Του Γιώργου Λεκάκη
Επανέκδοση της σπάνιας
μελέτης του Παντελή Μ. Κοντογιάννη, καθηγητή Ιστορίας και Πρύτανη του Πανεπιστημίου
Θεσσαλονίκης (1926-1928). Ο συγγραφέας εξιστορεί και αναλύει σε βάθος το
σημαντικότατο αυτό περιστατικό του Αγώνα χρησιμοποιώντας πρωτογενείς πηγές,
πολλές από αυτές ανέκδοτες στα ελληνικά, όπως του Βρετανού ιστορικού Robert
Walsh και του Γάλλου πλοιάρχου Jean Philippe Jourdain ο οποίος υπήρξε αυτόπτης
μάρτυρας. Επίσης, εξετάζει τον αντίκτυπο που είχε στην Ευρώπη η παράτολμη
επιχείρηση του Κανάρη, παραθέτοντας διπλωματικά έγγραφα και αναφορές καθώς και
δημοσιεύματα γερμανικών, βρετανικών και γαλλικών εφημερίδων της εποχής.
Η πυρπόληση της τουρκικής
ναυαρχίδας από τον Κανάρη είχε για τους Έλληνες λίαν επωφελή αποτελέσματα.
Πρώτον, τόνωσε το θάρρος των νησιωτών, οι οποίοι μη δυνάμενοι να πολεμήσουν εκ
παρατάξεως τον τουρκικό στόλο είδαν πια ότι έχουν στα χέρια τους ένα φοβερό όπλο,
τα πυρπολικά, τα οποία οι Τούρκοι φοβούντο και δεν είχαν τρόπο να τα
αντιμετωπίσουν.
Δεύτερον, κατατρόμαξε τους
φιλοτούρκους της Ευρώπης, οι οποίοι φαντάζονταν ως επικειμένη την καταστολή της
Επαναστάσεως και την χαρακτήριζαν ως κούφιο και απονενοημένο εγχείρημα.
Τουναντίον, εξύψωσε τον ενθουσιασμό των Φιλελλήνων εγκαρδιώνοντάς τους να
ενεργήσουν υπέρ των επαναστατών.
Η πυρπόληση, επίσης, υπήρξε
πράξη εκδικήσεως για την σφαγή της Χίου – ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για την ΣΦΑΓΗ / ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ της ΧΙΟΥ, ΕΔΩ και ΕΔΩ. Αναπτέρωσε τις ελπίδες των αγωνιζομένων
Ελλήνων υπέρ της αισίας εκβάσεως του Αγώνος και τόνωσε την Επανάσταση η οποία
ήταν ακόμα στις αρχές της. Οι δε ευσεβείς επαναστάτες, στην πυρπόληση διείδαν
τον δάκτυλο της Θείας Προνοίας, η οποία δεν θα τους εγκατέλειπε.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για την ΧΙΟ, ΕΔΩ.
Ο Παντελής Μ. Κοντογιάννης
(1866 – 1928) ήταν πανεπιστημιακός και συγγραφέας. Φοίτησε στην Φιλοσοφική Σχολή
του Πανεπιστημίου Αθηνών και επιμορφώθηκε στην Βαυαρία. Εργάστηκε ως καθηγητής
Ιστορίας σε σχολεία της μέσης εκπαιδεύσεως στην Χίο, Θεσσαλονίκη και στην Ιερατική
Σχολή Καισαρείας. Το 1926 διορίστηκε Καθηγητής στο νεοσύστατο Πανεπιστήμιο
Θεσσαλονίκης και το 1928 εξελέγη Πρύτανης. Μελέτησε το αρχείο του Υπουργείου
των Εξωτερικών και εξέδωσε αρκετά ανέκδοτα ιστορικά έγγραφα, τα οποία
αναφέρονται στην Ελληνική Επανάσταση.
ΠΗΓΗ: Η ανατύπωση της σπάνιας έκδοσης του 1925 κυκλοφορεί από το Βιβλιοπωλείο Λαβύρινθος, Ιπποκράτους 108, Αθήνα 11472, τηλ. 211-4111212, ISBN: 978-618-5422-25-7, σελίδες:
84, σχήμα 14 Χ 21, 17.2.2021, ΟΣΔΕΛ. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 20.2.2021.
