Η «ΠΡΟΔΟΣΙΑ» του Χ. Πίντερ, ένα από τα σπουδαιότερα έργα της παγκόσμιας δραματουργίας

Η «Προδοσία»
του βραβευμένου νομπελίστα Χ. Πίντερ(*), είναι ένα από τα σημαντικότερα έργα του
σπουδαίου Βρετανού δραματουργού.

Έρχεται στο ΔΙΑΧΡΟΝΟ Θέατρο, σε σκηνοθεσία Β. Κολάση από τις 4 Νοεμβρίου 2024, ώρα 21:00 και κάθε Δευτέρα και Τρίτη ίδια ώρα, έως και τις 7 Ιανουαρίου 2025.

Τρεις ηθοποιοί,
ο πολύπειρος Β. Κολάσης που υπογράφει και την σκηνοθεσία στον ρόλο του αινιγματικού
συζύγου Ρόμπερτ, ο Κ. Μπίγαλης στον ρόλο του παθιασμένου, αλλά ταυτόχρονα ανασφαλούς
και ενοχικού εραστή Τζέρρυ, και η Έ. Δημητρακοπούλου στον σύνθετο και
περίπλοκου ψυχισμού ρόλο της συζύγου Έμμα.

Ένα κατά τα
φαινόμενα κλασσικό ιψενικό τρίγωνο, που όμως μέσα από μια αναπάντεχου βάθους και
διαστάσεων προσέγγιση των τριών χαρακτήρων από την συναρπαστική πένα του συγγραφέα, αποκαλύπτεται ανατρεπτικά πολύπλοκο
επιβεβαιώνοντας την ανεξιχνίαστη σε όλο της το φάσμα ανθρώπινη φύση.

Περιληπτικό
αφήγημα έργου

Η ιστορία μέσα
από εννιά σκηνές εξελίσσεται σε μια δεκαετία, που όμως ευρηματικά ξεκινά από
το τέλος της προς την αρχή, παρακολουθώντας με αντίστροφη χρονική σειρά όχι
μόνο το θυελλώδες ξεκίνημα της παράνομης σχέσης της Έμμας και του Τζέρρυ, αλλά
και όλη την διαδρομή της φθοράς των σχέσεων και των τριών χαρακτήρων.

Τα μυστικά, τα
ψέματα, και οι ίντριγκες, πρωταγωνιστούν σε αυτό το υπερβατικό ερωτικό τρίγωνο
που θα μπορούσαν να είχαν σχέση όλοι με όλους… όπως ο Πίντερ δεν διστάζει να
υπονοήσει δίνοντας μια πλατύτερη έννοια στην λέξη «προδοσία» και ιντριγκάροντας
τον θεατή να αναστοχαστεί το δικαίωμα τελικά του καθ’ ενός, εάν έτσι νοιώσει, να υπερβεί
τα δεσμευτικά όρια μιας κοινωνικής σύμβασης, που οι τρεις αυτοί χαρακτήρες με
δυσκολία μεν, αλλά παραδομένοι τελικά στο πάθος τους επέλεξαν να μην
ακολουθήσουν… «Δεν μπορείς να κατηγορείς τον νόμο της βαρύτητας, που ο κόσμος
πέφτει στα δίκτυα του έρωτα» όπως έλεγε και ο Αϊνστάιν.

Σημείωμα
σκηνοθέτη

Όταν διάβασα
για πρώτη φορά το κείμενο του έργου ήξερα ότι θα χρειαστεί χρόνος ώστε να
κατανοήσω πλήρως τον ιδιαίτερα πολύπλοκο ψυχισμό των τριών χαρακτήρων.

Και ο υψηλός
βαθμός δυσκολίας είχε να κάνει με την αφηγηματική «παραξενιά» της ιστορίας,
δηλαδή την χρονική αντιστροφή των γεγονότων μιας δεκαετίας από το τέλος προς
την αρχή…

Ένα ευφυές
πισωγύρισμα στον χρόνο, που έπρεπε όμως να αποκωδικοποιήσω σκηνοθετικά με τέτοιο
τρόπο, ώστε ο θεατής να έχει κατανοήσει τα πάντα στο τέλος…ότι κι αν
σημαίνει…τέλος…βέβαια για τον απρόσμενα ανατρεπτικό τρόπο γραφής του
αινιγματικού Πίντερ…

Μια επιπρόσθετη
δυσκολία δε της παράστασης, ήταν για μένα να συνδυάσω την διπλή ιδιότητα του
σκηνοθέτη και του ηθοποιού, έτσι ώστε να μην λειτουργήσει η μια εις βάρος της
άλλης, πράγμα που ήξερα ότι δεν θα ήταν καθόλου εύκολο…

Μα όσο
εξερευνούσα το έργο διαβάζοντας ξανά και ξανά το κείμενο, ένοιωσα την
γοητευτική πρόκληση των αριστοτεχνικά κρυμμένων πίσω νοημάτων σε κάθε μια από
τις αριστουργηματικές εννέα σκηνές και αποφάσισα με μια απερίσκεπτα ενθουσιώδη
άγνοια κινδύνου να ενδώσω στην γοητεία της πρόκλησης του χαρισματικού Βρετανού
συγγραφέα!

Σχετικά με τον συγγραφέα και το έργο

(*) Ο Χ. Πίντερ (Harold Pinter)‎‎, ήταν Άγγλος συγγραφέας θεατρικών έργων και θεατρικός σκηνοθέτης. Έγραψε έργα για θέατρο, ραδιόφωνο, τηλεόραση και ταινίες. Το πρώιμο έργο του συνδέεται με το θέατρο του παραλόγου. Το 2005 κέρδισε το Βραβείο Νομπελ Λογοτεχνίας καθώς και το Βραβείο Φρ. Κάφκα.

Ήταν γνωστός επίσης για τον πολιτικό του ακτιβισμό και την αντίθεσή του στην αμερικανική εισβολή στο Αφγανιστάν και τον Πόλεμο στο Ιράκ. Πέθανε από καρκίνο του ήπατος.

Η «Προδοσία» γράφτηκε το 1978 αφού ο Πίντερ χώρισε με την πρώτη του γυναίκα, Β. Μέρτσαντ και εξιστορεί στην ουσία την εξωσυζυγική σχέση του με την τηλεπαρουσιάστρια του BBC Τζ. Μπέικγουελ. Το έργο πρωτοπαρουσιάστηκε στο Εθνικό Θέατρο της Αγγλίας, στο Λονδίνο, το 1978, σε σκηνοθεσία του Π. Χωλ. Το 1981 ανέβηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα σε σκηνοθεσία Κ. Κουν στο Θέατρο Τέχνης.

Μιλώντας στην εφημερίδα The Times το 1959 ο Πίντερ ανέφερε: «στα έργα μου με απασχολούν κατά κύριο λόγο οι άνθρωποι. Σε πολλά έργα συναδέλφων μου βλέπω το φάντασμα του συγγραφέα να πλανάται πάνω από τους θεατρικούς ήρωες, επιβάλλοντάς μου κάθε στιγμή τι πρέπει να σκεφτώ γι αυτούς. Εγώ θέλω, όσο το δυνατόν περισσότερο, να αφήσω τους θεατές να βγάλουν τα δικά τους συμπεράσματα, θέλω μόνοι τους να αποφασίσουν για τους χαρακτήρες και τις καταστάσεις, να αποφασίσουν αυτοί αν αυτό που βλέπουν είναι αστείο ή θλιβερό».