Ο ιατρός Μηνόκριτος,
από την Σάμο,
που γιάτρευε
επικίνδυνες
ασθένειες
ασθένειες
στην Κάρπαθο…
Του Γιώργου Λεκάκη
Σε ένα τμήμα
μαρμάρινης στήλης, σπασμένης στα δυο, με ελληνική επιγραφή, σώζεται ένα τιμητικό διάταγμα / ψήφισμα, με το
οποίο ο Δάμος / Δήμος Βρυκουντίου παραχωρεί χρυσό στεφάνι στον Μηνόκριτο, υιό του Μητρόδωρου,
του Σάμιου, για τις υπηρεσίες του, ως ιατρός, εκεί, για περισσότερα από είκοσι
χρόνια…
μαρμάρινης στήλης, σπασμένης στα δυο, με ελληνική επιγραφή, σώζεται ένα τιμητικό διάταγμα / ψήφισμα, με το
οποίο ο Δάμος / Δήμος Βρυκουντίου παραχωρεί χρυσό στεφάνι στον Μηνόκριτο, υιό του Μητρόδωρου,
του Σάμιου, για τις υπηρεσίες του, ως ιατρός, εκεί, για περισσότερα από είκοσι
χρόνια…
Σε
προγενέστερη περίοδο, προτού λάβει μισθό, προσέφερε δωρεάν τις υπηρεσίες του,
ενώ διέμενε στην Κάρπαθο και θεράπευε πολλούς ανθρώπους με επικίνδυνες (λοιμικές)
ασθένειες και κακοπάθειες / κακοπαθίες…
προγενέστερη περίοδο, προτού λάβει μισθό, προσέφερε δωρεάν τις υπηρεσίες του,
ενώ διέμενε στην Κάρπαθο και θεράπευε πολλούς ανθρώπους με επικίνδυνες (λοιμικές)
ασθένειες και κακοπάθειες / κακοπαθίες…
Πρόκειται
για στήλη του 300-200 π.Χ. από την Κάρπαθο, διαστάσεων 60,96 Χ 41 εκατ. και
βάθους 12 χλστ.
για στήλη του 300-200 π.Χ. από την Κάρπαθο, διαστάσεων 60,96 Χ 41 εκατ. και
βάθους 12 χλστ.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για την ΚΑΡΠΑΘΟ, ΕΔΩ.
Για την
ιστορία, το κείμενο της στήλης:
ιστορία, το κείμενο της στήλης:
1 …
2 ..
IΟΥΒΡΥΚΟY … ΟΣΕΙΠΕ vac. ΕΠΕΙΔH …
IΟΥΒΡΥΚΟY … ΟΣΕΙΠΕ vac. ΕΠΕΙΔH …
3 ..
IΤΟΣΜΗΤΡΟΔΩΡΟΥΣΑΜΙΟΣΔΕΔΑΜΟΣΙΕΥ
IΤΟΣΜΗΤΡΟΔΩΡΟΥΣΑΜΙΟΣΔΕΔΑΜΟΣΙΕΥ
4 ..
ΣΕΤΗΥΠΕΡΤΑΕΙΚΟΣΙΕΚΤΕΝΩΣΤΕΚΑΙΦΙΛΟ
ΣΕΤΗΥΠΕΡΤΑΕΙΚΟΣΙΕΚΤΕΝΩΣΤΕΚΑΙΦΙΛΟ
5
.ΜΩΣΘΕΡΑΠΕΥΩΝΔΙΑΤΕΤΕΛΕΚΕΙΠΑΝΤΑΣ
.ΜΩΣΘΕΡΑΠΕΥΩΝΔΙΑΤΕΤΕΛΕΚΕΙΠΑΝΤΑΣ
6 .
ΑΤΑΤΕΤΑΝΕΜΠΕΙΡΙΑΝΚΑΙΤΑΝΑΛΛΑΝΑΝΑ
ΑΤΑΤΕΤΑΝΕΜΠΕΙΡΙΑΝΚΑΙΤΑΝΑΛΛΑΝΑΝΑ
7
Z.ΤΡΟΦΑΝΑΝΕΓΚΛΗΤΟΝΑΥΤΟΝΠΑΡΕΣΧΗΤΑΙ
Z.ΤΡΟΦΑΝΑΝΕΓΚΛΗΤΟΝΑΥΤΟΝΠΑΡΕΣΧΗΤΑΙ
8 .
ΟΙΜΙΚΑΣΤΕΔΙΑΘΕΣΙΟΣΓΕΝΟΜΕΝΑΣΚΑΙΠΟΛΛΩΝ
ΟΙΜΙΚΑΣΤΕΔΙΑΘΕΣΙΟΣΓΕΝΟΜΕΝΑΣΚΑΙΠΟΛΛΩΝ
9 [EI]
ΣΤΟΥΣΕΣΧ vac. ΤΟΥ [..] ΚIΝΔΥΝΟΥΣΕΜΠΕΣΟΝΤΩΝ
ΣΤΟΥΣΕΣΧ vac. ΤΟΥ [..] ΚIΝΔΥΝΟΥΣΕΜΠΕΣΟΝΤΩΝ
10
OYΜΟΝΟΝΤΩΝΔΑΜΕΤΑΝΑΛΛΑKAIΤΩΝΠΑΡO [..] EYN
OYΜΟΝΟΝΤΩΝΔΑΜΕΤΑΝΑΛΛΑKAIΤΩΝΠΑΡO [..] EYN
11
TΩΝΤΑΝΠΑΣΑΝΕΚΤΕΝΕΙΑΝΚΑΙKAΚΟΠΑθΙΑΝ
TΩΝΤΑΝΠΑΣΑΝΕΚΤΕΝΕΙΑΝΚΑΙKAΚΟΠΑθΙΑΝ
12
Π.ΑΡΕΧΟΜΕΝΟΣΠΑΡΑΙΤΙΟΣΓΕΓΟNΕΙΤΑΣΣΩΤHΡ.
Π.ΑΡΕΧΟΜΕΝΟΣΠΑΡΑΙΤΙΟΣΓΕΓΟNΕΙΤΑΣΣΩΤHΡ.
13 ΑΣΠΡΟΤΟΥΤΕΜΙΣΘΩΘΉΜΕΙΝΔΙΑΤΡΙΒΩΝΕN……
14
ΠΟΛΛΟΥΣΤΩΝΔΑΜETΑΝΕΝΕΠΙΚΙΝΔΥΝ..
ΠΟΛΛΟΥΣΤΩΝΔΑΜETΑΝΕΝΕΠΙΚΙΝΔΥΝ..
15
[Δ]IΑΘΕΣΕΣΙΓΕΝΟΜΕΝΟΥΣΕΣΩΣΕM[I]ΣΘΟNO[Y]
[Δ]IΑΘΕΣΕΣΙΓΕΝΟΜΕΝΟΥΣΕΣΩΣΕM[I]ΣΘΟNO[Y]
16 …………….
Σ.ΤΥ.Κ. . Δ. I.K.A.I.Ω.Σ…..
Σ.ΤΥ.Κ. . Δ. I.K.A.I.Ω.Σ…..
17
ΣΤ.ΟΝΤΩΝΚΑΤΟΙΚΕY.ΤΩΝΕΝΤΩ.ΙΠΕΡΙΠΟΛ
ΣΤ.ΟΝΤΩΝΚΑΤΟΙΚΕY.ΤΩΝΕΝΤΩ.ΙΠΕΡΙΠΟΛ
18
[ΩIEI]ΣΠΟΡΕΥΟΜΕΝΟΣΔΙΑΤΕΤΕΛΕΚΕΙΟΠΩΣ .. N.
[ΩIEI]ΣΠΟΡΕΥΟΜΕΝΟΣΔΙΑΤΕΤΕΛΕΚΕΙΟΠΩΣ .. N.
19
K.[AI]ΟΔAΜΟΣΟΒΡΥΚΟΥΝΤΙΩΝΦΑΙΝΗΤΑΙΕΥ[XAPI]
K.[AI]ΟΔAΜΟΣΟΒΡΥΚΟΥΝΤΙΩΝΦΑΙΝΗΤΑΙΕΥ[XAPI]
20
[T]O.ΣΚΑΙΤΟΥΣΑΓΑΘΟΥΣΤΩΝΙΑΤΡΩΝΤΙΜΩΝ
[T]O.ΣΚΑΙΤΟΥΣΑΓΑΘΟΥΣΤΩΝΙΑΤΡΩΝΤΙΜΩΝ
21
[K]Y.ΡΩΘΕΝΤΟΣΤΟΥΔΕΤΟΥΨΑΦΙΣΜΑΤΟΣΔΕΔ.Ο.Xθ[A]
[K]Y.ΡΩΘΕΝΤΟΣΤΟΥΔΕΤΟΥΨΑΦΙΣΜΑΤΟΣΔΕΔ.Ο.Xθ[A]
22 [Ω]ΙΔΑΜΩΙ
vac. ΕΠΑΙΝΕΣΑΙΜΗΝΟΚΡΙΤΟΝΜHΤΡΟΔΩ.[POY]
vac. ΕΠΑΙΝΕΣΑΙΜΗΝΟΚΡΙΤΟΝΜHΤΡΟΔΩ.[POY]
23 [Σ]ΑΜΙΟΝ
vac. ΚΑΙΣTΕΦΑΝΩΣΑΙ vac. ΧΡΥΣΕΩΙΣΤΕΦ[ANΩI]
vac. ΚΑΙΣTΕΦΑΝΩΣΑΙ vac. ΧΡΥΣΕΩΙΣΤΕΦ[ANΩI]
24
[KA]ΙΑΝΑΓΟΡΕΥΣΑΙΕΝΤΩΙΑΓΩΝΙΤΩΝΑΣΚΛΑ[ΠI] ΕΙ.
[KA]ΙΑΝΑΓΟΡΕΥΣΑΙΕΝΤΩΙΑΓΩΝΙΤΩΝΑΣΚΛΑ[ΠI] ΕΙ.
25 [Ω]Ν vac.
ΟΤΙΟΔAΜΟΣΟΒΡΥΚΟΥΝΤIΩNΕΠΑΙΝΕΙΚ[AI]
ΟΤΙΟΔAΜΟΣΟΒΡΥΚΟΥΝΤIΩNΕΠΑΙΝΕΙΚ[AI]
26
[Σ]ΤΕΦΑΝΟΙΧΡΥΣΕΩΙΣΤΕΦΑΝΩΙΜΗΝΟΚΡΙ[TO]Ν
[Σ]ΤΕΦΑΝΟΙΧΡΥΣΕΩΙΣΤΕΦΑΝΩΙΜΗΝΟΚΡΙ[TO]Ν
27
[M]ΗΤΡΟΔΩΡΟΥΣΑΜΙΟΝΕΜΠΕΙΡΙΑΣΕNΕΚΑΚΑΙ.K.ΑΛ.O.K.A.
[M]ΗΤΡΟΔΩΡΟΥΣΑΜΙΟΝΕΜΠΕΙΡΙΑΣΕNΕΚΑΚΑΙ.K.ΑΛ.O.K.A.
28 [Γ]A.ΘΙΑΣ
vac. ΕΞΕΣΤΩΔΕΜΗΝΟΚΡΙΤΩΙΚΑΙΕΙΣΤΑΣΠΑ.[N]A.
vac. ΕΞΕΣΤΩΔΕΜΗΝΟΚΡΙΤΩΙΚΑΙΕΙΣΤΑΣΠΑ.[N]A.
29
[Υ]ΡΕΙΣΠΑΡΑΓΙΝΕΣΘΑΙΑΣΣΥΝΤΕΛΟΥΝΤΙΒΡΥΚΟΥN.[TI]
[Υ]ΡΕΙΣΠΑΡΑΓΙΝΕΣΘΑΙΑΣΣΥΝΤΕΛΟΥΝΤΙΒΡΥΚΟΥN.[TI]
30 ΟΙ vac.
ΤΟΔΕΓΕΝΟΜΕΝΟΝΤΕΛΕΣΜΑΕIΣΤΟΝΣTΕΦΑ.Ν. vac. [N]
ΤΟΔΕΓΕΝΟΜΕΝΟΝΤΕΛΕΣΜΑΕIΣΤΟΝΣTΕΦΑ.Ν. vac. [N]
31
Τ.ΕΛΕΣΑΤΩΟΤΑΜΙΑΣΜΕΤΑΔΕΤΑΝΚΥΡΩΣΙΝΤΟΥ.Δ.[E]
Τ.ΕΛΕΣΑΤΩΟΤΑΜΙΑΣΜΕΤΑΔΕΤΑΝΚΥΡΩΣΙΝΤΟΥ.Δ.[E]
32
ΟΥΨΑΦΙΣΜΑΤΟΣΕΛΕΣΘΩΟΔA.ΜΟΣΠΑΡΑΧΡΥ.M.[A]
ΟΥΨΑΦΙΣΜΑΤΟΣΕΛΕΣΘΩΟΔA.ΜΟΣΠΑΡΑΧΡΥ.M.[A]
33 N.
ΔΡΑΟΔΕA.I.Ρ[EΘEI]Σ.Α .. H . Α.[ΣΘΩENTΩ]Ι.ΣY.[MΠANT]
ΔΡΑΟΔΕA.I.Ρ[EΘEI]Σ.Α .. H . Α.[ΣΘΩENTΩ]Ι.ΣY.[MΠANT]
34
Α.ΜΩΙΤΑΝΔΟΣΙΝΤ.Ο.ΥΣΤΕΦΑΝΟΥΚA.ΙΩΣΤΕΑΝΑ.ΘΕ
Α.ΜΩΙΤΑΝΔΟΣΙΝΤ.Ο.ΥΣΤΕΦΑΝΟΥΚA.ΙΩΣΤΕΑΝΑ.ΘΕ
35
ΜΕΙΝΕΙΣΤΟΙΕΡΟΝΤΟΥΠΟ.[TEI]Δ.ΑΝΟΣΤΟΥ. [Π]ΟΡΘ.ΜΙ.O.Υ.
ΜΕΙΝΕΙΣΤΟΙΕΡΟΝΤΟΥΠΟ.[TEI]Δ.ΑΝΟΣΤΟΥ. [Π]ΟΡΘ.ΜΙ.O.Υ.
36
ΣΤΑΛΑNΛΙθINA.Ν vac. K.[AI]A.N.Α.Γ.P. [AΨ]ΑΙ.ΕΙΣ[AY]ΤΑ[NTO]
ΣΤΑΛΑNΛΙθINA.Ν vac. K.[AI]A.N.Α.Γ.P. [AΨ]ΑΙ.ΕΙΣ[AY]ΤΑ[NTO]
37
ΨΑΦΙΣΜΑΚΑ.Θ.[OT]ΕΤIMA[KEIO]Δ.Α.M[OΣO]ΒΡΥ.ΚΟΥ[NTIΩN]
ΨΑΦΙΣΜΑΚΑ.Θ.[OT]ΕΤIMA[KEIO]Δ.Α.M[OΣO]ΒΡΥ.ΚΟΥ[NTIΩN]
38
M.Η.ΝΟΚΡΙΤΟΝM.Η.Τ.ΡOΔΩPOYΣ.A.M.I.[ONTOΔE] ….
M.Η.ΝΟΚΡΙΤΟΝM.Η.Τ.ΡOΔΩPOYΣ.A.M.I.[ONTOΔE] ….
39
…………………………………
…………………………………
Απόδοσις:
[… ὁ δεῖνα]
1
[Μελαν]θ̣ίου
{²⁷[Ῥοδ]ο̣ίου}²⁷ Βρυκού[ν]τ̣ιος εἶπε· ἐπειδὴ Μ̣η[νό]-
{²⁷[Ῥοδ]ο̣ίου}²⁷ Βρυκού[ν]τ̣ιος εἶπε· ἐπειδὴ Μ̣η[νό]-
[κρ]ιτος
Μητροδώρου Σάμιος δεδαμοσιευ-
Μητροδώρου Σάμιος δεδαμοσιευ-
[κὼ]ς ἔτη ὑπὲρ
τὰ εἴκοσι ἐκτενῶς τε καὶ φιλο-
τὰ εἴκοσι ἐκτενῶς τε καὶ φιλο-
[τί]μως
θεραπεύων διατετελέκει πάντας
θεραπεύων διατετελέκει πάντας
5
[κ]ατά τε τὰν
ἐμπειρίαν καὶ τὰν ἄλλαν ἀνα-
ἐμπειρίαν καὶ τὰν ἄλλαν ἀνα-
σ̣τροφὰν ἀνέγκλητον
αὑτὸν παρέσχηται,
αὑτὸν παρέσχηται,
λοιμικᾶς τε
διαθέσιος γενομένας καὶ πολλῶν
διαθέσιος γενομένας καὶ πολλῶν
εἰς τοὺς ἐσχά̣τους̣
κινδύνους ἐμπεσόντων
κινδύνους ἐμπεσόντων
οὐ μόνον τῶν
δαμετᾶν, ἀλλὰ καὶ τῶν παροικεύν-
δαμετᾶν, ἀλλὰ καὶ τῶν παροικεύν-
10
των τὰν πᾶσαν
ἐκτένειαν καὶ κακοπαθίαν
ἐκτένειαν καὶ κακοπαθίαν
παρεχόμενος
παραίτιος γεγόνει τᾶς σωτηρ[ί]-
παραίτιος γεγόνει τᾶς σωτηρ[ί]-
ας, πρὸ τοῦ
τε μισθωθήμειν διατρίβων ἐν Ῥ̣όδ̣ω̣[ι]
τε μισθωθήμειν διατρίβων ἐν Ῥ̣όδ̣ω̣[ι]
πολλοὺς τῶν
δαμετᾶν ἐν ἐπικινδύνο[ις]
δαμετᾶν ἐν ἐπικινδύνο[ις]
[δ]ιαθέσεσι
γενομένους ἔσωσε μ̣[ι]σθὸν ο[ὐ]
γενομένους ἔσωσε μ̣[ι]σθὸν ο[ὐ]
15
[δ]ε̣ξ̣ά̣μ̣ε̣νο[ς]
ε̣ὐ̣ν̣ο̣ϊ̣κ̣ῶ̣ς τε καὶ δικαί̣ω̣ς̣ [πρὸς ἕ]-
ε̣ὐ̣ν̣ο̣ϊ̣κ̣ῶ̣ς τε καὶ δικαί̣ω̣ς̣ [πρὸς ἕ]-
[κα]σ̣τ̣ον τῶν
κατοικεύντων ἐν τῶι περιπολ[ί]-
κατοικεύντων ἐν τῶι περιπολ[ί]-
ωι εἰσπορευόμενος
διατετελέκει· ὅπως οὖν
διατετελέκει· ὅπως οὖν
καὶ ὁ δᾶμος ὁ
Βρυκουντίων φαίνηται εὐχάρι[σ]-
Βρυκουντίων φαίνηται εὐχάρι[σ]-
τος καὶ τοὺς
ἀγαθοὺς τῶν ἰατρῶν τιμῶν,
ἀγαθοὺς τῶν ἰατρῶν τιμῶν,
20
κυρωθέντος
τοῦδε τοῦ ψαφίσματος δεδόχθα[ι]
τοῦδε τοῦ ψαφίσματος δεδόχθα[ι]
[τ]ῶι δάμωι·
ἐπαινέσαι Μηνόκριτον Μητροδώρου
ἐπαινέσαι Μηνόκριτον Μητροδώρου
Σάμιον καὶ
στεφανῶσαι χρυσέωι στεφάνωι
στεφανῶσαι χρυσέωι στεφάνωι
κ̣αὶ ἀναγορεῦσαι
ἐν τῶι ἀγῶνι τῶν Ἀσκλαπιεί-
ἐν τῶι ἀγῶνι τῶν Ἀσκλαπιεί-
ων, ὅτι
“ὁ δᾶμος ὁ Βρυκουντίων ἐπαινεῖ καὶ
“ὁ δᾶμος ὁ Βρυκουντίων ἐπαινεῖ καὶ
25
στεφανοῖ
χρυσέωι στεφάνωι Μηνόκριτον
χρυσέωι στεφάνωι Μηνόκριτον
Μητροδώρου Σάμιον
ἐμπειρίας ἕνεκα καὶ καλοκἀ-
ἐμπειρίας ἕνεκα καὶ καλοκἀ-
γ̣αθίας”.
ἐξέστω δὲ Μηνοκρίτωι καὶ εἰς τὰς πανα-
ἐξέστω δὲ Μηνοκρίτωι καὶ εἰς τὰς πανα-
[γ]ύρεις
παραγίνεσθαι ἃς συντελοῦντι Βρυκούντι-
παραγίνεσθαι ἃς συντελοῦντι Βρυκούντι-
οι· τὸ δὲ
γενόμενον τέλεσμα εἰς τὸν στέφαν[ο]ν
γενόμενον τέλεσμα εἰς τὸν στέφαν[ο]ν
30
τ̣ελεσάτω ὁ
ταμίας· μετὰ δὲ τὰν κύρωσιν τοῦδε̣
ταμίας· μετὰ δὲ τὰν κύρωσιν τοῦδε̣
[τ]οῦ ψαφίσματος
ἑλέσθω ὁ δᾶμος παραχρῆμα
ἑλέσθω ὁ δᾶμος παραχρῆμα
[ἄ]ν̣δρα· ὁ
δὲ αἱρεθεὶς αἰ̣[τ]η[σ]άσθω ἐν τῶι σύμπαντ[ι]
δὲ αἱρεθεὶς αἰ̣[τ]η[σ]άσθω ἐν τῶι σύμπαντ[ι]
[δ]άμωι τὰν
δόσιν τοῦ στεφάνου καὶ ὥστε ἀναθέ-
δόσιν τοῦ στεφάνου καὶ ὥστε ἀναθέ-
μειν εἰς τὸ ἱερὸν
τοῦ Ποτειδᾶνος τοῦ Πορθμίου
τοῦ Ποτειδᾶνος τοῦ Πορθμίου
35
στάλαν λιθίναν
καὶ ἀναγράψαι εἰς αὐτὰν τὸ
καὶ ἀναγράψαι εἰς αὐτὰν τὸ
ψάφισμα καθ’
ὃ τετιμάκει ὁ δᾶμος ὁ Βρυκουντίων
ὃ τετιμάκει ὁ δᾶμος ὁ Βρυκουντίων
Μ̣ηνόκριτον
Μητροδώρου Σάμιον· τὸ δὲ̣ [τ]έ̣λε̣σ̣[μα]
Μητροδώρου Σάμιον· τὸ δὲ̣ [τ]έ̣λε̣σ̣[μα]
[τὸ
γε]ν̣<ό>[μ]ε̣ν̣[ον εἴς τε τὸν στέφανον καὶ τὰν στάλαν]
γε]ν̣<ό>[μ]ε̣ν̣[ον εἴς τε τὸν στέφανον καὶ τὰν στάλαν]
[δότω ὁ ταμίας.
αἱρέθηι ὁ δεῖνα τοῦ δεῖνος Βρυκούντιος].
αἱρέθηι ὁ δεῖνα τοῦ δεῖνος Βρυκούντιος].
ΠΗΓΗ: PHI
39584: IG XII,1 1032.
39584: IG XII,1 1032.
Η στήλη με
την σημαντική πληροφορία για την ιστορία της Καρπάθου και της Δωδεκανήσου
γενικότερα, «αγοράστηκε» από τον Auguste Salzmann και κατόπιν από τον… sir Alfred Biliotti και το 1864 από το… Βρετανικό Μουσείο (αρ. 1864,1007.54).
την σημαντική πληροφορία για την ιστορία της Καρπάθου και της Δωδεκανήσου
γενικότερα, «αγοράστηκε» από τον Auguste Salzmann και κατόπιν από τον… sir Alfred Biliotti και το 1864 από το… Βρετανικό Μουσείο (αρ. 1864,1007.54).
Άρα γε, στην
πατρίδα του, την Σάμο, ή την Κάρπαθο, της οποίας υπήρξε ευεργέτης, υπάρχει
κάποια στήλη που να τον θυμίζει;
πατρίδα του, την Σάμο, ή την Κάρπαθο, της οποίας υπήρξε ευεργέτης, υπάρχει
κάποια στήλη που να τον θυμίζει;
Κάποιος δρόμος ή πλατεία στο όνομά του;
Προτείνω Σάμιοι
και Καρπάθιοι από κοινού να τον τιμήσουν και να ζητήσουν επ’ ευκαιρία, να
επαναπατριστεί η στήλη στον τόπο καταγωγής της…
και Καρπάθιοι από κοινού να τον τιμήσουν και να ζητήσουν επ’ ευκαιρία, να
επαναπατριστεί η στήλη στον τόπο καταγωγής της…
ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 5.1.2020.
