Του Γιώργου Λεκάκη
Η Πρωτομαγιά στην Κέρκυρα εορτάζονταν με ένα διαφορετικό έθιμο, που δεν απαντάται στις άλλες ελληνικές πόλεις. Οι χωρικοί έφερναν στην πόλη κορμό κυπαρισσιού, το φύλλωμα του οποίου είχαν στολισμένο με ξύλινα στεφάνια και πολύχρωμες κορδέλλες. Κρεμούσαν πασχαλινά κόκκινα αυγά, κουκκουνάρια, αγκινάρες και άλλα φρούτα επιχρυσωμένα, περιστέρια κ.ά.
Το δένδρο ομοιάζει με το γνωστό μας ως χριστουγεννιάτικο δένδρο. – ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για την ΔΕΝΔΡΟΛΑΤΡΕΙΑ, ΕΔΩ.
Οι χωρικοί που κρατούσαν το κυπαρίσσι τραγουδούσαν τα κάλαντα της Πρωτομαγιάς έξω από τα σπίτια:
Και αν είνε με τον ορισμό, να ‘πούμε και τον Μάι.
Μπρέ ‘μπηκ’ ο Μάις, μπρέ ‘ μπήκε ο Μάις ο μήνας
Ο Μάις με τα τραντάφυλλα και ο Απρίλις με τα ρόδα.
Απρίλι, Απρίλι αφόρετε Μάι μου κανακάρη,
‘π’ όλο τον κόσμο ‘γιόμισες απ’ άνθη και λουλούδια.
Λουλούδισε, λουλούδισε, λουλούδισέ μου κόρη
Να ‘πάη να δώση το φιλί πριν βρέξη, πριν χιονίση,
Πριν κατεβάση ο ουρανός και σύρουν τα ποτάμια.
Κι εδώ που τραγουδήσαμε πέτρα να μη ραΐση
Και αφέντη κυρ [λέγεται το όνομα του φεουδάρχη] χρόνους πολλούς να ζήσης
Να ζήσης χρόνους εκατό και να τους απεράσης
ή
Και αφέντη κυρ […] ψηλό μου κυπαρίσσι
‘που τ’ όνομα σου ακούεται σ’ Ανατολή και Δύση
Πολλά είπαμ’ τ’ αφέντη μας, να ‘πούμε της κυράς μας
Κυρά χρυσή, κυρ’ αργυρή, κυρά μαλαμματένια
Και άνοιξε τ’ άξιο σου πουγγί το μαργαριτένιο
Και βάλε το χεράκι σου το καλομαθημένο.
Κι αν έχεις γρόσια φέρε τα, κι αν έχης και παράδες
Κι αν έχης και γλυκό κρασί, φέρε να μας κεράσης
Και στων παιδιών σου ταις χαραίς κουφέτα να μοιράσης
Όχι κουφέτα μοναχά, μον’ και πολλά καρύδια
Και πλήθειο το γλυκό κρασί να πιουν τα παλληκάρια.
Κι εδώ που τραγουδήσαμε να ‘λθούμε και του χρόνου,
Και την ημέρα της Λαμπρής με το Χριστός Ανέστη (δις).
Μέρος του τραγουδιέται και σε άλλα μέρη της Ελλάδος.
Απομεινάρι του τρόπου που οι Τσιγγάνοι[1] την πρώτη Μαΐου έρχοναν από τους αγρούς στην πόλη, αποδεικνύοντας στον άρχοντά τους βαρώνο την υποταγή τους σ’ αυτόν.
ΠΗΓΗ: Σπ. Λάμπρου «ΚΕΡΚΥΡΑΪΚΑ ΑΝΕΚΔΟΤΑ», 1882. Γ. Λεκάκης “Ταματα και αναθηματα”. Γ. Λεκακης “Το λεξικο των παραδοσεων των λαων του κοσμου”. Corfu museum, 17.7.2017. Γ. Λεκακης “Πανηγυρολογιον”, περ. “Ελληνικό Πανόραμα”. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 18.7.2017.
ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ:
[1] Στην Κέρκυρα από τον 14ο αιώνα υπήρξε το «Φέουδο των Αθιγγάνων» ή «Βαρωνία των τσιγγάνων». Από την περίοδο της κυριαρχίας του νησιού από τους Ανδηγαυηνούς (1267 – 1386). Στην αρχή ήταν περιπλανώμενοι (homines vageniti). Στην συνέχεια αποκαταστάθηκαν, αναγνωρίζοντας τους δεσπότες Φράγκους βαρώνους, οι οποίοι τους παραχώρησαν κτήματα για καλλιέργεια. [Είναι γνωστή τακτική η επιχείρηση αλλοίωσης των πληθυσμών από τους κατακτητές]. Αργότερα αποτέλεσαν ένα φέουδο, αφού αναγνώρισαν σαν πρώτο τους φεουδάρχη τον Aloysius de Citro. Το φέουδο αυτό είχε μεγάλη διάρκεια. Υπήρχε μέχρι τον 19ο αιώνα.
