Με την ευκαιρία της Γενικής
Συνέλευσης του Διεθνούς Συνδέσμου για την Επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα, που
διεξάγεται σήμερα στο Μουσείο Ακρόπολης, ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων
απέστειλε στα μέλη των διεθνών Επιτροπών για την επιστροφή των γλυπτών του
Παρθενώνα την παρακάτω επιστολή:
[ΣΧΟΛΙΟ Γ. Λεκάκη:
Διευκρινίζω, ότι είναι λάθος να ζητάμε τα γλυπτά του Παρθενώνος. Κανονικά θα έπρεπε να τα ζητάμε ΟΛΑ πίσω, και εν προκειμένω τα γλυπτά της ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ, διότι έτσι μένουν σημαντικά αρχιτεκτονήματα εκτός διεκδίκησης, όπως η Καρυάτιδα, κ.ά.]
Αξιότιμα μέλη των Επιτροπών
για την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα
Εκ μέρους των Ελλήνων
αρχαιολόγων σας ευχαριστούμε για το ενδιαφέρον που δείχνετε για το μείζον
ζήτημα της επιστροφής των γλυπτών του Παρθενώνα και την επανένωσή τους με το
κορυφαίο μνημείο. Πρόκειται για μια διεκδίκηση που αφορά το σύνολο των χωρών
που έχουν υποφέρει από τη λεηλασία των μνημείων τους.
Οι υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ και
όλοι οι Έλληνες αρχαιολόγοι αντιμετωπίζουν το ζήτημα αυτό ως μείζον ζήτημα
αποκατάστασης της δικαιοσύνης και έμβλημα στον αγώνα κατά του διαμελισμού και
της λεηλασίας πολιτιστικών αγαθών, έναν διεθνή αγώνα που έχει υποστηριχτεί πολύ
τα τελευταία χρόνια από τη συζήτηση για την απο-αποικιοποίηση των Μουσείων.
Θα θέλαμε να σας ενημερώσουμε
ότι η ελληνική κυβέρνηση έχει προχωρήσει σε πρόσφατες κινήσεις που υπονομεύουν
το αίτημα αυτό και αφίστανται από την επί δεκαετίες σταθερή θέση της χώρας.
Συγκεκριμένα:
– Από το 2019, ο Πρωθυπουργός
της χώρας αναφέρθηκε σε «δανεισμό» των γλυπτών του Παρθενώνα από το Βρετανικό
Μουσείο, ενώ και η Ελληνίδα Υπουργός Πολιτισμού επαναφέρει συνεχώς ζήτημα
«ανταλλαγής» αρχαιοτήτων. Η ελληνική κυβέρνηση για πρώτη φορά από τη δεκαετία
του 1980 φαίνεται να εγκαταλείπει οριστικά το αίτημα της επανένωσης των
αρχιτεκτονικών γλυπτών που αποσπάστηκαν βίαια από τον Παρθενώνα, και εισάγει
πλέον το αίτημα για “δανεισμό και ανταλλαγή” των γλυπτών με το Βρετανικό
Μουσείο.
– Στις 21.7.2022 η Υπουργός
Πολιτισμού υπέγραψε, και η κυβέρνηση επικύρωσε στις 8.9.2022, μια ιδιωτική
συμφωνία η οποία, κατά παράβαση του αρχαιολογικού νόμου, παραχωρεί 161
κυκλαδικές αρχαιότητες σε ιδιωτικό ίδρυμα – ΔΕΙΤΕ το ΕΔΩ – χωρίς προηγουμένως να έχει ελεγχθεί
ούτε η γνησιότητά τους ούτε η νομιμότητα της κατοχής τους από τον ιδιώτη
συλλέκτη Στερν στις ΗΠΑ, ώστε το Ελληνικό Δημόσιο να διεκδικήσει την επιστροφή
τους σε περίπτωση που αποδειχθεί ότι έχουν κτηθεί παρανόμως. Το ίδρυμα στο
οποίο παραχωρείται η Κατοχή των αρχαιοτήτων (HACI) έχει ιδρυθεί και διοικείται
από τον γιο και τον οικονομικό διευθυντή του Στερν! Η συμφωνία προβλέπει ότι οι
161 κυκλαδικές αρχαιότητες θα εκτεθούν για πενήντα χρόνια στο Μητροπολιτικό
Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης, ενώ για κάθε ένα αντικείμενο της συλλογής που
θα έρχεται στην Ελλάδα μέσα στα 50 χρόνια, η χώρα θα πρέπει να στέλνει
ισάριθμες και ισάξιες κυκλαδικές αρχαιότητες από τα ελληνικά μουσεία.
Η ενέργεια αυτή αποτελεί
είναι πρωτοφανής και επικίνδυνη. Μπορεί να οδηγήσει στην αναστολή
επαναπατρισμών σε διεθνές επίπεδο, αφού κάθε συλλέκτης ή έμπορος αρχαιοτήτων θα
μπορεί να δημιουργεί μία αίθουσα σε ιδιωτικό Μουσείο της αρεσκείας του στο
εξωτερικό, να εκθέτει τις αρχαιότητες στην έδρα του και να απαλλάσσεται από τις
ευθύνες που τον βαρύνουν για την παράνομη διακίνηση των αρχαιοτήτων!
Σας αποστέλλουμε τις
συμφωνίες, καθώς και το καταστατικό του HACI για να κρίνετε.
Από τη θέση σας στις διεθνείς
Επιτροπές διεκδίκησης των γλυπτών, παρακαλούμε να βοηθήσετε τη διεκδίκησή μας
να μην εγκαταλειφθεί από την Ελλάδα η εφαρμογή των διεθνών Συνθηκών για τον
εντοπισμό, την τεκμηρίωση, τη διεκδίκηση και εν τέλει τον επαναπατρισμό ελληνικών
αρχαιοτήτων
Honorable members of the Committees for the return of the Parthenon
Sculptures,
On behalf of the Greek archaeologists, we thank you for your interest in
the major issue of the return of the Parthenon Sculptures and their
reunification with the magnificent monument. This is a claim that concerns all
the countries that have suffered from the looting of their monuments.
The services of the Ministry of Culture and all Greek archaeologists see
this issue as a significant concern for the restoration of justice and an
emblem of the struggle against the dismemberment and looting of cultural
property, an international struggle that has been greatly supported in recent
years by the debate on the decolonization of museums.
We would like to inform you that the Greek government has made recent
moves that undermine this demand and deviate from the country’s long-standing
and stable position.
In particular:
-In 2019, the Prime Minister of the country referred to
“borrowing” the Parthenon Sculptures from the British Museum, while
the Greek Minister of Culture has also constantly reiterated the issue of
“exchange” of antiquities. For the first time since the 1980s, the
Greek government seems to be definitively abandoning the demand for the
reunification of the architectural sculptures that were forcibly removed from
the Parthenon and is now introducing the demand to “borrow and
exchange” the sculptures with the British Museum.
-On 21/7/2022 the Minister of Culture signed, and the government
ratified on 8/9/2022, a private agreement which, in violation of the archaeological
law, grants 161 Cycladic antiquities to a private institution without having
previously checked neither their authenticity nor the legality of their
possession by the private collector Stern in the USA, so that the Greek State
can claim their return in case it is proven that they have been illegally
stolen. The foundation (HACI) to which the possession of the antiquities is
granted has been founded and is run by Stern’s son and financial director! The
agreement stipulates that the 161 Cycladic antiquities will be exhibited for
fifty years at the Metropolitan Museum of Art in New York, and for every one
item in the collection that comes to Greece within the 50 years, the country
will have to send an equal number and quality of Cycladic antiquities from
Greek museums.
This action is unprecedented and dangerous. It may lead to the
suspension of repatriations at the international level since any collector or
dealer in antiquities will be able to set up a room in a private museum of his
choice abroad, exhibit the antiquities at his headquarters, and be exempted
from the responsibility for the illegal trafficking of antiquities!
As all of the above sounds implausible, we are sending you the
agreements and the HACI statutes for you to judge.
From your position on the international sculpture claim committees,
please help our claim that Greece should not abandon the application of the
international treaties for the identification, documentation, claims, and
ultimately the repatriation of Greek antiquities.
SOURCE: ASSOCIATION OF GREEK ARCHAEOLOGISTS, Pr. Number: 107, 15.9.2022. ARCHIVE of CULTURE, 15.9.2022.
