Του Γιώργου Λεκάκη
Μια ομάδα ερευνητών με επί κεφαλής
την T. Fernández-Crespo (του Πανεπιστημίου του Valladolid) και τους
συναδέλφους της εξέτασαν τα λείψανα 338 ατόμων, που ανασύρθηκαν από έναν
ομαδικό τάφο, στον βράχο San Juan ante Portam Latinam (SJAPL), στην κοιλάδα του Έβρου (Ίβηρος), βόρειο Ισπανία.
Τα οστά, με ραδιενεργό
άνθρακα χρονολογούνται μεταξύ 5.400 και 5.000 χρόνια πριν (περίπου 3380 – 3000
π.Χ.).
Περισσότερες από 50 αιχμές
βελών από πυριτόλιθο ανακτήθηκαν επίσης από τον ίδιο λάκκο.
Μια προηγούμενη μελέτη
διαπίστωσε ότι περισσότερα από 30 από αυτά τα σημεία έφεραν μικρή ζημιά, που
σχετίζεται με κτύπημα, ενώ η νέα ανάλυση των οστών έδειξε ότι περισσότερο από
το 20% των ατόμων είχαν σκελετικά τραύματα και περίπου το 10% αυτών είχαν
ανίατα τραύματα.
Πάνω από το 74% των μη
επουλωθέντων τραυμάτων και το 70% των επουλωμένων τραυμάτων βρέθηκαν σε λείψανα
εφήβων αγοριών και ενήλικων ανδρών.
Η συστηματική οστεολογική
επανεξέταση εντόπισε 65 μη επουλωμένα και 89 επουλωμένα τραύματα.
Η κ. Fernández-Crespo και τα
μέλη της ομάδας της προτείνουν ότι πολλοί από εκείνους που θάφτηκαν στην
τοποθεσία μπορεί να είχαν εκτεθεί σε βία και ήταν ίσως τα θύματα μιας
σύγκρουσης μεταξύ των διαφορετικών πολιτιστικών ομάδων, που ζούσαν στην περιοχή
κατά την Ύστερη Νεολιθική περίοδο.
Η παρουσία επουλωμένων
τραυμάτων υποδηλώνει ότι η σύγκρουση μπορεί να κράτησε αρκετούς μήνες,
εξήγησαν.
Αυτά, μαζί με σκελετικούς
δείκτες κακής υγείας και τα πιθανά κοινωνικοοικονομικά αποτελέσματα, που
καταγράφονται στην περιοχή, υποδηλώνουν ευρύτερες κοινωνικές επιπτώσεις, οι
οποίες μπορεί να σχετίζονται με έναν πιο εξελιγμένο και επίσημο τρόπο πολέμου,
από ό,τι είχε εκτιμηθεί προηγουμένως στην ευρωπαϊκή νεολιθική ιστορία. Άρα, οι μεγάλοι πόλεμοι άρχισαν χίλια χρόνια ενωρίτερα, απ’ ό,τι έλεγαν έως τώρα…
ΠΗΓΗ: T. Fernández-Crespo «Large-scale
violence in Late Neolithic Western Europe based on expanded skeletal evidence
from San Juan ante Portam Latinam», Scientific Reports, vol. 13, αρ.: 17103 (2023), 2.11.2023. Και “Archaeology: Larger-scale warfare may have occurred in Europe 1,000 years earlier“. Και Nature Publishing Group. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 3.11.2023.
