Του Γιώργου Λεκάκη
Τα λείψανα του παιδιού (4-5 ετών) αποκαλύφθηκαν για πρώτη φορά το 1998 στο βραχοκαταφύγιο Lagar Velho (παρακάτω φωτογραφία), στην κοιλάδα Lapedo στην Λειρία της κεντρικής Πορτογαλίας. Ήταν μια άθικτη ανθρώπινη ταφή της Gravetian εποχής. Ήταν ένας «αμφιλεγόμενος» σκελετός – γνωστός ως το «παιδί Lapedo».
Όταν οι ειδικοί εξέτασαν τα οστά, μπερδεύτηκαν, καθώς το παιδί είχε προεξέχον πηγούνι, όπως οι σύγχρονοι άνθρωποι, αλλά κοντά, στιβαρά πόδια σαν του Νεάντερταλ. Ο σκελετός ήταν χρωματισμένος με ώχρα.
Πρότειναν ότι το άτομο μπορεί να ήταν προϊόν διασταύρωσης, κάποια στιγμή στο παρελθόν μεταξύ του Homo sapiens και των εξαφανισμένων Νεάντερταλ, κάτι που ήταν μια ριζοσπαστική θεωρία εκείνην την εποχή.
Από τότε, η πρόοδος στην γενετική έχει αποδείξει ότι τα δύο είδη, στην πραγματικότητα, περιστασιακά ζευγάρωναν και παρήγαγαν και απογόνους, και ότι οι άνθρωποι σήμερα εξακολουθούν να φέρουν DNA του Νεάντερταλ.
Αλλά η προσπάθεια να προσδιοριστεί πότε ακριβώς ζούσε το παιδί ήταν δύσκολη. Η παραδοσιακή χρονολόγηση με άνθρακα ήταν αδύνατη επειδή μικρές ρίζες που είχαν αναπτυχθεί μέσα από τα οστά, τα είχαν μολύνει.
The grave: Plan (A) and drawing (B) after (21). The position of the dated samples is indicated (the lab numbers in red are for their HYP redating). Artist credit: (A) J.Z. and (B) G. Casella.
Ωστόσο, μια νέα ειδική τεχνική, για την ένωση-ανάλυση με ραδιοάνθρακα (hydroxyproline) η οποία μετρά τις πρωτεΐνες που βρίσκονται στα ανθρώπινα οστά, χρονολόγησε πρόσφατα τα λείψανα του παιδιού πριν από περίπου 28.000 χρόνια [27.780 – 28.550].
ΠΗΓΗ: B. LINSCOTT, κ.ά. «Direct hydroxyproline radiocarbon dating of the Lapedo child (Abrigo do Lagar Velho, Leiria, Portugal)», τ. 11, Issue 10, Science Advances, 7.3.2025. Associated Press. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 8.3.2025.
αρχαιο Παιδι διασταυρωση Homo sapiens χομο σαπιενς Νεαντερταλ, πριν 28.000 χρονια αρχαια Πορτογαλια Λεκακης διασταυρωσεις λειψανα παιδιου 4χρονο 5χρονο πρωτη φορα 1998 βραχος βραχοκαταφυγιο λαγκαρ βελο Lagar Velho, κοιλαδα ποταμος λαπεντο Lapedo Λειρια / Leiria κεντρικη Πορτογαλιας αθικτη ανθρωπινη ταφη γκραβετιαν Gravetian εποχη αμφιλεγομενος σκελετος οστα προεξεχον πηγουνι, συγχρονος ανθρωπος κοντα στιβαρα ποδια χαρακτηριστικα χρωματισμενος ωχρα χρωμα ατομο προιον διασταυρωσης, ριζοσπαστικη θεωρια γενετικη ειδη ανθρωπου, περιστασιακα ζευγαρωμα ερωτας ερως παραγωγη απογονος, ανθρωποι DNA αναπαραγωγη απογονοι γεννηση γεννα χρονολογηση ενθρακας αδυνατη οστα μολυνση ειδικη τεχνικη ενωση αναλυση ραδιοανθρακς υδροξυπρολινη hydroxyproline πρωτεινες πρωτεινη ανθραπινα οστο 27.780 – 28.550 25.000