Του Γιώργου Λεκάκη
Η Νεολιθική και η Εποχή του Χαλκού ήταν περίοδοι άκρως μετασχηματιστικές για την γενετική ιστορία της Ευρώπης, αλλά για το Αιγαίο – μια περιοχή θεμελιώδης για την προϊστορία της Ευρώπης – οι βιολογικές διαστάσεις των πολιτισμικών μεταβάσεων έχουν αποσαφηνιστεί μόνον σε περιορισμένο βαθμό μέχρι στιγμής.
Η μελέτη «Το αρχαίο DNA αποκαλύπτει μίξη ιστορίας και ενδογαμίας στο προϊστορικό Αιγαίο» ανάλυσε δεδομένα σε όλο το γονιδίωμα, από 102 αρχαία άτομα, από την Κρήτη, την ηπειρωτική Ελλάδα και τα νησιά του Αιγαίου, που χρονικά εκτείνονται από την Νεολιθική έως την Εποχή του Σιδήρου.
Διαπίστωσε ότι οι πρώτοι αγρότες από την Κρήτη είχαν την ίδια συγγένεια / καταγωγή με άλλους σύγχρονους νεολιθικούς κατοίκους του Αιγαίου.
Αλλά στο τέλος της Νεολιθικής περιόδου και την επόμενη Πρώιμη Εποχή του Χαλκού δέχθηκαν «γονιδιακή ροή», που ήλθε από τα ανατολικά της Κρήτης, από τις ακτές της Μ. Ασίας.
Επιβεβαιώνοντας προηγούμενα ευρήματα για πρόσθετες καταγωγές της Κεντρικής / Ανατολικής Ευρώπης στην ελληνική ηπειρωτική χώρα από την Μέση Εποχή του Χαλκού, αποδεικνύεται επί πλέον ότι τέτοιες γενετικές υπογραφές εμφανίσθηκαν στην Κρήτη σταδιακώς από τον 17ο έως τον 12ο αιώνα π.Χ., περίοδος κατά την οποία εντάθηκε η επιρροή στο νησί από κατοίκους της ηπειρωτικής χώρας των Ελλήνων.
Η βιολογική και πολιτισμική διασύνδεση εντός του Αιγαίου υποστηρίζεται επίσης από την εύρεση συγγενικής ενδογαμίας, που ασκείται σε υψηλές συχνότητες, πρωτόγνωρη στο παγκόσμιο αρχαίο αρχείο DNA. Τα αποτελέσματά μας υπογραμμίζουν τις δυνατότητες των αρχαιογονιδιωματικών προσεγγίσεων στο Αιγαίο για την αποκάλυψη της αλληλεπίδρασης γενετικής πρόσμιξης, συζυγικών και άλλων πολιτισμικών πρακτικών.
ΠΗΓΗ: Σκουρτανιώτη Ειρ., κ.ά.(*) «Ancient DNA reveals admixture history and endogamy in the prehistoric Aegean», Nature Ecology & Evolution, τ. 7, σελ. 290 – 303 (2023), 16.1.2023. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 17.1.2023.
(*) Eirini Skourtanioti, Harald Ringbauer, Guido Alberto Gnecchi Ruscone, Raffaela Angelina Bianco, Marta Burri, Cäcilia Freund, Anja Furtwängler, Nuno Filipe Gomes Martins, Florian Knolle, Gunnar U. Neumann, Anthi Tiliakou, Anagnostis Agelarakis, Maria Andreadaki-Vlazaki, Philip Betancourt, Birgitta P. Hallager, Olivia A. Jones, Olga Kakavogianni, Athanasia Kanta, Panagiotis Karkanas, Efthymia Kataki, Konstantinos Kissas, Robert Koehl, Lynne Kvapil, Joseph Maran, Photini J. P. McGeorge, Alkestis Papadimitriou, Anastasia Papathanasiou, Lena Papazoglou-Manioudaki, Kostas Paschalidis, Naya Polychronakou-Sgouritsa, Sofia Preve, Eleni-Anna Prevedorou, Gypsy Price, Eftychia Protopapadaki, Tyede Schmidt-Schultz, Michael Schultz, Kim Shelton, Malcolm H. Wiener, Johannes Krause, Choongwon Jeong & Philipp W. Stockhammer.
ΝΟΜΟΣ ΧΑΝΙΩΝ, ΚΡΟΥΣΩΝ, ΑΠΟΣΕΛΕΜΗ, ΙΜ ΟΔΗΓΗΤΡΙΑ, ΚΕΦΑΛΑ, μεσσηνια ΔΥΡΟΣ μανη λακωνια, ΤΙΡΥΝΘΑ, αργολιδα κορινθια, σπηλαιο ΦΡΑΧΘΙ, ΚΟΥΚΟΥΝΑΡΙΕΣ, ΚΟΥΦΟΝΗΣΙΑ κυκλαδων κυκλαδες, ευβοια αττικη ΛΟΓΚΑΣ πιερια πρωτοι αγροτες Κρητης καταγωγη νεολιθικοι κατοικοι Αιγαιου Νεολιθικη Εποχη Χαλκου μετασχηματισμος γενετικη ιστορια Ευρωπης, Αιγαιο προιστορια Ευρωπη βιολογια πολιτισμικη μεταβαση αρχαιο DNA ενδογαμια προιστορικο γονιδιωμα, αρχαια ατομα, Κρητη, ηπειρωτικη Ελλαδα νησια νησι πρωτος αγροτης νεολιθικος κατοικος Πρωιμη γονιδιακη ροη ανατολη Μικρα Ασια ευρημα Κεντρικη Ανατολικη ελληνικη ελληνων Μεση υπογραφη 17ος 12ος αιωνας πΧ επιρροη μεγαλονησος Ελληνες βιολογια πολιτισμος διασυνδεση Αιγαιοι συγγενικη συγγενεις πρωτογνωρη παγκοσμιο αρχειο αρχαιογονιδιωματικη προσεγγιση αλληλεπιδραση προσμιξη συζυγος πολιτισμικη πρακτικη Σκουρτανιωτη συγγενεια συγγενείς λαοι λαος
