Του Γιώργου Λεκάκη
Το Ponikve είναι ένα χωριό στο Primorje-Gorski Kotar, στην δυτική Κροατία, τμήμα της πόλης Bakar, νότια της Plosna και 2 χλμ. βόρεια του Škrljevo, στον 45ο παράλληλο [45.34046°N 14.54013°].
Μια αρχαιολογική ομάδα από τα Μουσεία του Ντουμπρόβνικ αποκάλυψε πρόσφατα 4.000 χρόνια ανθρώπινης κατοίκησης στο Σπήλαιο Μαύρης Λίμνης (Crno Jezero). Το σπήλαιο μήκους 238 μ. περνάει 90 μ. κάτω από την γη, κοντά στο χωριό Ponikve στην χερσόνησο της αρχαίας ελληνικής Υλλίδος – νυν Pelješac, στην Κροατία.
Οι ανασκαφές τόνισαν τους διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους οι εντόπιοι χρησιμοποιούσαν το σπήλαιο από την Εποχή του Χαλκού έως τον Μεσαίωνα. Κατά την 2η χιλιετία π.Χ., το σπήλαιο χρησιμοποιήθηκε ως επί το πλείστον για προσωρινή ή εποχική στέγαση, ειδικώς σε περιόδους συγκρούσεων ή κακών καιρικών συνθηκών. Από τον 9ο έως τον 6ο αιώνα π.Χ., ο χώρος μετετράπη σε νεκροταφείο.
Οι αρχαιολόγοι έμαθαν ότι χρησιμοποιήθηκε πιο έντονα κατά τους τελευταίους π.Χ. αιώνες, όταν ιδρύθη ένα ιερό στην τοποθεσία – παρόμοιο με το σπήλαιο Vilina, κοντά στον ποταμό Ombla ή Spila στην Nakovana. Οι ανασκαφές έφεραν στο φως μικροσκοπικά κεραμικά αγγεία ελληνικής ή τοπικής προέλευσης, που αφέθηκαν ως αναθήματα κατά την διάρκεια θρησκευτικών τελετών.
Οι αρχαιολόγοι βρήκαν επίσης πολυτελή ελληνικά αγγεία κρασιού, όπως αμφορείς και κύπελλα, τα οποία δεν χρησιμοποιούνταν στην καθημερινή ζωή των Ιλλυριών, αλλά εχρησίμευαν ως σύμβολα θέσεως, που συνδέονταν με άγνωστες τελετουργίες με βάση το κρασί. Ανάμεσα στα πιο εντυπωσιακά ευρήματα είναι ένα θραύσμα κεραμικού κεφαλιού, που πιθανότατα αντιπροσωπεύει μια θεότητα των Ελλήνων (Διόνυσο;), με διατηρημένα τα σγουρά μαλλιά της, χαρακτηριστικό γνώρισμα ιερών τοποθεσιών εκείνης της εποχής. Είναι γνωστή άλλωστε η εξάπλωση των αρχαίων Θρακών Ελλήνων (και όχι μόνο) σε εκείνα τα μέρη…
Θραύσματα ανθρώπινου σκελετού που αποκαλύφθηκαν βαθειά μέσα στο σπήλαιο χρονολογούνται στον 13ο αιώνα μ.Χ. και σηματοδοτούν την τελική φάση χρήσης του χώρου, αν και οι ερευνητές δεν είναι ακόμη σίγουροι εάν θάφτηκαν σκόπιμα εκεί ή αντιπροσωπεύουν τα λείψανα ατόμων, που παγιδεύτηκαν κατά λάθος στις στενές κοιλότητες και πέθαναν.
ΠΗΓΗ: «Ancient Secrets Unearthed: Dubrovnik Museums Reveal 4,000 Years of Life in Crno Jezero Cave», Dubrovnik Times, ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 12.6.2025 .
Κατοικηση 4.000 χρονων Σπηλαιο της Μαυρης Λιμνης Υλλιδα αρχαια ελληνικα μικροσκοπικα κεραμικα πολυτελη αγγεια Λεκακης 2000 πχ 3η χιλιετια Μαυρη Λιμνη Υλλις αρχαιο ελληνικο μικροσκοπικο κεραμικο πολυτελες αγγειο αρχαιολογια Μουσειο Ντουμπροβνικ χρονια πριν ανθρωπινη Μαυρολμνη Crno Jezero χωριο Ponikve χερσονησος αρχαια ελληνικη πελιεσακ Peljesac, Κροατια πονικβε Ponikve πριμοριε πριμοργιε Primorje Gorski γκορσκι κοταρ Kotar, δυτικη Κροατια, πολη μπακαρ Bakar, πλοσνα Plosna σκρλιεβο σκρλγιεβο σκιρλιεβο σκιρλγιεβο skrljevo, 45ος παραλληλος ανασκαφη Εποχη Χαλκου Μεσαιωνας 2η εποχικη στεγαση, συγκρουση κακες καιρικες συνθηκες 9ος 6ος αιωνας νεκροταφειο αρχαιολογος ιδρυση ιερο ιερον βιλινα Vilina, ποταμος ομπλα Ombla σπιλα Spila νακοβανα Nakovana κεραμικη αγγειοπλαστικη ελληνικη αναθημα θρησκευτικες τελετες πολυτελεια κρασι αμφορεας κυπελλο καθημερινη ζωη Ιλλυρια συμβολο θεση αγνωστη τελετουργια ευρημα κεραμικο κεφαλι θεοτητα Ελληνας θεος Διονυσος σγουρα μαλλια ιερη τοποθεσια θραυσματα ανθρωπος σκελετος 13ος μΧ χρηση λειψανα ατομο κοιλοτητα