«…Ο κ. Λεκανίδης κηρύττει ότι είναι φιλελεύθερος, διότι είναι ορθόδοξος, εγώ έχω καθήκον να διακηρύξω ότι είμαι φιλελεύθερος, διότι είμαι Έλλην. H ελευθεροθρησκεία είναι αρετή ιδιάζουσα κατ’ εξοχήν εις το Ελληνικόν Έθνος.
[…] Εάν, λοιπόν, υποστηρίζωμεν την άκραν, την άνευ σκιάς τινός ελευθεροθρησκείαν, ημείς ήμεθα συνεπείς προς τον εθνισμόν ημών και προς την θρησκείαν ημών· αλλ’ έχω να διαμαρτυρηθώ κατά της αντιλήψεως του αξιοτίμου πληρεξουσίου Σφακίων, κατά της αντιλήψεως ότι ο Ελληνισμός ταυτίζεται προς την έννοιαν της Ορθοδοξίας· ο Ελληνισμός προϋπήρξεν αιώνας όλους πριν ή εμφανισθή ο Χριστός κομίζων το Ευαγγέλιον της σωτηρίας. Η έννοια λοιπόν του Ελληνισμού δεν δύναται ποτέ να ταυτισθή με την έννοιαν της Ορθοδοξίας.
[…] Είπον ότι ο Ελληνισμός υπήρξεν αιώνας όλους προ του Χριστιανισμού και προσθέτω ακόμη ότι η λαμπροτέρα περίοδος του ελληνικού πολιτισμού είναι ατυχώς η αρχαιοτέρα. Ο Ελληνισμός ο καταυγάζων δι’ ανεσπέρου φωτός και ημάς τους νάνους απογόνους δεν είναι ο πρόσφατος, δεν είναι ο Χριστιανικός Ελληνισμός, αλλά ο Ελληνισμός των εθνικών χρόνων.
[…] Ο Ελληνισμός δεν δύναται να ταυτιστεί προς τον Χριστιανισμόν· ο Ελληνισμός είναι ο παρασκευάσας τον κόσμον προς αποδοχήν του Χριστιανισμού.
[…] Την γλώσσαν, η οποίαν δεν είναι στοιχείον της θρησκείας, αλλά στοιχείον του εθνισμού μας. Δεν δύναμαι λοιπόν να εννοήσω πώς άνδρες κατ’ εξοχήν φιλελεύθεροι, είναι δυνατόν να πιστεύουν τας δύο αυτάς εννοίας και να σας λέγουν ότι η έννοια του Ελληνισμού ταυτίζεται προς την έννοιαν της Ορθοδοξίας, ενώ δεν υπάρχουν ίσως δυστυχώς δύο τόσον αντίθετοι προς αλλήλας όσον είναι σήμερον η έννοια του Ελληνισμού προς το επικρατούν μέρος της Ορθοδοξίας. Εάν είμεθα 100.000.000 οι Ορθόδοξοι, δυστυχώς όλοι οι Έλληνες είμεθα 8.000.000 όλοι, δεν ημπορούμεν δε να έχομεν ουδένα ταυτισμόν εθνικόν προς το υπόλοιπον του ορθόδοξου πληρώματος
[…] Δεν αρνούμαι ότι η ορθόδοξος θρησκεία υπήρξεν η κιβωτός, εντός της οποίας πολλάκις εσώθη ο Ελληνισμός, αλλά δεν είναι το μόνον, το οποίον διακρίνει τον Ελληνισμόν. Τον Ελληνισμόν χαρακτηρίζει κάτι τι άλλον υψηλότερον και ευγενέστερον. Ο Ελληνισμός είναι ιδέα, της οποίας ο ευγενέστερος σκοπός είναι να διαλύη τα σκότη και να ανοίγη δρόμον προς την ελευθερίαν και τον πολιτισμόν».
ΠΗΓΗ: Από τα πρακτικά της Β΄ Συντακτικής συνέλευσης των Κρητών, 28.10.1906, με αφορμή την συζήτηση που διεξαγόταν για τις σχέσεις της Ανατολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας με την Κρητική Πολιτεία και περί του όρου «επικρατούσα θρησκεία» στο Σύνταγμα. Ο Ελ. Βενιζέλος διαφώνησε του με τον Ι. Λεκανίδη. ΓΑΚ, Επίσημος Εφημερίς της Κρητικής Πολιτείας, σειρά #008, φάκελλος #004, έγγρ. 114-115. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 28.10.2006.
Βενιζελος εννοια Ελληνισμος χριστιανισμος ορθοδοξια ελληνισμου ορθοδοξιας Λεκανιδης φιλελευθερος, ορθοδοξος, φιλελευθερισμος, ελλην ελευθεροθρησκεια αρετη Ελληνικο εθνος ακρα εθνισμος θρησκεια πληρεξουσιος Σφακιων, σφακια χανιων κρητης χανια κρητη ιησους Χριστος Ευαγγελιο σωτηρια λαμπροτερη περιοδος ελληνικος πολιτισμος αρχαιοτερη καταυγαζων ανεσπερο φως απογονοι χριστιανικος εθνικοι χρονοι παρασκευη κοσμος αποδοχη γλωσσα στοιχειο θρησκειας, στοιχειον εθνικισμος φιλελευθεροι, εννοιες ορθοδοξοι, ταυτισμος ταυτιση ορθοδοξο πληρωμα ορθοδοξος υψηλοτερο ευγενεστερο ιδεα, ευγενεστερος σκοπος διαλυση σκοτος δρομος ελευθερια πρακτικα Β Συντακτικη συνελευση Κρητων, 28 Οκτωβριου 1906, Οκτωβριος 20ος αιωνας μχ συζητηση Ανατολικη Εκκλησια Κρητικη Πολιτεια ορος επικρατουσα Συνταγμα ΓΑΚ, Επισημος Εφημερις της Κρητικης Πολιτειας, Πολιτεια εφημεριδα
