Αρχαίο
χάλκινο μελανοδοχείο
χάλκινο μελανοδοχείο
από το ιερό της Μαίας!
Του Γιώργου Λεκάκη
Ένα αρχαίο μελανοδοχείο από χαλκό,
του 1ου-2ου αιώνα μ.Χ., που βρέθηκε σε έναν τάφο στην
νεκρόπολη του αρχαιολογικού χώρου Gomilice στο Guberevac, στο βουνό Κοσμά (Kosmaj),
στην κεντρική Σερβία.
του 1ου-2ου αιώνα μ.Χ., που βρέθηκε σε έναν τάφο στην
νεκρόπολη του αρχαιολογικού χώρου Gomilice στο Guberevac, στο βουνό Κοσμά (Kosmaj),
στην κεντρική Σερβία.
Το βουνό ευρίσκεται νοτίως του
Βελιγραδίου, της πρωτεύουσας της Σερβίας. Έχει υψόμετρο 626 μέτρων. Είναι το
υψηλότερο σημείο ολόκληρης της περιοχής του Βελιγραδίου. Είναι το ένα από τα
δύο «Βουνά του Βελιγραδίου» (το άλλο είναι το βουνό Άβαλα / Avala).
Βελιγραδίου, της πρωτεύουσας της Σερβίας. Έχει υψόμετρο 626 μέτρων. Είναι το
υψηλότερο σημείο ολόκληρης της περιοχής του Βελιγραδίου. Είναι το ένα από τα
δύο «Βουνά του Βελιγραδίου» (το άλλο είναι το βουνό Άβαλα / Avala).
Το όνομα Κοσμά προέρχεται από
το “Casa Maias“, που σημαίνει ένα ιερό της θεάς Μα (Μεγάλης
Μητέρας > Maj > Μαίας), προφανώς των Θρακο-Μακεδόνων Βρυγών (> Φρυγών), η αρχική κοιτίδα των οποίων ήταν η Δυτική Μακεδονία μας (γύρω από τις Βρυγηίδες λίμνες, τις κακώς λεγόμενες Πρέσπες) και το βορειότερο όριό τους ήταν ο Ίστρος (Δούναβης).
το “Casa Maias“, που σημαίνει ένα ιερό της θεάς Μα (Μεγάλης
Μητέρας > Maj > Μαίας), προφανώς των Θρακο-Μακεδόνων Βρυγών (> Φρυγών), η αρχική κοιτίδα των οποίων ήταν η Δυτική Μακεδονία μας (γύρω από τις Βρυγηίδες λίμνες, τις κακώς λεγόμενες Πρέσπες) και το βορειότερο όριό τους ήταν ο Ίστρος (Δούναβης).
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για τους ΦΡΥΓΕΣ, ΕΔΩ.
Το βουνό εξήχε, ως νησί, και
ίσως να ήταν και κατοικήσιμο όταν γύρω του κατέκλυζε την περιοχή η Παννονική Θάλασσα,
μια τεράστια λίμνη των κεντρικών Βαλκανίων.
ίσως να ήταν και κατοικήσιμο όταν γύρω του κατέκλυζε την περιοχή η Παννονική Θάλασσα,
μια τεράστια λίμνη των κεντρικών Βαλκανίων.
Το όρος Κοσμά ήταν μια σημαντική
περιοχή εξόρυξης, ήδη από την προ-ρωμαϊκή εποχή. Οι εντόπιοι εξήγαγαν άργυρο,
σίδηρο και μόλυβδο. Τον 3ο αιώνα μ.Χ., τα ορυχεία του Κοσμά ήταν ήδη από τα πιο
σημαντικά στην Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία! Διοικούνταν από τον Ρωμαίο πρεσβευτή
Babenius, το όνομα του οποίου διατηρείται ακόμη: Το γειτονικό χωριό λέγεται εξ
αυτού Babe! Εκτιμάται ότι υπάρχουν περίπου 100 αρχαία ορυχεία στον Κοσμά, που ευρίσκονται
2 χιλιόμετρα κάτω από το έδαφος σε μια ζώνη συνολικού πλάτους 25 χλμ.! Φαίνεται,
λοιπόν, πως για όλην αυτήν την παραγωγή και καταγραφή του ορυκτού πλούτου,
χρειάσθηκαν «τόνους μελάνι», όπως θα λέγαμε σήμερα. Γι’ αυτό και ένα από τα πιο
διάσημα ευρήματα της περιοχής είναι το μελανοδοχείο της φωτογραφίας (του Εθνικού
Μουσείου Σερβίας στο Βελιγράδι), που βρέθηκε σε τάφο, προφανώς κάποιου
γραφιά-καταγραφέα-λογιστή αυτών των επιχειρήσεων.
περιοχή εξόρυξης, ήδη από την προ-ρωμαϊκή εποχή. Οι εντόπιοι εξήγαγαν άργυρο,
σίδηρο και μόλυβδο. Τον 3ο αιώνα μ.Χ., τα ορυχεία του Κοσμά ήταν ήδη από τα πιο
σημαντικά στην Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία! Διοικούνταν από τον Ρωμαίο πρεσβευτή
Babenius, το όνομα του οποίου διατηρείται ακόμη: Το γειτονικό χωριό λέγεται εξ
αυτού Babe! Εκτιμάται ότι υπάρχουν περίπου 100 αρχαία ορυχεία στον Κοσμά, που ευρίσκονται
2 χιλιόμετρα κάτω από το έδαφος σε μια ζώνη συνολικού πλάτους 25 χλμ.! Φαίνεται,
λοιπόν, πως για όλην αυτήν την παραγωγή και καταγραφή του ορυκτού πλούτου,
χρειάσθηκαν «τόνους μελάνι», όπως θα λέγαμε σήμερα. Γι’ αυτό και ένα από τα πιο
διάσημα ευρήματα της περιοχής είναι το μελανοδοχείο της φωτογραφίας (του Εθνικού
Μουσείου Σερβίας στο Βελιγράδι), που βρέθηκε σε τάφο, προφανώς κάποιου
γραφιά-καταγραφέα-λογιστή αυτών των επιχειρήσεων.
Είναι σημαντικό να αναφέρω,
ότι τα πρώτα μελανοδοχεία, σύγχρονου τύπου, είναι γνωστά ήδη από την κλασσική
Ελλάδα (ήδη από τον 5ο αι. π.Χ.).
ότι τα πρώτα μελανοδοχεία, σύγχρονου τύπου, είναι γνωστά ήδη από την κλασσική
Ελλάδα (ήδη από τον 5ο αι. π.Χ.).
ΔΙΑΒΑΣΤΕ το ΕΔΩ.
Μετά την ρωμαϊκή περίοδο, οι
δραστηριότητες εξόρυξης σταμάτησαν. Αναζωπυρώθηκαν στον Μεσαίωνα. Στις δεκαετίες
1970-1990, εμπειρογνώμονες από το Εθνικό Μουσείο Βελιγραδίου διερεύνησαν την
περιοχή. Ανακάλυψαν πολλές νεκροπόλεις και νεκροταφικές οδούς, γύρω από τα
χωριά Babe, Stojnik και Guberevac. Έως και σήμερα σώζονται πολλά μεταλλεία,
εργαστήρια, οικισμοί και νεκροπόλεις σε όλο το βουνό!
δραστηριότητες εξόρυξης σταμάτησαν. Αναζωπυρώθηκαν στον Μεσαίωνα. Στις δεκαετίες
1970-1990, εμπειρογνώμονες από το Εθνικό Μουσείο Βελιγραδίου διερεύνησαν την
περιοχή. Ανακάλυψαν πολλές νεκροπόλεις και νεκροταφικές οδούς, γύρω από τα
χωριά Babe, Stojnik και Guberevac. Έως και σήμερα σώζονται πολλά μεταλλεία,
εργαστήρια, οικισμοί και νεκροπόλεις σε όλο το βουνό!
Οι αρχαιολόγοι έχουν βρει 361
τάφους ρωμαϊκής εποχής στην περιοχή Gomilice, με πολλά ενδιαφέροντα ταφικά
κεραμικά, κοσμήματα, γυάλινα αγγεία, αγαλματίδια, εργαλεία, κλπ.
τάφους ρωμαϊκής εποχής στην περιοχή Gomilice, με πολλά ενδιαφέροντα ταφικά
κεραμικά, κοσμήματα, γυάλινα αγγεία, αγαλματίδια, εργαλεία, κλπ.
εργαστηριο, οικισμος, ταφικα, κτερισματα, κεραμικη, κοσμημα, γυαλι, υαλι, αγγειο, αγαλματιδιο, εργαλειο
