Η Φαναγορία / Φαναγόρεια / (τα) Φαναγόρεια, / Φαιναγόρη / Φαναγόρα) του Πόντου στον 45ο παράλληλο [45°16′37″N 36°57′58″E] Ιδρύθηκε από Έλληνες της πόλεως Τέω, επισήμως το 543 π.Χ. Αλλά για να κτίσει το αρχαίο λιμάνι της, τον 5ο – 3ο αιώνα π.Χ., έλαβε μεγάλες ποσότητες οικοδομικής πέτρας, διαφόρων τύπων, από τις ακτές της Μαύρης Θάλασσας (από τις ελληνικές πόλεις Σινώπη, Τραπεζούντα και Αναξουπη > Χόπη) και τις ακτές του Αιγαίου (Αίγινα και Ρόδος). Η σκοπιμότητα αυτής της μεγάλης εμπορικής συμφωνίας οφειλόταν στην έντονη έλλειψη οικοδομικών λίθων στην χερσόνησο Ταμάν και στην ανάγκη των κατοίκων της Φαναγορίας να δημιουργήσουν την απαραίτητη λιμενική υποδομή! – βλ. A. O. Khotylev, κ.ά. “On the Sources of Building Stone of the Ancient City of Phanagoria – METHODS OF NATURAL SCIENCE IN THE STUDY OF CULTURAL HERITAGE OBJECTS”, Vol. 19, σελ. 618 – 630, (2024), Nanobiotechnology Reports, 25.5.2025.
«Θησαυροί δεν βρίσκονται συχνά», είπε ο κ. Βλαντιμίρ Κουζνέτσοφ / Kuznetsov, επί κεφαλής της αρχαιολογικής αποστολής «Phanagoria» του Ινστιτούτου Αρχαιολογίας της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών.
«Κατά κανόνα, αποτελούν στοιχεία καταστροφικών γεγονότων στην ζωή των ανθρώπων, ως αποτέλεσμα του οποίου αυτός / αυτή που έκρυψε χρήματα ή πολύτιμα αντικείμενα δεν μπόρεσε να επιστρέψει και να τα χρησιμοποιήσει».Ένα τέτοιο σπάνιο εύρημα, λοιπόν, ευρέθη από αρχαιολόγους τον Ιούλιο του 2021, που σχετίζεται με μια δραματική και μυστηριώδη σελίδα στην ιστορία της μεσαιωνικής ελληνικής Φαναγορίας – την πρωτεύουσα και μιας από τις πρώτες χριστιανικές επισκοπές στη Ρωσία. – ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για την ΦΑΝΑΓΟΡΙΑ, ΕΔΩ.
Αυτή ήταν η τρίτη περίοδος της αποστολής «Phanagoria». Οι αρχαιολόγοι εξετάζουν πότε η πόλη καταστράφηκε από πυρκαγιά, η οποία μπορεί να συνέβη ως αποτέλεσμα επίθεσης από τους Ούννους Γερμανούς ή τους Τούρκους. Οικιστικά κτήρια, οινοποιεία, δημόσια κτήρια χάθηκαν απ’ την φωτιά. Μεγάλη ποσότητα τέφρας, αιθάλης, θραύσματα από καμένα ξύλινα πατώματα κτηρίων, σπασμένα πιάτα και υπολείμματα καμένων σιτηρών σε αμφορείς μιλούν για σημαντικής κλίμακας καταστροφή. Σπασμένος μαρμάρινος πάγκος και βαπτιστήριο μαρτυρούν την καταστροφή και μιας παλαιοχριστιανικής βασιλικής.
Τα προηγούμενα χρόνια, ένα χρυσό νόμισμα του Βυζαντινού αυτοκράτορα Ιουστινιανού Α’ (527 – 565) βρέθηκε στο στρώμα της φωτιάς. Κατέστησε δυνατόν να καθοριστεί η ημερομηνία της καταστροφής: Την β΄ ή γ΄ δεκαετία του 6ου αιώνα. Όχι πολύ μακριά από αυτό το εύρημα, σε ένα στρώμα πυρκαγιάς, βρέθηκε ο νυν θησαυρός των χάλκινων νομισμάτων.
Βιαστικά, ένας κάτοικος της Φαναγορίας έκρυψε 80 νομίσματα σε έναν παλαιό σπασμένο λαιμό αμφορέα, και κάλυψε την τρύπα με χώμα…
ΠΗΓΗ: Γ. Λεκακης “Η αγνωστη Μικρα Ασια”. Archaeologists discover 6th century coin hoard in ancient Phanagoria, Heritage Daily, 23.7.2021. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 24.7.2021.