Αρχαίοι βοσκοί, γέμισαν λίμνη, σε υψόμετρο 2.240 μ., με ψάρια για εκτροφή! – του Γ. Λεκάκη

Του Γιώργου Λεκάκη

Η «αλπική» λίμνη Ρέντον[1] στα Πυρηναία Όρη, κείται σε υψόμετρο 2.240 μ. στις πηγές του ποταμού Noguera Ribagorçana, παραπόταμου του ποταμού Segre, ο οποίος είναι με την σειρά του παραπόταμος του ποταμού Έβρου. Έχει λεκάνη απορροής 155 εκταρίων, επιφάνεια 24 τ. χλμ, περίμετρο 2,04 χλμ., μέγιστο βάθος 73 μ. και μέσο βάθος 32 μ. Ευρίσκεται στον 42^ο παράλληλο [42°38’25,73″N, 0°46’41,68″E].

Οι λιμνολογικές μελέτες στην λίμνη ξεκίνησαν το 1984. Είναι η ναυαρχίδα της έρευνας του προγράμματος LOOP. Περισσότερα από 40 εθνικά και διεθνή έργα έχουν πραγματοποιηθεί εδώ. Είναι μια από τις πιο (αν όχι η πιο) μελετημένες αλπικές λίμνες παγκοσμίως. Οι κύριες κοινότητες φυτών της είναι τα αλπικά λιβάδια[2].

Ανάμεσα στις άλλες “εκπλήξεις” που προσφέρει είναι και ότι κάποιοι αρχαίοι αγρότες – βοσκοί μετέφεραν ζωντανά ψάρια για εκτροφή σε ορεινές λίμνες στα Πυρηναία όρη, πολύ ενωρίτερα από ό,τι πιστεύαμε έως σημερα…

Οι λίμνες στα ψηλά βουνά είναι συνήθως χωρίς ψάρια, λόγω των φυσικών φραγμών που δημιουργούνται από τους παγετώνες, όπως συνέβη με την λίμνη Ρεντόν στην βορειοανατολική Ισπανία.

Η λίμνη είναι απομονωμένη από ποτάμιες οδούς, από έναν καταρράκτη 100 μ., γεγονός που καθιστά αδύνατη την φυσική είσοδο των ψαριών και την αποικία τους.

Ωστόσο, υπολογίζεται ότι σήμερα ζουν σε αυτό περίπου 60.000 καφέ πέστροφες! Ιστορικά κείμενα αναφέρουν ότι η διαδικασία εκτροφής ψαριών ξεκίνησε τουλάχιστον τον 14^ο – 15^ο αιώνα μ.Χ. Ωστόσο, πρόσφατη ανάλυση ιζηματογενούς DNA (sedDNA) ανίχνευσε την παρουσία παρασίτων ψαριών (γονίδιο 18S rRNA – Ichthyobodo Kinetoplastea) στον βυθό της λίμνης, που χρονολογούνται από τον 7^ο – 9^ο αιώνα μ.Χ.! Είναι γνωστό ότι οι άνθρωποι έχουν κατακτήσει και κατοικήσει πολύ μεγαλύτερα υψόμετρα, από πολύ αρχαιότερα χρόνια και στην Ελλάδα – ΔΙΑΒΑΣΤΕ το ΕΔΩ.

Αυτό υποδηλώνει ότι όποιοι αγρότες χρησιμοποιούσαν την περιοχή για βοσκή προβάτων, άρχισαν να εφοδιάζουν την λίμνη με ψάρια, 500 χρόνια ενωρίτερα από ό,τι επίστευαν οι μελετητές!

ΠΗΓΗ: El. Fagín, κ.ά. «Parasite sedimentary DNA reveals fish introduction into a European high-mountain lake by the seventh century», Nature Communications, τ. 16, αρ.: 3081 (2025), 8.4.2025. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 9.4.2025. Και Phys.org. Και Ομάδα Λιμνολογίας του Κέντρου Έρευνας Υψηλών Βουνών (CRAM) του Πανεπιστημίου της Βαρκελώνης.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

[1] Το επίσημο όνομα της λίμνης είναι Estanh Redon, στην Οξυτανο-Αρανέζικη γλώσσα. Αλλά η λίμνη είναι γνωστή και με το πρώην επίσημο καταλανικό της όνομα, Estany Redó > Lake Redon.

[2] Carici-Festucetum eskiae (36%) και Ranunculo-Festucetum eskiae (23%), με το Festuca eskia να είναι το κυρίαρχο είδος, εγγενές στην ΝΔ. Ευρώπη (Γαλλία – Ισπανία).

Αρχαιοι βοσκοι, λιμνη, υψομετρο ψαρια εκτροφη Λεκακης αρχαιος βοσκος λιμνες, αλπικη Ρεντον Πυρηναια ορη, πηγες ποταμος Noguera Ribagorcana, παραποταμος σεγκρε σεγρε Segre, εβρος Ebre 42^ος παραλληλος λιμνολογια 1984 αλπικες φυτο αλπικα λιβαδια αγροτες ψαρι ορεινη βουνα φραγμα παγετωνας, Ρεντον βορειοανατολικη ΒΑ. Ισπανια απομονωμενη ποταμια οδος, καταρρακτης αδυνατο φυση αποικια καφε πεστροφα brown trout 14^ος – 15^ος αιωνας μΧ ιζημα DNA sedDNA παρασιτο ψαριων γονιδιο 18S rRNA – Ichthyobodo Kinetoplastea βυθος 7^ος 8ος 9^ος αγροτας βοσκη προβατο ιχθυς χθυες αλιεια ψαρεμα Estanh Redon, Οξυτανια Οξυτανικη Αρανεζικη γλωσσα καταλανια Estany Redó Lake Redon ρεντο ειδος, εγγενες ΝΔ. Ευρωπη Γαλλια – Ισπανιας

Γιώργος Λεκάκης

See Full Bio