Του Γιώργου Λεκάκη
Η Θάσος ήταν σημαντικός
παραγωγός αργύρου, που εξήγαγε από τα ορυχεία που ήλεγχε, στην απέναντι ηπειρωτική
χώρα της Μακεδονίας (Περαία Θάσου). Έκοψε τεράστιο αριθμό αργυρών νομισμάτων!
Από
τα τέλη του 6ου έως τα τέλη του 5ου αιώνα οι στατήρες που εικονίζουν έναν
σάτυρο ο οποίος απαγάγει μια νύμφη, πρέπει να έχουν κοπεί σε τεράστιους
αριθμούς!
Ήταν προφανώς εξαιρετικά
δημοφιλείς από τα βόρεια Βαλκάνια (όπου έχουν βρεθεί πολύ μεγάλοι θησαυροί από αυτούς),
καθώς και στην Ανατολή, στην Αίγυπτο και στην Ιταλία! Μας δείχνει και το
εμπόριο των Θασίων, σε μια εποχή που μπορούμε να πούμε πως η Θάσος ήταν μια,
τηρουμένων των αναλογιών, μια υπερδύναμη, μια αυτοκρατορία…
Οι αρχαϊκοί και οι πρώιμοι
κλασσικοί στατήρες είναι από τα πιο άφθονα νομίσματα εκείνων των περιόδων που
έχουν επιζήσει, αν και τα πολύ ωραία σωζόμενα νομίσματα είναι σπάνια. Ωστόσο,
τα κομμάτια του τέλους του 5ου αιώνα, είναι φιλοτεχνημένα σε κλασσικό ύφος, που
θυμίζει τα γλυπτά στον Παρθενώνα και στις Βάσσες. Χτυπιούνται από μήτρες χαραγμένες
από έναν αληθινό δάσκαλο…
Ο σάτυρος είναι ώριμος, φαλακρός,
γυμνός, γενειοφόρος αλλά και γυμνασμένος (εξ αυτού ο όρος γεροσάτυρος) αλλά
έχει αρκετά πολιτισμένη εμφάνιση, σε σύγκριση με τα πολύ πιο τραχειά αδέρφια
του σε αρχαιότερα νομίσματα. Κρατά πολύ προσεκτικά αγκαλιά μια νύμφη, που φορά
διάφανο ένδυμα ενώ τα μαλλιά της είναι καλοχτενισμένα (πρβλ. τις νύμφες στο
ημίδραχμο της μακεδονικής Νεάπολης) και ενώ τα χέρια της απλώνονται σε pro
forma διαμαρτυρία, τα πόδια της διασταυρώνονται ταπεινά! Η απαχθείσα νύμφη διαμαρτύρεται…
αορίστως… για τις ενέργειές του… ή όχι;
Πάντως αυτός είναι ένας
υπέροχος ασημένιος θασίτικος στατήρ (23,5 χλστ., 8,60 γραμμ.) που χρονολογείται
στο 412-404 π.Χ.
Στην πίσω όψη, τετραμερές έγκοιλο
τετράγωνο.
Πρόκειται για ένα από τα πιο
καλοφτιαγμένα δείγματα αυτού του όμορφου κλασσικού στυλ, ένα από τα καλύτερα
γνωστά σωζόμενα αυτού του τύπου.
Γιατί τα λέω όλα αυτά τώρα;
Μα, διότι ξεπουλιέται στην 24η
δημοπρασία του Οίκου Nomos
Auction Γενεύης
Ελβετίας για… 40.000 ελβετικά φράγμα!
Προέλευση; «Από συλλέκτη στους
Αντίποδες, ex Nomos 5, 25.10.2011, 130 και Triton XIII, 5.1.2010, 93.
ΠΗΓΕΣ: Le Rider, Thasiennes, 6. SNG
Copenhagen Suppl. 103. ΑΡΧΕΙΟΝ
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 22.5.2022.
