Γυναίκα θαμμένη με βαρειά αλυσίδα, τυλιγμένη γύρω από τον λαιμό, τα χέρια και τα πόδια βρέθηκε στο Ισραήλ, σε βυζαντινό μοναστήρι – του Γ. Λεκάκη

Του Γιώργου Λεκάκη

Αρχαιολόγοι ανακάλυψαν μια ασυνήθιστη και εκπληκτική ταφή μιας γυναίκας, η οποία είχε ενταφιαστεί τον 5^ο αιώνα μ.Χ. στο Μασανι, 3 χλμ. ΒΔ. της παλαιάς πόλεως της Ιερουσαλήμ.

Οι ανασκαφές στο Khirbat el-Masani’ κοντά στο Ramat Shlomo του Ισραήλ, αποκάλυψαν ένα βυζαντινό μοναστήρι, που χρονολογείται στον 4^ο αι. μ.Χ. – δηλαδή η περίοδος διάδοσης του μοναχισμού (βλ. Abel, 1924).

Ο τάφος βρέθηκε ανάμεσα στα ερείπια του βυζαντινού μοναστηριού, το οποίο άκμασε μεταξύ 350 και 360 μ.Χ., κατά μήκος μιας παλαιοχριστιανικής διαδρομής προσκυνήματος.

Μια βαρειά αλυσίδα ήταν τυλιγμένη γύρω από τον λαιμό, τα χέρια και τα πόδια του φθαρμένου σκελετού, σύμφωνα με ένα κοινό έθιμο, των τότε ασκητών μοναχών. Ο ασκητισμός ήταν ένας τρόπος ζωής που χαρακτηριζόταν από ακραία αυταπάρνηση και αυτομαρτύριο, για να πλησιάσει κανείς στον Θεό. Οι ταφές που εμφάνιζαν πράξεις ασκητισμού θεωρούνταν προηγουμένως ότι ήταν αποκλειστικώς αρσενικές (βλ. Peña, 1985). Αλλά η ανάλυση πεπτιδίων του σμάλτου των δοντιών από τα υπολείμματα που βρέθηκαν στο Masani, απεκάλυψε ότι το άτομο ήταν, στην πραγματικότητα, θηλυκό.

Η ανακάλυψη αυτή ωθεί ιστορικούς και αρχαιολόγους να επανεκτιμήσουν τον ρόλο της γυναίκας στις ακραίες χριστιανικές θρησκευτικές πρακτικές της βυζαντινής περιόδου.

Υπήρχαν, λοιπόν, ασκήτριες / αναχωρήτριες; Ή είμαστε ενώπιον μιας ακόμη ταφής ανθρώπου, που οι ζωντανοί θεωρούσαν πιθανόν να βρικολακιάσει;

ΠΗΓΗ: P. Kotli, κ.ά. «Sexing remains of a Byzantine ascetic burial using enamel proteomics», 

https://doi.org/10.1016/j.jasrep.2025.104972, τ. 62, Απρ. 2025, 104972, Journal of Archaeological Science: Reports, ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 2.5.2025.

αρχαια Γυναικα θαμμενη βαρεια αλυσιδα, τυλιγμενη λαιμος χερια ποδια αρχαιο Ισραηλ, βυζαντινο μοναστηρι αρχαιολογοι ασυνηθιστη εκπληκτικη βυζαντινη ταφη βυζαντιο 5^ος αιωνας μΧ Khirbat el Masani, παλαια πολις παλια πολη Ιερουσαλημ ανασκαφη κιρμπατ ελ ραματ σλομο Ramat Shlomo ιερα μονη 4^ος μοναχισμος ταφος ερειπια 350 360 παλαιοχριστιανικη διαδρομη προσκυνημα βαρια χερι ποδι σκελετος κοινο εθιμο, ασκητης μοναχος ασκητισμος ζωη ακραια αυταπαρνηση αυτομαρτυριο, Θεος θεωση ταφες αναχωρητισμος αρσενικο αναλυση πεπτιδιο σμαλτο δοντι υπολειμματα ατομο θηλυκο ιστορια αρχαιολογια ρολος χριστιανικη θρησκευτικη πρακτικη περιοδος ασκητρια / αναχωρητρια ανθρωπς βρικολακας αναχωρητης

Γιώργος Λεκάκης

See Full Bio