Του Γιώργου Λεκάκη
Ο μήνας Μάιος (λατινικά Maius) επήρε το όνομά του από την θεά Μαία, μια θεά της Γης, μητέρα του θεού Ερμού, του αγγελιαφόρου των θεών.
Η Μαία (Μαῖα > Μαίη > λατινικά: Maia > Maie, Μάγια, Μαγιέστη > majesty = μεγαλείο, κλπ.), στην αρχαία ελληνική θρησκεία – μυθολογία, είναι μια από τις Πλειάδες, κόρη του Άτλαντα και της Πλειόνης της Ωκεανίδας. Είναι η παλαιότερη από τις επτά Πλειάδες.
Ήταν η καλοθεά της μαιευτικής, θεά που προάγει την ανάπτυξη των βρεφών[3]. Το όνομά ήταν τιμητικός όρος για τις ηλικιωμένες γυναίκες και σχετίζεται με το μάτερ / μήτηρ > μητέρα > Μεγάλη Μητέρα Θεά > λατ. Magna Mater, που αναφέρεται αργότερα στην Ρέα-Ήρα-Κυβέλη.
Εγεννήθη στο όρος Κυλλήνη της (τότε) Αρκαδίας (νυν Κορινθίας). Ποιητικώς όρος «Μαϊάδος ουρείας» (της ορείας Μαϊάδος) το «βουνό της Μαϊάδος με τα υπέροχα μαύρα ματια» – βλ. Σιμωνίδης Κείος…
Οι Πλειάδες ονομάζονται και Ορειάδες (ορεινές νύμφες) ή Ατλαντίδες (κόρες του Άτλαντος).
Σύμφωνα με τον Ομηρικό Ύμνο στον Ερμή, ο Ζευς, μια νύκτα, έκανε κρυφά έρωτα με την Μαία, η οποία απέφευγε την συντροφιά των θεών, σε μια σπηλιά του όρους Κυλλήνη – ΔΕΙΤΕ την σπηλιά σχετικό βίντεο του Γ. Λεκάκη, ΕΔΩ. Έτσι έμεινε έγκυος στον Ερμή. Στους ιστορικούς χρόνους υπήρχε στο βουνό ο ναός του Κυλλήνιου Ερμού. Αφού έτεκε το μωρό, η Μαία το ετύλιξε με κουβέρτες και πήγε για ύπνο. Το «ταχέως ώριμο βρέφος»[3] Ερμής σύρθηκε μακριά στην Θεσσαλία, όπου, το βράδυ της πρώτης ημέρας της ζωής του, έκλεψε[1] μερικά από τα βοοειδή του ετεροθαλή αδελφού του, Απόλλωνος, και εφηύρε την λύρα, από ένα κέλυφος χελώνας. Η Μαία αρνήθηκε να πιστέψει τον Απόλλωνα, όταν ισχυρίστηκε ότι ο Ερμής ήταν ο κλέφτης – ποια μάνα το αποδέχεται αυτό για το παιδί της; Ο Ζευς όμως ετάχθη στο πλευρό του Απόλλωνος. Στο τέλος, ο Απόλλων αντάλλαξε τα βοοειδή με την λύρα, η οποία έγινε ένα από τα αναγνωριστικά του χαρακτηριστικά.
Η σχέση της με τον Δία φαίνεται και στην παράδοση των ελληνικής καταγωγής Ετρούσκων, όπου η θεά αναφέρεται Uni Mae[2] – δηλ. η Μαία του Διός – ο Ζευς ετρουσκικά λέγεται Uni > λατ. Juno.
Στο χαμένο σατυρικό έργο του Σοφοκλή «Ιχνευταί», η Μαία εμπιστεύθηκε τον Ερμή βρέφος στην νύμφη Κυλλήνη (τοπική θεά του βουνού) να τον γαλουχήσει και να τον αναθρέψει.
Η Μαία μεγάλωσε και τον Αρκά από βρέφος, το παιδί της Καλλιστούς με τον Δία. Αλλά η σύζυγος του Δία, Ήρα, μεταμόρφωσε την Καλλιστώ σε άρκτο / αρκούδα. Ο Αρκάς έγινε ο επώνυμος ήρωας της Αρκαδίας, όπου γεννήθηκε η Μαία. Η ιστορία της Καλλιστούς και του Αρκάδος, όπως και των Πλειάδων, είναι ένας αστρόμυθος, για τον σχηματισμό, των αστερισμών της Μεγάλης και της Μικρής Άρκτου.
Η Μαία λατρευόταν ιδιαιτέρως στην Δήλο Κυκλάδων.
Μόνο γυναίκες επιτρέπονταν στους ναούς της και στα μυστήρια που της ήταν αφιερωμένα στην Ρώμη και σε άλλες πόλεις του Λατίου, καθώς και στην Πομπηία. Γινόταν χαρακτηριστική θυσία, μιας εγκύου γουρούνας, στην Μαία και στις 15 Μαΐου θυσίες γίνονταν και στον Ναό του Ερμή, κοντά στο Circus Maximus στην Ρώμη.
Η λατρεία της επεκτάθηκε και στην Γαλλία, όπου έγινε το πρωτότυπο της γαλλο-ρωμαϊκής θεάς Rosmerta, με ιδιαίτερη λατρεία στην Σισαλπίνη και την Ναρβονική Γαλατία.
ΠΗΓΗ: Γ. Λεκακης «Ελληνικη Μυθολογία». Γ. Λεκάκης «Λεξικο των παραδόσεων των λαών του κόσμου». Γ. Λεκάκης «Τάματα και αναθήματα». ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 1.5.2015.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
[1] Γι’ αυτό ήταν και προστάτης των κλεπτών. Και λατινικά Mercury < merx, merces – αγαθά, εμπορεύματα, > market, κλπ.
[2] Βλ. Piacenza Liver.
[3] Άλλο «ταχέως ώριμο βρέφος» είναι η θεά Αρτεμις, η οποία αν και δίδυμη, ξεγέννησε τον αδελφό της, Απόλλωνα, με άρτια τομή, εξ ου και το όνομά της! – βλ. Γ. Λεκάκης “Τα επίθετα της θεας Αρτεμιδος”.
μηνας Μαιος πρωτομαγια εθιμα εθιμο ονομα θεα Μαια, μητερα θεος Ερμης αστρομυθοι αστερισμος ζωδιο Διδυμοι Πλειαδες αρκτοι διοσκουροι προστατης των κλεπτων λατινικα μερκιουρι μερκουριος μερκουρης Mercury merx, merces αγαθα εμπορευματα μαρκετ market, ταχεως ωριμο βρεφος θεα Αρτεμις, διδυμη, διδυμος διδυμοι διδυμα γεννηση γεννα Απολλωνας, απολλων αρτια τομη ονομαλατινικα Maius γη Γης, μητερα αγγελιαφορος θεων Μαιη Μαγια, Μαγιεστη Μαγεστη > μεγαλειο, αρχαια ελληνικη θρησκεια – μυθολογια, Πλειαδες, ατλαντας ατλας Πλειονη Ωκεανιδα παλαιοτερη επτα εφτα 7 Πλειαδα καλοθεα μαιευτικη αναπτυξη βρεφων τιμητικος ορος ηλικιωμενη γυναικα ματερ / μητηρ > μητερα > Μεγαλη Μητερα Θεα Magna Mater, ρεα ηρα Κυβελη βουνο Κυλληνη Αρκαδιας Κορινθιας Αρκαδια Κορινθια Μαιαδος ουρειας ορεια Μαιαδα Μαιας υπεροχα μαυρα ματια Σιμωνιδης Κειος Πλειας Ορειαδες ορεινες νυμφες Ατλαντιδες Ομηρικος υμνος διας Ζευς, νυκτα, κρυφα ερωτας συντροφια θεοι σπηλια σπηλαιο εγκυος ιστορια ναος Κυλληνιου Ερμου Κυλληνιος Ερμη μωρο κουβερτα υπνος αναπτυσσομενο Θεσσαλια, πρωτη ημερα μερα της ζωης του, ζωη μιας ημερας μερας κλοπη βοοειδη ετεροθαλης αδελφος Απολλων εφευρεση λυρας, ποιος εφηυρε τη λυρα κελυφος χελωνα αρνηση κλεφτης ανταλλαγη βοδια βοδι βους Ρωμαικα χρονια μωσαικο Ισπανια, πτερωτος χερια Διοσκουροι συμβολο ζωδιο ρωμαικη αντιγραφη πατερας διδυμων λαρες λαροι Lares, τελετη Καλενδες σχεση Βαλχανος Vulcan volcano ηφαιστειο > ηφαιστος επιθετο λατρεια Φαιστος Ηρακλειου Κρητης κρητη παραδοση Ετρουσκοι ουνι μαε Uni Mae Διος ετρουσκικα Uni ιουνο γιουνο Juno χαμενο σατυρικο εργο χαμενα σατυρικα εργα βιβλια σατυρα Σοφοκλης Ιχνευται εμπιστοσυνη νυμφη γαλουχισμα ανατροφη τροφος Αρκας Καλλιστω συζυγος μεταμορφωση αρκτος / αρκουδα επωνυμος ηρωας αστρομυθοι αστερισμος Μεγαλη Μικρη αρκτος Δηλος Κυκλαδων αρχαιες κυκλαδες γυναικες γυναικα ναος μυστηρια αφιερωση Ρωμη πολεις Λατιο λατσιο Πομπηια θυσια, εγκυος γουρουνα γουρουνι χοιρος 15 Μαιου θυσιες κυκλος τσιρκο μαξιμους Circus Maximus Γαλλια, πρωτοτυπο γαλλορωμαικγ ροσμερτα Rosmerta, Σισαλπινη Ναρβονικη Γαλατια κεραμικη δυναστεια χαν Han dynasty κινα 206 3ος αιωνας πΧ γουρουνι χοιρος Ancient Chinese Pottery Pig
