Το αρχαίο αστεροσκοπείο των «13 Πύργων» είναι αρχαιότερο, από όσο πίστευαν οι αρχαιολόγοι! – του Γ. Λεκάκη

Του Γιώργου Λεκκάκη

Το Chankillo είναι ένα αρχαίο μνημειώδες συγκρότημα στην παράκτια έρημο στην λεκάνη Casma-Secin στο Áncash του δυτικού Περού, στον -9^ο παράλληλο [09°33′24″S 78°14′09″W]. Χαρακτηρίζεται ως οχυρωμένος ναός. Ο χώρος καλύπτει περίπου 4 τ.χλμ.! Ο πολιτισμός που δημιούργησε το Chankillo ονομάσθηκε «Πολιτισμός Casma / Secin» ή «Σύμπλεγμα Sechin».

Τα ερείπια περιλαμβάνουν:

• το κάστρο Chankillo, στην κορυφή του λόφου,
• το κοντινό ηλιακό παρατηρητήριο «των Δεκατριών Πύργων» – ΔΙΑΒΑΣΤΕ περισσότερα για αρχαία Αστροπαρατηρητήρια, ΕΔΩ – και
• οικιστικές και περιοχές συνάθροισης του λαού.

Οι Δεκατρείς Πύργοι έχουν ερμηνευτεί ως αρχαίο αστρονομικό παρατηρητήριο, που εκτίσθη τον 4^ο αιώνα π.Χ. Οι 13 πύργοι του Chankillo, σε τακτική απόσταση μεταξύ τους, κατασκευάστηκαν στην κορυφή ενός χαμηλού λόφου, που εκτείνεται από βορρά προς νότο, σχηματίζοντας έναν «οδοντωτό» ορίζοντα με στενά κενά ανά τακτά διαστήματα, που εν τέλει είναι χρονικά διαστηματα. Στα ανατολικά και δυτικά, οι ερευνητές βρήκαν δύο πιθανά σημεία αστροπαρατήρησης. Από αυτά τα σημεία θέασης, η έκταση των πύργων κατά μήκος του ορίζοντα, μήκους 300 μ., αντιστοιχεί πολύ στενά στις θέσεις ανατολής και δύσης του ήλιου κατά την διάρκεια του έτους – αν και δεν είναι όλοι ορατοί. Κατά το χειμερινό ηλιοστάσιο, ο ήλιος ανέτειλε πίσω από τον αριστερότερο πύργο του Chankillo και ανέτειλε πίσω από κάθε έναν από τους πύργους, μέχρι να φτάσει στον δεξιότερο πύργο έξι μήνες αργότερα, κατά το θερινό ηλιοστάσιο, σηματοδοτώντας το πέρασμα του χρόνου! Ίσως είναι το αρχαιότερο γνωστό αστροπαρατηρητήριο στην Αμερική! Οι αρχαίοι αστρονόμοι του Chankillo θα μπορούσαν να προσδιορίσουν μια ακριβή ημερομηνία, με σφάλμα μόλις μίας ή δύο ημερών, παρατηρώντας την ανατολή ή την δύση του ηλίου από τον σωστό πύργο.

Οι πύργοι ήταν γνωστοί στους ταξειδιώτες εδώ και 200 χρόνια, αλλά δεν προσδιορίσθηκαν ως αστροπαρατηρητήριο μέχρι το 2007, από τους I. Ghezzi και Cl. Ruggles.

Αλλά τώρα, ο αρχαιολόγος I. Ghezzi και οι συνάδελφοί του, ανακάλυψαν ίχνη ακόμη αρχαιότερων κατασκευών στο «Αρχαιοαστρονομικό Συγκρότημα Chankillo»: «Υπάρχουν δομές που προφανώς είχαν αστρονομική λειτουργία πολύ πριν από το Chankillo», είπε ο κ. Ghezzi. «Έχουν αστρονομικό προσανατολισμό και διαθέτουν διαφορετικές τεχνικές κατασκευής, χρησιμοποιώντας πέτρα, λάσπη και πλίθα», πρόσθεσε. Οι ερευνητές βρήκαν επίσης έναν διάδρομο που βλέπει προς τα δυτικά και τον οχυρωμένο ναό της τοποθεσίας, που είναι ευθυγραμμισμένος με την Σελήνη. «Τώρα έχουμε μια πλουσιότερη ερμηνεία του Chankillo ως τοποθεσίας για ηλιακές και σεληνιακές παρατηρήσεις», κατέληξε.

• Ο χώρος ανακηρύχθηκε Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO τον Ιούλιο του 2021.

Τέλος, στην κοιλάδα Chincha του Περού, ευρέθη θέση του ύστερου «Πολιτισμού Paracas», η οποία σηματοδοτούσε επίσης το ηλιοστάσιο.

ΠΗΓΗ: «Peru: Astronomical structure older than Chankillo found in Ancash», Andina, ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 22.11.2025.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

• Atwood R. «Solar Observatory at Chankillo, Peru», Archaeology, Vol. 61 αρ. 1, Ιαν./Φεβρ. 2008.
• Collyns D. «’No parallels’: 2,300-year-old solar observatory awarded UNESCO World Heritage status», εφημ. The Guardian, 28.7.2021.
• Ghezzi I. «Religious Warfare at Chankillo», στο Isbell – Silverman (επιμ.) «Andean Archaeology» III: North and South, doi:10.1007/0-387-28940-2_4, εκδ. Springer, Νέα Υόρκη, 2006.
• Ghezzi I. – Ruggles C. «Chankillo: Ένα Ηλιακό Παρατηρητήριο 2.300 ετών στην παράκτια περιοχή του Περού», Science, doi:10.1126/science.1136415, τ. 315, σελ. 1,239—1,243, 2007.
• Pozorski Sh. κ.ά. «Early Settlement and Subsistence in the Casma Valley, Peru», εκδ. University of Iowa Press, 2006.
• Stanish C. κ.ά. «A 2,300-year-old architectural and astronomical complex in the Chincha Valley, Peru», Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, 111 (20): 7218–23, doi:10.1073/pnas.1406501111, 2014.

Chankillo Archaeoastronomical Complex αρχαιο αστρεροσκοπειο 13 Πυργοι αρχαιοτερο, αρχαιολογια Λεκακης περου αρχαια αστροπαρατηρια δεκατρεις πυργοι Τσανκιγιο Τσανκιλο Τσανκιλλο Chankillo μνημειωδες συγκροτημα παρακτια ερημος λεκανη κασμα σεκιν Casma Secin ανκας ancash δυτικο -9^ος παραλληλος οχυρωμενος αρχαιος ναος αρχαιολογικος χωρος Πολιτισμός Casma / Secin συμπλεγμα σετσιν Sechin ερειπια καστρο φρουριο Chankillo, κορυφη λοφους ηλιος ηλιακο παρατηρητηριο οικιστικη περιοχη συναθροιση πλατεια λαος αστρονομικο αρχαιοαστρονομικο αρχαιοαστρονομια 4^ος αιωνας πΧ Μνημειο Παγκοσμιας πολιτιστικης Κληρονομιας ουνεσκο UNESCO τακτικη αποσταση κατασκευη οδοντωτος οριζοντας στενο κενο ανα τακτα χρονικα διαστηματα χρονικο διαστημα αστροπαρατηρηση σημειο θεασης, θεαση εκταση θεση ανατολη δυση ηλιου ετος χειμερινο ηλιοστασιο θερινο ηλιοστασια σημαδι περασμα του χρονου χρονος αστροπαρατηρητηριο νοτια νοτιος Αμερικη αρχαιοι αστρονομοι ακριβης ημερομηνια, σφαλμα ημερα ταξειδιωτης Αρχαιοαστρονομικο Συγκροτημα δομη αστρονομικη λειτουργια αστρονομια αστρονομικος προσανατολισμος τεχνικη πετρα, λασπη πλιθα πλινθος διαδρομο οχυρο ευθυγραμμισμενος ευθυγραμμιση Σεληνη ερμηνεια ηλιακη σεληνιακη παρατηρησεις κοιλαδα τσιντσα Chincha υστερος Πολιτισμος παρακας Paracas 2.300 χρονων χρονια πριν ανδεις Andean ετων ειρηνικος