Του Γιώργου Λεκάκη
Μια ομάδα ερευνητών με επί κεφαλής
τον Em. Kirdök (του Πανεπιστημίου της Μυρσίνης) ανέλυσε τρία κομμάτια πίσσας
σημύδας(*) Μεσολιθικής Εποχής, 10.000 χρόνια πριν από σήμερα (συγκεκριμένα 9.880 –
9.540 χρόνια πριν) μια κολλώδης ουσία, που δημιουργείται με θέρμανση του φλοιού
σημύδας, για να σχηματιστεί μια «κόλλα», ένα είδος μαστίχας.
Αυτά τα κομμάτια πίσσας
σημύδας ανακτήθηκαν από το Huseby Klev, μια μεσολιθική τοποθεσία
κυνηγών-τροφοσυλλεκτών στην νυν έκταση της δυτικής Σουηδίας.
Οι ερευνητές συνέκριναν την
αρχαία μασημένη πίσσα σημύδας με πιο σύγχρονα δείγματα, όπως την αρχαία
ανθρώπινη οδοντική πλάκα και ένα δείγμα μασημένης πίσσας 6.000 χρόνων.
Αλλά βρήκαν υψηλότερα επίπεδα
βακτηρίων, που σχετίζονται με κακή οδοντική υγεία, στα δείγματα ηλικίας 10.000 χρόνων,
παρ’ όλο που η μάσηση πίσσας σημύδας μπορεί να έχει προσφέρει κάποια
αντισηπτικά και φαρμακευτικά οφέλη.
Και αυτό γιατί έκαναν χρήση
των δοντιών τους για πιάσιμο, κοπή και σχίσιμο αντικειμένων και έτσι μπορεί να
έχουν εκθέσει τους κυνηγούς-τροφοσυλλέκτες σε μια μεγάλη ποικιλία επιβλαβών
μικροοργανισμών, λένε οι ερευνητές.
Ταυτοποιήθηκαν επίσης DNA από
φουντούκι, μήλο, γκι, κόκκινη αλεπού, γκρίζο λύκο, αγριόπαπια, πεταλούδα και
καστανή πέστροφα. Αυτά τα υλικά, με την μορφή τροφής, γούνας και οστέινων
εργαλείων, μπορεί να «μασήθηκαν» ή δαγκώθηκαν από τους ανθρώπους, πριν μασήσουν
την πίσσα σημύδας.
ΠΗΓΗ: N. Kashuba, κ.ά. «Ancient DNA from
mastics solidifies connection between material culture and genetics of
mesolithic hunter–gatherers in Scandinavia», Communications Biology, v. 2, αρ: 185 (2019), 15.5.2019. Emr. Kırdök, κ.ά. «Metagenomic analysis of
Mesolithic chewed pitch reveals poor oral health among stone age individuals», Nature, Scientific
Reports, v. 13, αρ, 22125 (2023), 18.1.2024. Cosmos. ΑΡΧΕΙΟΝ
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 19.1.2024.
(*) Η σημύδα (Betula / βετούλη) είναι ιερόδενδρο των λαών της βόρειας Σιβηρίας, όπου σύμφωνα με τις τοπικές παραδόσεις, μία αρσενική και μία θηλυκή σημύδα εμφανίσθηκαν στην απαρχή του ανθρωπίνου γένους – ΠΗΓΗ: Β. Ζαϊκόβσκυ “Το Δένδρο του Κόσμου”, εφημ. “Καθημερινή”, 30.11.2003.
