΟΥ ΤΟΠΩΝΥΜΙΟΥ ΚΑΣΤΑΣ
Μια διαδεδομένη μα παντελώς εσφαλμένη αντίληψη στην έρευνα για το μνημείο του Καστά είναι πως το τοπωνύμιο “Καστάς ” είναι σλαβικό. Όπως βέβαια δεν είναι και τόσο καλά ερευνημένο το ζήτημα της επίδρασης της ελληνικής και θεολογικής γλώσσας και ιεροπρακτικής των Θρακο-Μακεδονικών περιοχών στις σλαβικές γλώσσες. Το μακεδονο-φρυγικό “βέδυ” (νερό > σερβ. вода) είναι μία τέτοια περίπτωση. Η παλαιότερη μαρτυρία του τοπωνυμίου Καστάς στην περιοχή της Αμφίπολης ανάγεται στο 1792 και σε αγιορειτικές πηγές και σήμαινε ειδικότερα την ύπαρξη πηγής (πρβλ. εδώ το “Κασταλία” των Δελφών).
Ο όρος “Καστάς σχετίζεται όπως έχουμε τεκμηριώσει με ιερά πρακτική αρχαιοελληνικών μυστηρίων. Επί πλέον το ίδιο όνομα εμφανίζεται ως τμήμα σύνθετων λέξεων που αφορούν άτομα με δημόσια ιδιότητα που έχει ιερά διάσταση, όπως ο ποινικάστας / φοινικάστας που είχε αρμοδιότητα γραμματειακή και αρχειακή και μαρτυρείται σε επιγραφές του 5ου αιώνα π.Χ. στην Κρήτη, κοιτίδα εξ άλλου των μυστηρίων. Η φύση του αξιώματος αυτού αρμόζει στην γλωσσική και αρχειακή διάσταση που διέπει την λατρεία της Ρέας – Δήμητρος και από την οποία τα δημόσια αρχεία έως σήμερα καλούνται μητρώα, όπως δηλαδή ονομάζονταν τα ιερά της Μεγάλης Μητρός, κύρια ταύτιση της οποίας ήταν τα δίπολα Ρέα-Δήμητρα ή Δήμητρα-Κόρη. Η ελληνική γλώσσα επί πλέον συνιστά θεμελιακό στοιχείο ενότητας του Ελληνισμού και διαφοροποίησής του από τους Βαρβάρους, όπως μαρτυρούν επιγραφικές αρετολογίες της Ίσιδος – Δήμητρας / Κόρης σε ελληνικές πόλεις της Θράκης.
Το “Καστάς” επίσης αποτελεί συστατικό γυναικείων ονομάτων σε μακεδονικές περιοχές ή περιοχές που διήλθαν από μακεδονική επιρροή. Τέτοια ονόματα απαντούν:
- στην στήλη της ΠαγΚάστας, που εκτίθεται στο Μουσείο των Βασιλικών Τύμβων στην Βεργίνα (350 – 325 π.Χ.) και
- στην στήλη της ΠολυΚάστας από την Χερσόνησσο (τέλη 4ου – αρχές 3ου αι. π.Χ.).
ΠΟΛΥΚΑΣΤΑ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟΣ ΔΕΛΦΟΥ ΓΥΝΑ
ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 19.10.2024.
αρχαιο τοπωνυμιο ετυμολογια ΚΑΣΤΑΣ καστα Αμφιπολη σερρων, ελληνικο σλαβικο ΚΑΣΤΑ αρχαιο ελληνικο, σλαβικο Κοττης ΣΛΑΒΙΚΗ ΚΑΤΑΓΩΓΗ εσφαλμενη αντιληψη ερευνα μνημειο Καστα επιδραση ελληνικη θεολογικη γλωσσα ιεροπρακτικη Θρακομακεδονες σλαβικες γλωσσες μακεδονοφρυγικο μακεδονοφρυγικα βεδυ νερο βοντα voda παλαιοτερη αρχαιοτερη μαρτυρια Αμφιπολης 18ος αιωνας μχ 1792 αγιο αγιον ορος πηγη νερου Κασταλια δελφων δελφοι ιερα πρακτικη αρχαιοελληνικα μυστηρια συνθετη λεξη ατομο δημοσια ιδιοτητα ιερα διασταση, ποινικαστας / φοινικαστας ποινικαστης / φοινικαστης αρμοδιοτητα γραμματειακη αρχειακη επιγραφη 5ος πΧ Κρητη, κοιτιδα αρχαιων μυστηριων αξιωμα γλωσσικη αρχειακη διασταση λατρεια θεα Ρεα – Δημητρα δημοσια αρχεια μητρωο Μεγαλη Μητερα διπολο Κορη περσεφονη ελληνικη γλωσσα θεμελιακο στοιχειο ενοτητα Ελληνισμος διαφοροποιηση βαρβαροι επιγραφικη αρετολογια ισιδα ισις αρχαιες ελληνικες πολεις Θρακης συστατικο γυναικειο ονομα μακεδονια μακεδονικη επιρροη στηλη Παγκαστα Παγκαστη Μουσειο των Βασιλικων Τυμβων Βεργινα ημαθια 350 – 325 Πολυκαστα Πολυκαστη Χερσονησσος 3ος αρπαλος αρχαια θρακη θρακες μακεδονες σερρων σερρες
