Η ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

15.5 C
Athens
Παρασκευή, 5 Δεκεμβρίου, 2025

Ακοή και νόηση – του Γ. Χατζή

Ακοή και νόηση

Του μουσικού Γιάννη Χατζή 

Το παρόν θέμα είναι η μελέτη της μουσικής μελωδίας, είτε παράγεται
από τη φωνή, ή από τα μουσικά όργανα.

Αυτή η μέθοδος στηρίζεται σε δύο στοιχεία, την ακοή και την νόηση:

        – Με την ακοή γνωρίζουμε τα μεγέθη των διαστημάτων,

        – με την νόηση αντιλαμβανόμαστε
τις λειτουργίες των φθόγγων.

Πρέπει να συνηθίσουμε να διακρίνουμε το κάθε τι όπως στα
γεωμετρικά σχήματα. Ο γεωμέτρης δεν χρησιμοποιεί την αίσθησή του, γιατί ασκεί
την όρασή του για να διακρίνει σωστά ή λάθος το κυκλικό, το ευθύ ή κάτι άλλο.

Για τον μουσικό όμως, η ακρίβεια της αντίληψης επέχει θέση αρχής,
γιατί δεν υπάρχει περίπτωση εάν η αισθητηριακή αντίληψη είναι ελαττωματική, να
μιλήσει σωστά για πράγματα που δεν αισθάνεται με κανέναν τρόπο. Θα γίνει φανερό
από την ίδια την μελέτη μας.

Συνοδεία μουσικής και μετά θάνατον.
Γυναίκα μουσικός παίζει πανδούρα,
σε εορταστική πομπή Τριτώνων, Ερώτων και Νηρηίδων.
Από μαρμάρινη σαρκοφάγο, του α΄ μισού του 3ου αιώνα μ.Χ.
Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της αρχαίας ελληνικής πόλεως Κάραλις
(νυν Κάλιαρι) Σαρδηνίας.

Η πανδουρίς / πανδούρα (ιταλ. pandura) ήταν αρχαιότατο ελληνικό μουσικό έγχορδο όργανο, 3χορδο, συχνά συνδεδεμένο με γυναίκες μουσικούς,
οι οποίες το έπαιζαν καθιστές. 
Έμοιαζε με την σημερινή κιθάρα
(η οποία εφευρέθηκε στον Κιθαιρώνα Βοιωτίας,
από τον οποίο και ονομάσθηκε), 
αλλά είχε πιο κοντή λαβή και κυκλικό σώμα
(σαν το σύγχρονο μαντολίνο, το οποίο είναι εξέλιξή της).

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η γνώση της μουσικής συνεπάγεται την
ταυτόχρονη γνώση ενός σταθερού και ενός μεταβλητού στοιχείου και ότι με λίγα
λόγια αυτό ισχύει σχεδόν για όλην την μουσική και για κάθε κλάδο της.

Στους ρυθμούς βλέπουμε πολλά τέτοια φαινόμενα, γιατί ενώ η
αναλογία βάσει της οποίας ορίζεται το κάθε ρυθμικό γένος παραμένει σταθερό το
μέγεθος των ποδών μεταβάλλεται, αναλόγως με την ταχύτητα εκτέλεσης. Επίσης, ενώ
τα μεγέθη μένουν σταθερά, οι πόδες υφίστανται αλλαγή. Επίσης, το ίδιο μέγεθος
μπορεί να είναι και πους / πόδι και συζυγία ποδών. Είναι μάλιστα φανερό ότι οι
διαφορές των ρυθμικών διαιρέσεων και σχημάτων πραγματοποιούνται με βάση κάποιο
μέγεθος που παραμένει σταθερό.

Μιλώντας γενικά, η ρυθμική σύνθεση χρησιμοποιεί πολλές και ποικίλες
κινήσεις, ενώ οι πόδες με τους οποίους σημειώνουμε τους ρυθμούς δανείζονται
κινήσεις απλές και ίδιες πάντα.

Η φύση της μουσικής είναι τέτοια: Στα θέματα της αρμονίας ασκούμε
περισσότερο την διάνοια
, την αίσθηση να κρίνει ορθώς το σταθερό και το μεταβλητό
στοιχείο.

ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 5.10.2024.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

        – Αριστόξενος.

Ακοη νοηση μουσικος Χατζης μελετη μουσικη μελωδια φωνη, μουσικο οργανο μεθοδος μεγεθος διαστημα αντιληψη λειτουργια φθογγος γεωμετρικα σχηματα γεωμετρης αισθηση οραση γεωμετρια ακριβεια αρχη αισθητηριακη αντιληψη ελαττωμα γνωση σταθερο μεταβλητο στοιχειο κλαδος ρυθμος φαινομενο αναλογια ρυθμικο γενος ποδι μεταβολη ταχυτητα εκτελεση μεγεθη σταθερα ποδες αλλαγη πους συζυγια ποδων διαφορα ρυθμικη διαιρεση γεωμετρικο σχημα ρυθμοι κινηση απλη φυση μουσικης αρμονια διανοια, αριστοξενος Συνοδεια μετα θανατον θανατο θανατος γυναικα πανδουρα, εορταστικη πομπη Τριτωνας, τριτων Ερωτας ερως Νηρηιδες μαρμαρινη σαρκοφαγος, 3ος αιωνας μΧ Εθνικο Αρχαιολογικο Μουσειο αρχαια ελληνικη πολη Καραλις καραλη Καλιαρι Σαρδηνια ιταλια πανδουρις πανδουριδα ιταλικα pandura αρχαιοτατο ελληνικο εγχορδο τριχορδο 3χορδο, γυναικες μουσικοι καθιστη κιθαρα εφευρεση Κιθαιρωνα κιθαιρων Βοιωτια ετυμολογια κοντη λαβη κυκλικο σωμα συγχρονο μαντολινο strumento musicale 3 corde, femminile, chitarre mandolino
author avatar
ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Σχετικά Άρθρα

Βρέθηκε ΜΟΝΑΔΙΚΟ αρχαίο ΕΠΤΑΓΩΝΙΚΟ ΟΙΚΟΔΟΜΗΜΑ στην Αταλάντη Φθιώτιδος, τον αρχαίο Οπούντα!

Το μνημειώδες επταγωνικό οικοδόμημα του αρχαίου Οπούντα, μοναδικό από...

Από την αρχαία ελληνική μακαρία, το μελομακάρονο – τι συμβολίζει

Της δρ. Γεωργίας Κατσογριδάκη, διαιτολόγου – διατροφολόγου Το μελομακάρονο αποτελεί...

Ξαρχάκος: Σχετικά με τις συναυλίες στο εξωτερικό, χωρίς την άδεια του γιου του Μ. Χατζιδάκι

Δήλωση Σταύρου Ξαρχάκου (Σχετικά με τις συναυλίες στο εξωτερικό χωρίς...

Ύμνος του Βαρβάκειου – παρτιτούρα

ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 4.1.1996. Συλλογή: Γ. Λεκάκης. υμνος του Βαρβακειου...