Ο πρώτος γνωστός
επώνυμος συγγραφέας στον κόσμο
είναι… γυναίκα,
αρχιέρεια της Σελήνης
και της Αφροδίτης!
Του Γιώργου Λεκάκη
Το όνομα του πρώτου γνωστού
συγγραφέα στον κόσμο, εμφανίζεται στο πίσω μέρος ενός λευκού αλάβαστρινου
δίσκου, 4.000 χρόνων, ο οποίος ομοιάζει με την… Σελήνη!
Απεκαλύφθη σε έναν ναό, στην
αρχαία πόλη εντός της Αυτοκρατορίας των Σουμερίων, την κρητική αποικία της Ουρ – ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για την ΟΥΡ, ΕΔΩ – στην αρχαία Μεσοποταμία, από τον αρχαιολόγο Leonard Woolley το 1927.
Η Ασσυρία καταλάμβανε μέρη
των νυν Ιράκ, Συρίας, Λίβανου, Τουρκίας και Ιράν. Διαδοχικές πρωτεύουσές της, η Ασούρ / Assur, η Χαλκίς
(> Καλχού, Νιμρούντ / Kalkhu, Nimrud), η Ντουρ-Σαρουκίν (Χορσαμπάντ / Dur-Sharrukin
/ Khorsabad) και η Νινόη (> Νινευή / Ninive), που ίδρυσε ο Νίνος, απόγονος του Ηρακλή και ιδρυτής όλης της Ασσυρίας...
Ο δίσκος είναι διακοσμημένος
με ανάγλυφο, που απεικονίζει 4 φιγούρες σε έναν βωμό. Φαίνονται να συμμετέχουν
σε μια ιερή τελετή. Μία από τις φιγούρες – μια γυναίκα με κόμμωση και
πολυεπίπεδο ένδυμα / φόρεμα – είναι μεγαλύτερη από τις άλλες, και φαίνεται να είναι
επί κεφαλής αυτής της ιεράς διαδικασίας.
Μια επιγραφή την προσδιορίζει
ως Ενεντουάννα / Enheduanna, αρχιέρεια της θεάς της Σελήνης (< δωρ. Σελάνα >
Nanna[1]), και υπηρέτρια
της θεάς Αθηνάς (> Inanna[2]). Θεωρείται βασιλοκόρη του Μεγάλου Σαργώνος / Sargon[3] (24ος
αι. π.Χ.), του «βασιλιά του κόσμου».
Οι ασσυριολόγοι εγνώριζαν την
Ενεντουάννα (υπολογίζεται ότι έζησε το 2285-2250 π.Χ.) ως συγγραφέα τραγουδιών και ύμνων, που χρονολογούνται στην Ακκαδική Αυτοκρατορία (περίπου 2350 – 2150 π.Χ.). Της αποδίδονται 42 ύμνοι για ναούς, από την Σουμερία
μέχρι το Ακκάδ (περιλαμβανομένων το Εριντού, το Σιππάρ και την Ενσούννα), που
έχουν διασωθεί από 37 πινακίδες από την Ουρ και Νιππούρ. Τώρα όμως είχαν και την ιστορική εικόνα
της!
«Είναι απίστευτο», λέει ο ασσυριολόγος του Πανεπιστημίου Γέιλ, Μπέντζαμιν Φόστερ: «Είναι η μόνη συγγραφέας, στο σύνολο
της σουμεριακής λογοτεχνίας, της οποίας το όνομα πραγματικά γνωρίζουμε, και η
μόνη συγγραφέας σε ολόκληρη την 2.500 χρόνων ιστορία της Μεσοποταμίας για την
οποία έχουμε μια σύγχρονή της εικονογράφηση»…
ΠΗΓΗ: K. Ravilious «4,000 years
ago, the world’s first author composed verses that helped forge the Akkadian
Empire», AJA, November/December 2022. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 13.10.2022.
– Ηρόδοτος, Ξενοφών, Κτησίας, Διόδωρος ο Σικελιώτης.
– Binkley R. A. «The Rhetoric of Origins and the Other: Reading the
Ancient Figure of Enheduanna», Lipson, Carol, Binkley R. A. (εκδ.). «Rhetoric before and beyond the Greeks», εκδ. State University of New York Press, σελ. 47–59, Albany, 2004.
– Frye R. N. «Assyria and Syria: Synonyms», στο Journal of Near Eastern Studies 51/4, 1992, σελ. 282.
– Joannès F. «L’itinéraire des 10.000 en Mésopotamie», στο P. Briant «Dans les pas des Dix-Mille: peuples et
pays du Proche-Orient vus par un Grec», Τουλούζη, 1995, σελ. 147.
– Reade J. «Greco-Parthian Nineveh», στο Iraq 60, 1998, σελ. 68-72.
[1] Nanna / Nannar,
και Sin, Suen Su’en, Sen, Syn
< Ζαν (δωρ.) Ζευς > Sun. Θεά Σελήνη στους Ακκάδες, Ασσυρίους, Βαβυλωνίους, Αραμαίους.
[2] Θεά στους Ακκάδες, Ασσυρίους, Βαβυλωνίους. Φέρει και
χαρακτηριστικά της Αφροδίτης και στοιχεία από τον μύθο της Περσεφόνης.
ΠΗΓΕΣ:
– Breitenberger B. «Aphrodite and Eros: The Development of Greek
Erotic Mythology», Ν. Υόρκη, Λονδίνο, 2007.
– Burkert W. «Structure and History in Greek Mythology and Ritual», εκδ. University of California Press, 1982. Του ιδίου «Greek
Religion», εκδ. Harvard
University Press, Καίμπριτζ, Μασσαχουσέτη, 1985.
– West M. L. «The East Face of Helicon: West Asiatic Elements in Greek
Poetry and Myth», εκδ. Clarendon Press, Οξφόρδη, 1997.
[3] Βλ. εβραϊκή Βίβλο, «Ησαΐας», 20:1.
