ΤΟ
ΓΕΦΥΡΙ ΣΤ’ ΛΙΑΝΟΥ ΤΟ ΜΥΛΟ
ΓΕΦΥΡΙ ΣΤ’ ΛΙΑΝΟΥ ΤΟ ΜΥΛΟ
στα Αμπέλια Θέρμου
στην Αιτωλοακαρνανία
Του Σπύρου Μαντά
«1908 Ιουνιου 11 Μεσολογγιον
Συμιονο τι λαμβάνο Από παβλον
και Σοτιριν λιανον Δια τιν εργασιαν γεφυρας
και Σοτιριν λιανον Δια τιν εργασιαν γεφυρας
Κουσινας…».
Βρίσκεται κοντά στο χωριό
Αμπέλια του Θέρμου – μαζί με τον Μαχαλά (Άγιο Θεόδωρο) και την Κοσίνα
(Κοκκινόβρυση) αποτελούσαν παλαιότερα μία κοινότητα, την κοινότητα Κοσίνας (την
μετέπειτα κοινότητα Κοκκινόβρυσης). Γεφυρώνει τον (παραπόταμο του
Φίδαρη/Ευήνου) Γιδομανδρίτη, ελάχιστα πριν συμβάλει σε αυτόν από δεξιά το
Κοσινόρεμα. Δίπλα του σώζεται ακόμη ο διώροφος νερόμυλος του Λιανού. Ο μύλος
είναι γνωστός και ως μύλος του Μπαϊράμη, από το παρατσούκλι τού επόμενου και
τελευταίου ιδιοκτήτη του, Νίκου Ζώρη.
Αμπέλια του Θέρμου – μαζί με τον Μαχαλά (Άγιο Θεόδωρο) και την Κοσίνα
(Κοκκινόβρυση) αποτελούσαν παλαιότερα μία κοινότητα, την κοινότητα Κοσίνας (την
μετέπειτα κοινότητα Κοκκινόβρυσης). Γεφυρώνει τον (παραπόταμο του
Φίδαρη/Ευήνου) Γιδομανδρίτη, ελάχιστα πριν συμβάλει σε αυτόν από δεξιά το
Κοσινόρεμα. Δίπλα του σώζεται ακόμη ο διώροφος νερόμυλος του Λιανού. Ο μύλος
είναι γνωστός και ως μύλος του Μπαϊράμη, από το παρατσούκλι τού επόμενου και
τελευταίου ιδιοκτήτη του, Νίκου Ζώρη.
Πρόκειται για μονότοξο
γεφύρι, μονής σειράς θολιτών, ανοίγματος 8,20 μ. Ενδιαφέρον παρουσιάζει ο
ισοκλινής διάδρομος διάβασής του, λόγω της μεγάλης υψομετρικής διαφοράς των
βάθρων (1 μ.). Ο τελευταίος λοιπόν, κατηφορικός, έχει μήκος περίπου 11 μ.,
πλάτος 3,20, ενώ το ύψος του κορυφαίου θολίτη (κλειδί) μετριέται από την κοίτη
στα 5,60 μ.
γεφύρι, μονής σειράς θολιτών, ανοίγματος 8,20 μ. Ενδιαφέρον παρουσιάζει ο
ισοκλινής διάδρομος διάβασής του, λόγω της μεγάλης υψομετρικής διαφοράς των
βάθρων (1 μ.). Ο τελευταίος λοιπόν, κατηφορικός, έχει μήκος περίπου 11 μ.,
πλάτος 3,20, ενώ το ύψος του κορυφαίου θολίτη (κλειδί) μετριέται από την κοίτη
στα 5,60 μ.
Το γεφύρι κατασκευάστηκε το
1908 από το μπουλούκι του Πυρσογιαννίτη πρωτομάστορα Αποστόλη Γ. Τσιτσιράγκα
(1848-1930) – στην ομάδα εργάστηκαν οι Πέτρος Γκουντής (1873-Κατοχή), Βασίλης
Στύλος (1885-1958), Γιώργος Κιόχος (π.1835-;), Τάκης Μαζιώτης (1884-1962) και
Κώστας Καραγκιόζης (1890-1955), όλοι από την Πυρσόγιαννη. Το έργο ξέρουμε πως
στοίχησε, τότε, 5.181,50 δρχ. (μεροδούλια 3.605,45 δρχ. και άλλα έξοδα 1.576,05).
Αυτό, η ακρίβεια των λογαριασμών, επειδή ο πρωτομάστορας κρατούσε σημειωματάριο
εσόδων/εξόδων.
1908 από το μπουλούκι του Πυρσογιαννίτη πρωτομάστορα Αποστόλη Γ. Τσιτσιράγκα
(1848-1930) – στην ομάδα εργάστηκαν οι Πέτρος Γκουντής (1873-Κατοχή), Βασίλης
Στύλος (1885-1958), Γιώργος Κιόχος (π.1835-;), Τάκης Μαζιώτης (1884-1962) και
Κώστας Καραγκιόζης (1890-1955), όλοι από την Πυρσόγιαννη. Το έργο ξέρουμε πως
στοίχησε, τότε, 5.181,50 δρχ. (μεροδούλια 3.605,45 δρχ. και άλλα έξοδα 1.576,05).
Αυτό, η ακρίβεια των λογαριασμών, επειδή ο πρωτομάστορας κρατούσε σημειωματάριο
εσόδων/εξόδων.
Ερώτημα: άραγε οι Παύλος και
Σωτήρης Λιανός, που στο σημειωματάριο του πρωτομάστορα φαίνονται να τον
πληρώνουν, είναι οι χορηγοί του γεφυριού ή αντιπροσωπεύουν την κοινότητα;
Σωτήρης Λιανός, που στο σημειωματάριο του πρωτομάστορα φαίνονται να τον
πληρώνουν, είναι οι χορηγοί του γεφυριού ή αντιπροσωπεύουν την κοινότητα;
 |
Αρχείο: Περιοδικό “Αρμολόι” και Μουσείο Ηπειρωτών Μαστόρων, Πυρσόγιαννη.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ φωτογραφίες ΕΔΩ.
ΛΕΞΕΙΣ-ΚΛΕΙΔΙΑ: Μεσολογγι, Λιανος, γεφυρα, Κουσινα, Αμπελια, Θερμο, Μαχαλας, Αγιος Θεοδωρος, Κοσινα, Κοκκινοβρυση, γεφυρι, Φιδαρης, Ευηνος, Γιδομανδριτης, Κοσινορεμα, νερομυλος, μυλος, Μπαιραμης, παρατσουκλι, Ζωρης, μονοτοξο, γιοφυρι, θολιτης, μπουλουκι, Πυρσογιαννη, πρωτομαστορας, Τσιτσιραγκας, Γκουντης, Στυλος, Κιοχος, Μαζιωτης, Καραγκιοζης, μαστορας, Αιτωλοακαρνανια, μαστοροχωρια
