Του Γιώργου Λεκάκη
Η αρχαία ελληνική πόλις (των) Σκυλλατίων > (το) Σκυλλάτιον, Σκυλλίτιον, Σκιλλάτια / Σκιλλατία της Μεγάλης Ελλάδας / Κάτω Ιταλίας > ρωμ. Scolacium > Σκυλάκιο (Squillace) είναι σήμερα μια ιταλική πόλη στην επαρχία του Catanzaro στην Καλαβρία, στον 38ο παράλληλο [38°47′N 16°31′E].
Η προέλευσή της χάνεται στα βάθη των αιώνων… Ο θρύλος αποδίδει την ίδρυση της πόλεως στον βασιλιά της Ιθάκης, Οδυσσέα. Ενώ επέστρεφε από την Τροία, αποβιβάσθηκε, μετά από μια καταιγίδα, σε μια επίπεδη περιοχή, ανάμεσα στους ποταμούς Κοράτιο και Άλυκο. Και ίδρυσε την Σκιλλάτια.
Άλλες πηγές αποδίδουν ως ιδρυτή της πόλεως τον Μενεσθέα. – ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ περι Μενεσθεως, ΕΔΩ.
Ακόμη και σήμερα στο έμβλημα της εικονίζεται μια αρχαία ασπίδα στο κέντρο της οποίας απεικονίζεται σε πλάγια όψη η κεφαλή του θεού Ερμή με πτερωτό κράνος (παραπάνω φωτ.), στην κορυφή το ελληνικό τοπωνύμιο της πόλης Σκυλλήτιον, και ένα αρχαίο ελληνικό πλοίο…
Η πόλις έγινε αμέσως σημαντικός κόμβος επικοινωνιών και σημαντικό στρατιωτικό και εμπορικό λιμάνι. «…από εδώ μπορείτε να δείτε τον κόλπο του Τάραντα, ένα ιερό αφιερωμένο στον Ηρακλή, και αν αληθεύουν όσα λέγονται, απέναντι υψώνεται η θεά Ήρα Λακινία και τα βράχια της Καυλωνίας και του Σκυλλακίου, που θρυμματίζουν πλοία»[1] – ΠΗΓΗ: Βιργίλιος, «Αινειάδα», III, 551-553.
Επ’ αυτής οποία ιδρύθηκε η ρωμαϊκή αποικία, ένα Vivarium, που έμεινε γνωστή παραφρασμένα ως Scolacium. Και ο μικρός κόλπος ενώπιόν της, φέρει το όνομά της (κόλπος Squillace).
Το Σκυλλάτιον / Squillace μετά τον σεισμό του 1783 στον Γεωγραφικό Άτλαντα του Βασιλείου της Νεαπόλεως Καμπανίας Μεγάλης Ελλάδος / Κάτω Ιταλίας. Διαβάζουμε επίσης: Bosco del Farnoso, ποταμός Alessi, και οικισμοί: Stallati (< στ’ αλάτι, Αλυκή), St. Elia, S. M. de Ponte (επινειον του Σκυλλατίου), Amarone και Gattarello.
Ήταν η πατρίδα του Κασσιόδωρου, ο οποίος έγραψε γι’ αυτήν: «Λάμπει με πολύ καθαρό φως και, είναι προικισμένη με πολύ ήπιο κλίμα. Έχει ηλιόλουστους χειμώνες, δροσερά καλοκαίρια και η ζωή εκεί κυλάει χωρίς καμμία ταλαιπωρία, λόγω του ότι δεν υπάρχουν κακοκαιρίες. Γι’ αυτό και οι κάτοικοι έχουν ξύπνιες τις αισθήσεις τους, επειδή η περιφρόνηση του κλίματος, ρυθμίζει τα πάντα…».
Η πόλη δεν κατάφερε όμως ποτέ να γίνει αυτόνομη. Αρχικως ήταν εξαρτώμενη από τον Κρότωνα. Στην συνέχεια κατακτήθηκε από τον Διονύσιο των Συρακουσσών και υποτάχθηκε στους Λοκρούς Έλληνες. Στο τέλος του Β’ Καρχηδονιακού Πολέμου, κατακτήθηκε από την Ρώμη και, οργανώθηκε ως ρωμαϊκή αποικία, με το όνομα Colonia Minervia Nervia Augusta Scolacium.
Το ρωμαϊκό Σκολάκιον δεν κτίστηκε επάνω στο ελληνικό οικοδόμημα, αλλά δίπλα σε αυτό: Η νέα πόλη είχε την κλασσική μορφή των ρωμαϊκών πόλεων, με ένα cardo, ένα decumanus με την αγορά, τα λουτρά, το αμφιθέατρο, το θέατρο, τα υδραγωγεία και τους διάφορους ναούς. Έτσι, η πόλη έχασε τον ρόλο της ως στρατιωτικό και εμπορικό λιμάνι, αλλά όχι του θεμελιώδους κόμβου οδικής επικοινωνίας: Εξακολουθούσε ένα πέρασμα, εύκολα προσβάσιμο, μεταξύ των ακτών του Ιωνίου και των ακτών του Τυρρηνικού.
Ο μέγας Θραξ Σπάρτακος, με 60.000 επαναστάτες, λεηλάτησε το Βρούττιο, και πυρπόλησε το ρωμαϊκό Σκολάκιο, που έκανε να ανακάμψει περίπου έναν αιώνα!
Το 71 μ.Χ. αμέσως με την έλευση του χριστιανισμού στο Σκολάκιο, με την διαμεσολάβηση του επισκόπου του Ρηγίου Καλαβρίας, ιδρύθηκε επισκοπή – μια από τις αρχαιότερες επισκοπές της Νότιας Ιταλίας! Με την πάροδο των ετών, το χριστιανικό Σκολάκιο εδραιώθηκε τόσο, πολύ που έγινε ο ηγέτης των επισκοπών της Καλαβρίας! Ήταν και ένα σημαντικό ελληνοβυζαντινό κέντρο στον Πρώιμο Μεσαίωνα…
Χάρη στην στρατηγική του θέση, γίνεται στόχος των Σαρακηνών! Υπέστη επανειλημμένες επιδρομές. Μάλιστα, για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα κυριαρχήθηκε από τους άραβες, οι οποίοι την μετέτρεψαν σε μια τρομακτική στρατιωτική βάση.
Έπεσε αργά στους Νορμανδούς (Φράγκους) – για την ακρίβεια ήταν το τελευταίο κέντρο που κατακτήθηκε από τους Νορμανδούς στην Καλαβρία! Αυτοί το 1044 έκτισαν ένα ισχυρό κάστρο, μετατρέποντάς το σε κομητεία με οικισμό. Από κομητεία το 1485 η πόλη έγινε Πριγκηπάτο, με βασιλιά τον Φρειδερίκο Α΄ της Νάπολης της Αραγωνίας (Ισπανίας). Και χάρη στον γάμο της κόρης του βασιλιά Αλφόνσου Β΄ Σάντσια της Αραγωνίας και του G. Borgia, πέρασε στον Οίκο των Βοργίων.
Η πόλις δέχθηκε πολλά πλήγματα σεισμών, αλλά το 1783, ενας μεγάλος σεισμος γκρέμισε το κάστρο και τα τείχη… Κατέρρευσε ολόκληρη η φεουδαρχική δομή του…
Σήμερα η Squillace διαθέτει κεραμίστες καλλιτέχνες (με ειδική αναγνώριση από το Υπουργείο Οικονομικής Ανάπτυξης – σήμα DOC) τα κεραμικά των οποίων είναι ένα χαρακτηριστικά μοναδικά στην Καλαβρία. Οι χειροτέχνες καλλιτέχνες της, διακρίνονται για την επεξεργασία της τερακότας, η οποία χαρακτηρίζεται από βυζαντινές τεχνικές και θρησκευτικά στοιχεία ή στοιχεία που προέρχονται από την πανίδα.
ΠΗΓΗ: Γ. Λεκακης “Συμβολή στην Ιστορία της Ιθάκης”. Γ. Λεκάκης “Συγχρονης Ελλαδος περιήγησις”. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 4.4.2003.
ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ:
[1] «…Hinc sinus Hercules si vera est fama Tarenti cernitur, attilit se diva Lacinia contra. Caulonisque arces et navifragum Scylaceum».
Σκυλλατιο, πολις ιδρυση Οδυσσεας Μεγαλη Ελλαδα Σκυλλατιον, πολη Οδυσσευς Ελλας Σκυλατιον Σκυλατιο Squillace σεισμος 18ος αιωνας μχ 1783 Γεωγραφικος ατλαντας ατλας Βασιλειο της Νεαπολεως Νεαπολης Νεαπολη Ναπολι Καμπανια μποσκο ντελ φαρνοζο Bosco del Farnoso, ποταμος αλεσι αλεσσης Alessi, οικισμος σταλλατι σταλατι Stallati, αγιος Ηλιας St. Elia, αγιος μιχαηλ ντε ποντε S. M. de Ponte επινειο Σκυλλατιου), αμαρονε Amarone γκαταρελλο γκαταρελο Gattarello αλατι, αλας Αλυκη αρχαια ελληνικη Σκυλλητιων Σκυλλιτιο Σκυλλιτιον Σκυλιτιο Σκυλιτιον ρωμαικο Scolacium > Σκυλακιο Σκολακιο Σκολακιουμ Squillace ιταλικη επαρχια καταντζαρο Catanzaro Καλαβρια, 38ος παραλληλος προελευση θρυλος ιδρυση ελληνικη μυθολογια βασιλιας βασιλευς Ιθακης, ιθακη επιστροφη Τροια, αποβιβαση καταιγιδα, ποταμος Κορατιος αλυκος Σκιλλατια Σκιλατια ιδρυτης Μενεσθεας εμβλημα εικονα αρχαιο αρχαιος ασπιδα απεικονιση κεφαλη ερμου Ερμη θεος ερμης φτερωτο κρανος, ελληνικο τοπωνωμιο Σκυλητιον, πλοιο κομβος επικοινωνια στρατιωτικο εμπορικο λιμανι κολπος του Ταραντα, ταραντας ιερο ιερον Ηρακλης θεα ηρα Λακινια βραχια Καυλωνια πλοια ναυαγιο Βιργιλιος, Αινειας ρωμαικη αποικια, βιβαριουμ βιβαρι Vivarium, παραφραση Squillace Κασσιοδωρος / Cassiodorus, καθαρο φως ηπιο κλιμα ηλιολουστος χειμωνας, δροσερο καλοκαιρι ζωη κακοκαιρια κατοικοι ξυπνιες αισθησεις περιφρονηση κλιμα, ρυθμιστης αυτονομη εξαρτωμενη Κροτωνας κροτων κατακτηση Διονυσιος Συρακουσσων Συρακουσσες Συρακουσσαι υποταγη αρχαιοι Λοκροι ελληνες Β Καρχηδονιακος Πολεμος Ρωμη Colonia Minervia Nervia Augusta Scolacium κολονια κολωνια μινερβια αουγκουστα ρωμαικο καρντο cardo, ντεκουμανους decumanus αγορα λουτρα αμφιθεατρο, θεατρο, υδραγωγειο ναος εμποριο λιμην οδικη περασμα, ακτη Ιωνιο ακτες Τυρρηνικο Θραξ θρακας Σπαρτακος, θρακη επαναστατης, επανασταση λεηλασια Βρουττιο, Βρουτιο πυρποληση 1ος αιωνας 71 μΧ χριστιανισμος επισκοπος Ρηγιου ρηγιο επισκοπη αρχαιοτερη επισκοπες νοτια χριστιανικο ελληνοβυζαντινο ελληνικο βυζαντινο κεντρο Πρωιμος Μεσαιωνας στρατηγικη θεση, Σαρακηνοι επιδρομη κυριαρχια αραβες, οι οποίοι την μετατροπη Νορμανδοι 11ος 1044 καστρο, κομητεια 15ος 1485 Πριγκηπατο, Φρειδερικος Α Ναπολης Αραγωνια γαμος κορη Αλφονσος Β Σαντσια Αραγωνια Borgia, Οικος των Βοργιων βοργιας βοργιες σεισμος 18ος 1783, σεισμοι τειχη φεουδαρχια κεραμιστες καλλιτεχνες Υπουργειο Οικονομικης Αναπτυξης – σημα DOC προιον ΠΟΠ κεραμικα μοναδικα χειροτεχνες καλλιτεχνης επεξεργασια τερακοτα βυζαντινη τεχνικη θρησκευτικο στοιχειο στοιχεια πανιδα κεραμιστας καλλιτεχνια κεραμικη ισπανια Φραγκοι γαλλοι γαλλια
