Της Σοφίας Βακιρτζηδέλη, βιβλιοθηκονόμου ΜΑ, προϊσταμένη ΓΑΚ Φθιώτιδας
Με το Πρωτόκολλο του Λονδίνου τον Αύγουστο του 1832, η επαρχία Ζητουνίου επιδικάστηκε στην Ελλάδα αν και η περιοχή δεν είχε απελευθερωθεί με τα όπλα και η γραμμή των συνόρων εκτεινόταν μεταξύ Παγασητικού και Αμβρακικού.
Στο υπ’ αριθμόν 2 Φύλλο της Εφημερίδας της Κυβέρνησης στις 22.2.1833 δημοσιεύθηκε διάταγμα για κατάσχεση της Αττικής, της Εύβοιας και του Ζητουνίου. Ο Βαυαρός αντισυνταγματάρχης ντ΄ Άλμπερτ ανέλαβε να υλοποιήσει την διαταγή της κατάληψης για το Ζητούνι.
Η εφημερίδα «Αθηνά» περιγράφει την παράδοση της πόλης στο πρωτοσέλιδό της στο φ. 102/12.4.1833:
«ΕΛΛΑΣ
Ναυπλία 1 Απριλίου
ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ
Από ανθρώπους, ελθόντας από Ζητουνίου μανθάνομεν ότι παρεδόθη και η ακρόπολις τούτου εις τα Βασιλικά στρατεύματά μας. Λέγουν ότι οι Οθωμανοί ηθέλησαν να περιπλέξουν τρόπον τινά το πράγμα ως προς την παράδοσιν της Ακροπόλεως ταύτης, αλλά τα στρατεύματά μας χωρίς να χάσουν καιρόν επλησίασαν εις την Πύλην της Ακροπόλεως, απαίτησαν αποτόμως την παράδοσίν της. και παί ούτως εκπλαγέντες οι Οθωμανοί, χωρίς να χάσουν ούτε στιγμήν εσυμφώνησαν και την παρέδωκαν εις ολίγον διάστημα ωρών.
Οι Οθωμανοί ίσως ενόμισαν ότι ο Σ. Μόναρχός μας ήθελε τους θεωρήσει με το όμμα εκείνο με το οποίον ούτοι εθεώρουν τους ραγιάδας των, όθεν και μετά την παράδοσιν της Ακροπόλεως δεν ετολμούσαν να πλησιάζουν ούτε εις αυτούς τους Ναούς των διά να προσεύχωνται εις τον Θεόν κατά την θρησκείαν των, αλλ’ ούτε εις τους μιναράδες των να ναβαίνουν, διά να προσκαλούν τους ομοθρήσκους των εις τάς τελετάς των κατά την συνήθειάν των. Τούτο παρατηρήσας ο αρχηγός των στρατευμάτων μας επροσκάλεσε τους σημαντικωτέρους Οθωμανούς, προς τους οποίους εξέφρασε την θρησκευτικήν ελευθερίαν την οποίαν χορηγούν επίσης εις όλους οι Νόμοι της Ελλάδος, και την διάθεσιν του Σ. Μονάρχου μας εις το να υπερασπίζη απροσωπολήπτως όλους τους υπηκόους του, και όχι μόνον κατά την θρησκευτικήν των ελευθερίαν, αλλά και κατά την ασφάλειαν των προσώπων των, της ιδιοκτησίας και της τιμής (ίρτζι) των κλ.. δικαιώματα τα οποία βέβαια δεν έχαιρον ποτέ πραγματικώς και αυτοί οι Οθωμανοί υπό την Κυβέρνησίν των, εις ένα λόγον τους είπεν ότι οποία δικαιώματα έχουν και οι Έλληνες θέλουν έχει και αυτοί, και ούτω τους παρεκίνησε να εξακολουθούν τάς Θρησκευτικάς των τελετάς κατά τα έθιμά των. Οι Οθωμανοί λοιπόν του μέρους εκείνου απολαύοντες ήδη δικαιώματα τοιαύτα, είναι κατά πάντα ευχάριστοι, και ζώντες με άκραν ασφάλειαν και ησυχίαν εύχονται υπέρ του Σ. Βασιλέως μας. Αι ακρόπολεις λοιπόν των Αθηνών Καραμπαμπά, Ευρίπου Καρύστου και Ζητουνίου, ευρισκόμεναι μέχρι τούδε εις χείρας Οθωμανών επέρασαν ήδη υπό την εξουσίαν της Κυβερνήσεώς μας».
- Με διάταγμα «περί της διαιρέσεως του Βασιλείου και της διοικήσεώς του» (ΦΕΚ 12/6.4.1833) η Επαρχία Φθιώτιδας περιλάμβανε τις επαρχίες Ζητουνίου και Πατρατζικίου (Υπάτης) με πρωτεύουσα το Ζητούνιον (Λαμία) και ανήκε στο Νομό Λοκρίδας και Φωκίδας.
- Το 1836 (ΦΕΚ 28/21.6.1836) με το διάταγμα «περί διοικητικού οργανισμού» δημιουργούνται Διοικήσεις και ανάμεσα σε αυτές και η Διοίκηση Φθιώτιδας με έδρα την Λαμία.
- Ο Δήμος Λαμιέων είχε ήδη συσταθεί από τις 20.4.1835.
ΠΗΓΗ: ΓΑΚ ΦΘΙΩΤΙΔΑΣ, ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 28.3.2025.
28 28η Μαρτιου 1833 Μεγαλη Τριτη εβδομαδα απελευθερωση Λαμιας Οθωμανοι τουρκοι ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ Μαρτιος 19ος αιωνας μχ απελευθερωσις Λαμια Οθωμανικη Αυτοκρατορια Πατρατζικιον Πατρατζικιο Πατρατζικι Πατρατζικης Πετρετζικης καταγωγη επιθετων νομος λοκριδος φωκιδος πατρατσικιον Πατρατσικιο Πατρατσικι πατρα πατραι επαρχια λοιδωρικιου μαλανδρινου ταλαντιου βουδουνιτσης σαλωνων γαλαξειδιου λιδωρικιου μαλανδρινο ταλαντιο ταλαντιον αταλαντη βουδουνιτσα σαλωνα γαλαξιδιου λοιδωρικι μαλανδρινον γαλαξειδι λιδωρικι ταλαντιο γαλαξιδι ποταμος μορνος δαφνος παρνασσιδα παρνασσις παρνασσος αμφισσα παρνασιδα παρνασις παρνασος
