Του Γιώργου Λεκάκη
Ερευνητές έλυσαν ένα μυστήριο δεκαετιών, γύρω από την ουσία, που περιέχεται σε αρχαία ελληνικά χάλκινα αγγεία, 2.500 χρόνων, τα οποία ευρέθησαν στην Ποσειδωνία / Πέστουμ της Καλαβρίας Μεγάλης Ελλάδος / Κάτω / Νότιας Ιταλίας.
Τα αγγεία ανακαλύφθηκαν αρχικώς την δεκαετία του 1950, σε ένα υπόγειο ιερό που χρονολογείται από τον 6ο αιώνα π.Χ. Όταν ανασκάφηκαν για πρώτη φορά, οι αρχαιολόγοι παρατήρησαν ένα κολλώδες, πορτοκαλοκαφέ υπόλειμμα, που κάλυπτε το εσωτερικό των αγγείων, το οποίο υπέθεσαν ότι ήταν μέλι, μια ουσία που πολλές αρχαίες γραπτές πηγές αναφέρουν ότι προσφερόταν συχνάκις στους θεούς ως δώρο.
Κατά την διάρκεια 30 ετών, τρεις διαφορετικές ερευνητικές ομάδες προσπάθησαν να αναλύσουν το υπόλειμμα, αλλά δεν κατάφεραν να επιβεβαιώσουν την παρουσία μελιού, καταλήγοντας αντ’ αυτού στο συμπέρασμα ότι τα αγγεία περιείχαν στην πραγματικότητα κάποια μορφή ζωικού ή φυτικού λίπους. (Προηγουμένως είχε αναγνωριστεί ως μείγμα κεριού / λίπους / ρητίνης).
Ωστόσο, χημικοί της Οξφόρδης διεξήγαγαν πρόσφατα μια νέα μελέτη των αγγείων, χρησιμοποιώντας σύγχρονες αναλυτικές τεχνικές, όπως η φασματομετρία μάζας. Τελικώς διαπίστωσαν ότι η μοριακή και χημική υπογραφή της ουσίας ήταν σχεδόν πανομοιότυπη με το σύγχρονο κερί μέλισσας και ότι τα χάλκινα αγγεία σχεδόν σίγουρα περιείχαν αρχαίες κηρήθρες.
Η πολυαναλυτική προσέγγιση ανίχνευσε λιπίδια, προϊόντα αποσύνθεσης σακχαριτών, σάκχαρα εξόζης και κύριες πρωτεΐνες βασιλικού πολτού, υποστηρίζοντας την υπόθεση ότι τα αγγεία κάποτε περιείχαν κηρήθρες.
«Η εφαρμογή χημικών και επιστημονικών αναλύσεων για την εξαγωγή νέων και λεπτομερών πληροφοριών από υπάρχοντα αντικείμενα μας επιτρέπει να υιοθετήσουμε μια πιο ενημερωμένη και λεπτή προσέγγιση στην κατανόηση της ζωής και των τελετουργιών των προηγούμενων κοινωνιών. Και όλα αυτά από υλικό που ήδη υπάρχει στα… ράφια κάθε συλλογής αρχαιολογικών μουσείων», εδήλωσε ο G. Zuchtriegel, συν-συγγραφέας της μελέτης και διευθυντής του Αρχαιολογικού Πάρκου της Πομπηίας.
Η έρευνα υπογραμμίζει την αξία της επανεξέτασης αρχαιολογικών καταλοίπων σε μουσεία με προηγμένες βιομοριακές τεχνικές και προσφέρει μια πιο συγκεκριμένη μέθοδο για την ανίχνευση προϊόντων μέλισσας σε αρχαία περιβάλλοντα.
ΠΗΓΗ: L. da Costa Carvalho, κ.ά. «A Symbol of Immortality: Evidence of Honey in Bronze Jars Found in a Paestum Shrine Dating to 530–510 BCE», Journal of the American Chemical Society, ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 30.7.2025. Πανεπιστημιο Οξφόρδης.
αρχαια ελληνικα αγγεια, κηρηθρα Λεκακης αρχαιο ελληνικο αγγειο Paestum beeswax honey honeycombs saccharide decomposition products, hexose sugars, major royal jelly proteins κερηθρα μυστηριο ουσια, χαλκινα 2.500 2.600 χρονων, χρονια πριν Ποσειδωνια / Πεστουμ Παιστουμ Καλαβριας Καλαβρια Μεγαλη Ελλαδα / Κατω / Νοτια Ιταλια 1950, υπογειο ιερο 6ος αιωνας πΧ ανασκαφη κολλωδες, πορτοκαλοκαφε υπολειμμα, μελι, προσφορα θεοι δωρο αναλυση υπολειμμα, ζωικο φυτικο λιπος μειγμα κερι ρητινη χημεια Οξφορδη φασματομετρια μαζας μοριακη χημικη υπογραφη μελισσας χαλκινο λιπιδια, προιον αποσυνθεση σακχαριτης, σακχαρα εξοζης πρωτεινη βασιλικος πολτος χημικη αντικειμενο τελετουργια κοινωνια συλλογη αρχαιολογικο μουσειο επανεξεταση αρχαιολογικα καταλοιπα μουσεια βιομοριακη τεχνικη ανιχνευση προιοντων μελισσα αρχαιο περιβαλλον bees wax
