Του Γιώργου Λεκάκη
Η χημική ανάλυση του περιεχομένου ενός μικρού κεραμικού αγγείου, που βρέθηκε σε μια ταφή 2.700 χρόνων στην τοποθεσία Κάνι Κότερ, στα ΒΑ. των ορέων Ζάκρος, στο Κουρδιστάν, στο βορειοδυτικό Ιράν αποκάλυψε ότι περιείχε ένα είδος ψιμυθίου (δηλ. μακιγιάζ) ματιών, γνωστό ως κολ. – ΔΙΑΒΑΣΤΕ για eyeliner 5.000 χρόνων, ΕΔΩ.
Map of the Middle East with the sites mentioned in this paper indicated, prepared by A. Squitieri: Til-Barsip, Tell Ahmar, Hasanlu, Kalhu / Nimrud, Kani Koter, Mala Mcha, Tuttub / Khafajah, Shahdad, Shahr-i-Sokhta.
Το κολ ήταν πανταχού παρών στην αρχαία Αίγυπτο και την Μέση Ανατολή. Για την Αίγυπτο, οι συνταγές με κολ είναι πιο καλά μελετημένες. Είναι γνωστό ότι χρησιμοποιούσαν μια σειρά από ανόργανα και βιολογικά συστατικά. Αν και αυτά είναι συχνά με βάση τον μόλυβδο, πιστοποιούνται επίσης ενώσεις πλούσιες σε μαγγάνιο και πυρίτιο. Για την Μέση Ανατολή, οι σχετικές γνώσεις είναι ακόμα περιορισμένες. Αλλά τώρα αναλύθηκε ένα παράδειγμα από το νεκροταφείο της Εποχής Σιδήρου δεν ομοιάζει με κανένα άλλο, που έχει βρεθεί στο παρελθόν!
The cosmetics containers from Estark–Joshaqan and Kani Koter. Note: Annotated composite from Holakooei et al. (2022, figure 2) and Amelirad & Azizi (2021, fig. 22), prepared by K. Radner.
Το αρχαίο μαύρο eyeliner κατασκευάστηκε από έναν συνδυασμό τοπικών οξειδίων μαγγανίου και φυσικού γραφίτη, ένα συστατικό που δεν είχε εντοπιστεί ποτέ πριν από τις αρχαίες συνταγές κολ.
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι ο γραφίτης θα είχε τόσο αισθητική, όσο και λειτουργική αξία, καθώς αντανακλά το φως και παράγει μια ασημομαύρη μεταλλική λάμψη, αλλά επίσης προσκολλάται εύκολα στο δέρμα.
Τα αρχαία καλλυντικά περιέχουν συνήθως κάποιο είδος οργανικού υλικού, όπως ζωικό λίπος ή φυτικό έλαιο, αλλά δεν εντοπίστηκαν στοιχεία αυτών των συστατικών. Οι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι ο τάφος στον οποίο βρέθηκε το αγγείο του μακιγιάζ, ανήκε σε άτομο υψηλού επιπέδου, ίσως πολεμιστή, καθώς άλλα ταφικά αντικείμενα περιελάμβαναν όπλα, κοσμήματα, άλογα και άλλα αντικείμενα από πολύτιμα μέταλλα.
ΠΗΓΗ: S. Amicone, κ.ά. «Eye makeup in Northwestern Iran at the time of the Assyrian Empire: a new kohl recipe based on manganese and graphite from Kani Koter (Iron Age III)», https://doi.org/10.1111/arcm.13097, Archaeometry, ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 31.5.2025.
αναλυση αρχαιο eyeliner 2.700 χρονων Λεκακης μακιγιαζ ψιμυθιο 700 πχ χρονιαπριν χημικη αναλυση κεραμικο αγγειο ταφη Kani Koter / Κανι Κοτερ, ειδος μακιγιαζ ματιων, ψιμυθιο κολ κωλ αρχαια Αιγυπτος Μεση Ανατολη συνταγη ανοργανα βιολογικα συστατικα μολυβδος, ενωση πλουσια μαγγανιο πυριτιο νεκροταφειο Εποχη Σιδηρου ορη βουνα Ζακρος, ζαγκρος Κουρδισταν, Ιραν μαυρο eyeliner αιλαινερ κατασκευη οξειδιο μαγγανιο φυσικος γραφιτης, συστατικο αρχαιες συνταγες αισθητικη λειτουργικη αξια, αντανακλαση φως ασημομαυρη μεταλλικη λαμψη, προσκολληση δερμα καλλυντικα οργανικο υλικο ζωικο λιπος φυτικο ελαιο, συστατικα αρχαιολογια ταφος ατομο υψηλου επιπεδου, πολεμιστης ταφικα αντικειμενα οπλα, οπλο κοσμημα, αλογο αντικειμενο πολυτιμα μεταλλα Estark Joshaqan εσταρκ γιοσακαν ασσυρια τιλ μπαρσιπ Til Barsip, τελ τελλ αμαρ Tell Ahmar, χασανλου Hasanlu, καλου Kalhu / νιμρουντ νιμρουδ νεμρωδ Nimrud, Kani Koter, μαλα μτσα Mala Mcha, τουτουμπ τουττουμπ Tuttub / καφαγια Khafajah, σανταντ Shahdad, σαρ ι σοκτα σαρι σοχτα Shahr i Sokhta
