Του Α. Σύρου
Το σπήλαιο «Καταρράκτες»
βρίσκεται στην κοιλάδα του Αχλαδίτη (ή Κρουσσοβίτη *), παραποτάμου του Στρυμόνα,
περίπου 2 χλμ βορειοανατολικά του Σιδηροκάστρου.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για ΣΠΗΛΑΙΑ της ΕΛΛΑΔΟΣ, ΕΔΩ.
Αναπτύσσεται στη νότια όχθη
του ποταμού και έχει συνολική έκταση 1.500 τ.μ. περίπου. Αποτελείται από μία μεγάλων
διαστάσεων βραχοσκεπή, με άνοιγμα περίπου 33 μ., βάθος 22 μ. και έκταση 620 τ.μ.,
και δύο ανισομεγέθη έγκοιλα με περιορισμένο λιθωματικό διάκοσμο. Μπροστά από το
άνοιγμα της βραχοσκεπής έχουν κατακρημνισθεί ογκόλιθοι, δημιουργώντας ένα είδος
αναχώματος που συγκράτησε μεγάλο μέρος των επιχώσεων.
Οι έως τώρα αρχαιολογικές
έρευνες επικεντρώθηκαν στο χώρο της βραχοσκεπής, επεκτάθηκαν, ωστόσο, και στο
μεγαλύτερο έγκοιλο, καλύπτοντας συνολική επιφάνεια που υπερβαίνει τα 150 τ.μ.
Έφεραν στο φως εκτεταμένες δομές κατοίκησης και άφθονα κατάλοιπα ανθρώπινης
δραστηριότητας, αναδεικνύοντας την ιστορική διαδρομή της βραχοσκεπής από τη
νεολιθική εποχή ως το πρόσφατο παρελθόν. Πιο συγκεκριμένα, έχει βεβαιωθεί η
χρήση του χώρου τουλάχιστον κατά τη νεότερη νεολιθική ΙΙ, την πρώιμη εποχή του
χαλκού και την όψιμη ελληνιστική περίοδο. Οι διαβρωτικές διαδικασίες υπήρξαν
καταστροφικές για τις ιστορικές φάσεις και, πιθανόν, για κάποιες προϊστορικές.
Τα κατά χώραν οικοδομικά κατάλοιπα σχετίζονται κυρίως με τρεις προϊστορικές φάσεις
εγκατάστασης, δύο της πρώιμης εποχής του χαλκού και μία της νεότερης νεολιθικής
ΙΙ περιόδου.
Πρόκειται για δάπεδα από πατημένο πηλόχωμα, λάκκους, πήλινες και
πασσαλόπηκτες κατασκευές, κατάλοιπα ανωδομής (απανθρακωμένους πασσάλους και
κλαδιά, μάζες αχυροπηλού με αποτυπώματα κλαδιών ή καλαμιών). Στα κινητά
ευρήματα περιλαμβάνονται θραύσματα αγγείων, λίθινα και οστέινα εργαλεία, καθώς
και πήλινα αντικείμενα. Αξιοσημείωτη είναι και η παρουσία μεγάλων συγκεντρώσεων
απανθρακωμένων δημητριακών.
(*) ΣΧΟΛΙΟ Γ. Λεκάκη:
Το όνομα του ποταμού Κρουσοβίτη, είναι ελληνικότατο και ετυμολογείται από το Χρουσοβίτης < Χρυσοβίτης < Χρυσοδύτης, διότι ήταν χρυσοφόρος και οι παλαιοί έπαιρναν από αυτόν χρυσό, όπως από πολλά ποτάμια της Μακεδονίας… – ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης “Σύγχρονης Ελλάδος περιήγησις”.
ΠΗΓΗ: Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας – Σπηλαιολογίας / ΥΠΠΟΑ. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 2.2.2018.
