Βρέθηκε νεκρόπολη 3.000 χρόνων, με 200 τάφους, με γιγάντιους ορθόλιθους στον Άθεση ποταμό – του Γ. Λεκάκη

Του Γιώργου Λεκάκη

Η αλπική πόλη του Τρέντο[1] ευρίσκεται στο τέλος της κοιλάδας του ποταμού Άθεση[2], 55 χλμ. νότια του Μπολτσάνο και 100 χλμ. βόρεια της Βερόνας, στον 46o παράλληλο [46°04′N 11°07′E].

Είναι ιταλικός δήμος στην Αυτόνομη Επαρχία του Τρέντο, στην περιφέρεια «ειδικού καθεστώτος» του Τρεντίνο-Άλτο Άντιτζε[3] και πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας.

Οι πρώτοι κάτοικοι της περιοχής ήταν ετρουσκικής – δηλ. ελληνικής – καταγωγής, οι οποίοι κατανόησαν την στρατηγική της θέση.

Βρέθηκε πλήθος αρχαίων ελληνικών (κ.ά.) νομισμάτων του 3^ου – 2^ου αιώνα π.Χ. που αποδεικνύουν την ύπαρξη εμπορικών συναλλαγών με Έλληνες και ελληνικές πόλεις, στην Μεγάλη και την κυρίως Ελλάδα.

Οι Ρωμαίοι φτάνουν εδώ και κατακτούν την πόλη, μόλις τον 1^ο π.Χ. αιώνα. Λένε ότι της έδωσαν το όνομα Tridentum, εξ αιτίας των τριών λόφων (Doss Trent, Dosso Sant’Agata και Dosso di San Rocco) που την περιβάλλουν. Στην πραγματικότητα, το όνομα είναι πολύ αρχαιότερο. Το όνομα προέρχεται από την ελληνική λέξη / αριθμητικό «τρία» > trent εξ αιτίας του διαχωρισμού της σε τρία μέρη (λόγω των διακλαδώσεων του ποταμού Άθεση, ο οποίος λεγόταν έτσι διότι δεν στεκόταν σε μία θέση!). Προέρχεται από τους Ραίτες Ετρούσκους – έχει λοιπόν, ετρουσκική-ραιτική-ελληνική προέλευση.[4]

ΤΩΡΑ, οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν μια μνημειώδη νεκρόπολη της πρώιμης εποχής του σιδήρου, σχεδον 7,5 μ. κάτω από την οδό Santa Croce, στην καρδιά της πόλης του Trento. Ανάμεσα σε δύο κανάλια του ποταμού Φερσίνη[5]. Διατηρήθηκε κάτω από ιζήματα που αποτέθηκαν κατά την διάρκεια περιοδικών πλημμυρών! Το νεκροταφείο αποτελείται από περισσότερους από 200 τάφους, που χρονολογούνται μεταξύ του 9^ου και του 6^ου αιώνα π.Χ. Ωρισμένοι είναι μεγαλιθικοί, από χαρακτηριστικές γιγάντιες πέτρινες στήλες, που φτάνουν σχεδόν τα 2,5 μ. σε ύψος! Και μάλιστα σε υποπαράλληλες γραμμές με προσανατολισμό βορρά-νότου. Ίσως δείκτες για τους κύριους τάφους, οι οποίοι αποτελούνταν από πέτρινους θαλάμους, καλυμμένους με ογκώδεις κατασκευές. Το υλικό που χρησιμοποιήθηκε για αυτές τις κατασκευές, προέρχεται από τον ανατολικό λόφο του Trento, πλούσιο σε ασβεστόλιθους της Ιουρασικής περιόδου, ενώ ροζ ασβεστόλιθος από την Scaglia Rossa χρησιμοποιήθηκε για τους ταφικούς θαλάμους. Ανάμεσα στο πλούσιο σύνολο των ταφικών ειδών που βρέθηκαν μέσα στους τάφους ήταν όπλα και διακοσμητικά αντικείμενα με ένθετα κεχριμπάρι και γυάλινη πάστα, αγγεία-οστεοφυλάκια, κ.ά. Και αυτά μαρτυρούν εμπορικές ανταλλαγές και πολιτιστικές επαφές με τον «έξω κόσμο».

Υπάρχει πολυπλοκότητα ταφικών τελετουργιών. Τεκμηριώθηκε παρουσία συσσώρευσης στάχτης και υπολειμμάτων καμμένων οστών / tierra de rogo, τοποθετημένη σε δοχεία ευπαθούς υλικού και, λιγότερο συχνά, σε αγγεία-οστεοφυλάκια. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα υπολείμματα ήταν τυλιγμένα σε υφάσματα στερεωμένα με περόνες ή καρφίτσες, υποδηλώνοντας μια τελετουργική «θεραπεία» του σώματος του νεκρού.

Η κοινωνία που ήταν εγκατεστημένη στην λεκάνη του Τρέντο, μας αποκαλύπτει την δύναμη και το κύρος της, μέσω της απόθεσης ταφικών αντικειμένων μεγάλης συμβολικής αξίας.

ΠΗΓΗ: Γ. Λεκακης «Συγχρονης Ελλαδος περιηγησις». Και «A Monumental Iron Age Necropolis, with 2,40-Meter-High Stelae and Objects Inlaid with Amber, Discovered in the Center of Trento» La Brújula Verde, 12.2.2025. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 13.2.2025.

Σήμερα η οικονομία της βασίζεται στην βιομηχανία και την αγροτική παραγωγή. Τα μήλα της περιοχής, είναι διάσημα σε όλην την Ιταλία. Η επαρχία είναι 2^η σε παραγωγή μήλων σε ολόκληρη την Ιταλία – μετά την επαρχία του Μπολτσάνο. Τα μήλα είναι της ποικιλίας Golden Delicious, Red Delicious, Gala και Fuji. Ιδιαιτέρως σημαντική είναι και η καλλιέργεια σταφυλιών και η παραγωγή κρασιού.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

[1] Trento, γερμ. Trient. Δεν αποκλείεται να είναι μια από τις πολλές πόλεις με το όνομα «Τροία», που ίδρυσαν οι Τρώες Έλληνες, μετά την φυγή τους, από την άλωση της Τροίας.

[2] Ο ποταμός Άθεσης παραφράσθηκε σε Άδης / Ades, λατ. Adesc, βενετ. Àdese – νυν Adige και γερμανικά και νοτιοτυρολέζικα Etsch. Ο Άθεσης είναι ο 2^ος μεγαλύτερος σε μήκος ποταμός της Ιταλίας μετά τον Πάδο. Ο 3^ος όσον αφορά την λεκάνη απορροής, μετά τον Πάδο και τον Τίβερη. Και ο 4^ος σε όγκο νερού μετά τον Πάδο, τον Τικίνο / Ticino και τον Τίβερι / Tiber.

[3] Ιταλ. Trentino-Alto Adige, γερμ. Trentino-Südtirol.

[4] Αλλά η λατινική εκδοχή επικράτησε. Ένας χάλκινος αετός με επιγραφή στο παλαιό δημαρχείο, έχει στα λατινικά την φράση “Argentum Montes Mihi dant nomenque Tridentum” = “Τα βουνά μου δίνουν το ασήμι και το όνομα του: Τρέντο”, που επινοήθηκε από τον Fra Bartolomeo da Trento (; – 1251).

[5] Ο ποταμός ετυμολογείται από την πόλη των Ραιτών Ετρούσκων Ελλήνων, Περγίνη > Pergine Valsugana, Pèrzen, Pèrzem, Persn, η οποία με την σειρά της ετυμολογείται από την επίσης ελληνική λέξη πύργος > perg > γερμ. Berg = βουνό > Pyrgus > Πέργαμος, Pergamo / Bergamo, Pergus – πάγος, λόφος > πέργα – παργα = καλύβα, αχυρώνας. Τα “ιταλικά” τοπωνύμια με την κατάληξη / επίθημα -ine είναι ελληνικής προέλευσης.
Άλλοι τον ετυμολογούν από το ferrugo / ferri sinus, επειδή διασχίζει μια περιοχή πλούσια σε ορυχεία σιδήρου – βλ. G. A. Montebello (1793).

αρχαια νεκροπολη 3.000 χρονων, χρονια πριν ταφοι γιγαντιος ορθολιθος Αθεσης ποταμος Λεκακης τρεντο ποταμι ετυμολογια πολη Ραιτοι αρχαιοι Ετρουσκοι Ελληνες, Περγινη > Pergine Valsugana, Pèrzen, Perzem, Persn, ελληνικες λεξεις ιταλικα πυργος > perg > γερμανικα Berg = βουνο > Pyrgus > Περγαμος, Pergamo / Bergamo, Pergus – μπεργκαμο παγος, λοφος > περγα – παργα = καλυβα, αχυρωνας τοπωνυμιο καταληξη -ινη / επιθημα -ine ελληνικη προελευση ferrugo / ferri sinus, ορυχειο σιδηρος ferro μοντεμπελλο μοντεμπελο Montebello 1793 νεκροπολις 1000 πχ ταφος, γιγαντιαιος ορθολιθοι αθεσις αλπικη αλπεις Τρεντο κοιλαδα Μπολτσανο / Bolzano Βερονα / Verona, 46oς παραλληλος κατω βορεια ιταλια δημος Αυτονομη Επαρχια περιφερεια ειδικου καθεστωτος ειδικο καθεστως Τρεντινο αλτο αντιτζε πρωτευουσα πρωτοι κατοικοι ετρουσκικη καταγωγη στρατηγικη θεση αρχαιο ελληνικο (κ.ά.) νομισμα 3^ος – 2^ος αιωνας πΧ εμπορικες συναλλαγες αρχαιες ελληνικες πολεις, Μεγαλη Ελλας Ρωμαιοι κατακτηση 1^ος ονομα τριντεντουμ Tridentum, τρεις λοφοι ντος τρεντ Doss Trent, ντοσο σαντ αγκατα Dosso Sant’Agata ντι σαν ροκο ροκκο Dosso di San Rocco αρχαιοτερο λεξις αριθμητικο τρια > trent τρια μερη διακλαδωση θεση Ραιτες Ετρουσκοι ραιτικη αρχαιολογια μνημειωδης πρωιμη εποχη σιδηρου, οδος σαντα κροτσε αγιου σταυρου Santa Croce, καναλι Φερσινα Φερσινης Φερσινι ιζημα πλημμυρα 9^ος 8ος 7ος 6^ος μεγαλιθικος, μεγαλιθικα γιγαντας πετρινη στηλη παραλληλες γραμμες προσανατολισμος βορρας νοτος δεικτης πετρινος θαλαμος, ογκωδης κατασκευη υλικο ασβεστολιθος Ιουρασικη περιοδος ιουρασιο jurasic ροζ ασβεστολιθοι σκαλια ροσα Scaglia Rossa ταφικος ταφικα ειδος οπλα οπλο διακοσμηση διακοσμητικο αντικειμενο ενθετο κεχριμπαρι ηλεκτρον ηλεκτρο γυαλινη παστα, αγγειο οστεοφυλακιο εμποριο πολιτιστικες επαφες πολυπλοκοτητα ταφικη τελετουργια σταχτη καμμενα οστα tierra de rogo, δοχειο ευπαθες αγγεια οστεοφυλακειο υφασμα περονη καρφιτσα τελετουργικη θεραπεια σωμα νεκρος κοινωνια λεκανη δυναμη κυρος αποθεση αντικειμενα συμβολικη αξια οικονομια βιομηχανια αγροτικη πραγωγη μηλα μηλο μηλια παραγωγη μηλων ποικιλια Golden Delicious, Red Delicious, Gala και Fuji καλλιεργεια σταφυλια σταφυλι αμπελι κρασι τριεντ Trient Τροια ιδρυση Τρωες φυγη αλωση της Τροιας παραφραση αδης / αντες Ades, λατινικα αντεσκ Adesc, βενετικα αντεσε αντεζε adese – νυν αντιγκε Adige γερμανια νοτιοτυρολεζικα ετς Etsch μεγαλυτερος Παδος απορροης, Τιβερης νερο Τικινο / Ticino Τιβερις / Tiber tirol τυρολο τιρολο χαλκινος αετος επιγραφη δημαρχειο, Argentum Montes Mihi dant nomenque Tridentum βουνα ασημι επινοηση Fra Bartolomeo da Trento 13ος 1251

Γιώργος Λεκάκης

See Full Bio