Του Γιώργου Λεκάκη
Η καλλιέργεια δημητριακών στην
Βρετανία χρονολογείται πριν από περίπου 6.000 χρόνια και πιθανότατα εισήχθη από
αγρότες που έφτασαν στα βρετανικά νησιά από την ηπειρωτική Ευρώπη.
Ο Simon Hammann, η Luce Cramp
και οι συνάδελφοί τους ανέλυσαν υπολείμματα που συλλέχθηκαν από αγγεία, τα
οποία ανακτήθηκαν από τοποθεσίες crannog στις Εξωτερικές Εβρίδες της Σκοτίας.
Η μελέτη έδειξε ότι οι
μάγειρες στα σκοτσέζικα crannogs (3600 – 3300 π.Χ.), της πρώιμης νεολιθικής
εποχής χρησιμοποιούσαν δημητριακά, γαλακτοκομικά προϊόντα και κρέας ως
συστατικά ήδη από το 4000 π.Χ., όταν τα σιτηρά «μεταφέρθηκαν» στην Βρετανία από
«μετανάστες» αγρότες από την ηπειρωτική Ευρώπη! Στα αρχαιοζωολογικά αρχεία της έρευνας
είναι πανταχού παρόντα τα γαλακτοκομικά λιπίδια.
![]() |
Η μελέτη έδειξε επίσης ότι οι
βιοδείκτες για τους κόκκους μπορούν να διατηρηθούν για χιλιάδες χρόνια
περισσότερο από ό,τι πιστευόταν προηγουμένως ότι ήταν δυνατόν, εάν διατηρηθούν
σε συνθήκες υγρασίας.
Βιομοριακά ίχνη δημητριακών
ανιχνεύθηκαν περίπου στο 1/3 των δοχείων της μελέτης, εξήγησαν οι Hammann και
Cramp. Η ανάλυση δείχνει επίσης ότι το σιτάρι, το οποίο συνήθως δεν συναντάται
ανάμεσα σε απανθρακωμένα υπολείμματα φυτών σε αρχαιολογικούς χώρους της
περιοχής, έβραζε στα αγγεία. Μικρότερα αγγεία (κατσαρόλες) χρησιμοποιήθηκαν για
το μαγείρεμα των δημητριακών στο γάλα, ίσως για να σχηματιστεί ένας χυλός, ενώ τα
μεγαλύτερα αγγεία χρησιμοποιήθηκαν για να μαγειρέψουν μαγειρευτά με βάση το
κρέας. Πολλά από τα αγγεία ήταν άθικτα και διακοσμημένα και μπορεί να
εξυπηρετούσαν και τελετουργικό σκοπό.
ΠΗΓΗ: S. Hammann, et. al. «Neolithic
culinary traditions revealed by cereal, milk and meat lipids in pottery from Scottish
crannogs», Nature Communications, vol. 13, αρ: 5045 (2022), Πανεπιστήμιο Μπρίστολ, 6.9.2022. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 7.9.2022.
