Ο 7.000 χρόνων Κένταυρος από την Δημητριούπολη! – του Γ. Λεκάκη

Του Γιώργου Λεκάκη

Αυτό το προϊστορικό κεραμικό αγαλματάκι, με ανθρώπινα και ζωικά χαρακτηριστικά, ευρέθη κοντά στην Δημητριούπολη[1], της περιοχής Κοσσυφοπεδίου και Μετοχίων[2], στην έκταση που κατέχει νυν η νότια Σερβία.

• ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ περι ΚΟΣΣΥΦΟΠΕΔΙΟΥ, ΕΔΩ.

Το κεφάλι έχει σχήμα τυπικού ανθρωπόμορφου (ανθρώπινου) υβριδικού όντος, με επίπεδη, τριγωνική μάσκα, με μεγάλα μάτια, βλεφαρίδες και μύτη. Αντιθετως όμως από το ανθρώπινο κεφάλι, το αγαλματάκι έχει σώμα τετράποδου ζώου! Ένα είδος Κενταύρου[3] από την αρχαία ελληνική μυθολογία. Μοιάζει να είναι θωρακοφόρος, έτοιμος για μάχη…

• Κένταυροι έχουν βρεθεί σχεδόν παντού στον κόσμο! – ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ περι ΚΕΝΤΑΥΡΩΝ, ΕΔΩ.
• ΔΙΑΒΑΣΤΕ για τον αρχαιότερο Κενταυρο που βρέθηκε στον νυν ελλαδικό χώρο, ΕΔΩ.

Ολόκληρη φιγούρα είναι διακοσμημένη με γραμμικά στολίδια, γεμισμένη με μαύρο και κόκκινο χρώμα!

Τυπικώς, λένε, είναι μια φιγούρα του «Πολιτισμού Βίντσα / Vinča» , της Νεολιθικής περιόδου – Νέας Λίθινης Εποχής, που φιλοτεχνήθηκε περίπου πριν 7.000 – 5.500 χρόνια.

ΠΗΓΗ: Γ. Λεκακης «Συγχρονης Ελλαδος περιηγησις». ArcheoSerbia. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 13.10.2025.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

• Knaus V., κ.ά. «Kosovo», εκδ. Bradt Travel Guides, 2017.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

[1] Η Μιτρόβιτσα ή Κόσοβσκα Μιτρόβιτσα, ή Νότια Μιτρόβιτσα ή Νότια Κόσοβσκα Μιτρόβιτσα, είναι πόλη στο βόρειο Κόσοβο στον 42^ο παράλληλο [42°53′N 20°52′E] και διοικητικό κέντρο της περιοχής της. Το 2013, η πόλη χωρίστηκε σε δύο δήμους, την Νότια Μιτρόβιτσα και την Βόρεια Μιτρόβιτσα. Ευρίσκεται 10 χλμ. από την λίμνη Ουϊμάνι / Γκαζιβόντα, στην συμβολή των ποταμών Ίβηρα, Σίτνιτσα, Λούστα και Τρέπτσα. Περιβάλλεται από τα βουνά Κοπαόνικ, Ρογκόζνα, Μόκνα και Τσιτσαβίτσα.

Το όνομα Μιτρόβιτσα προέρχεται από το όνομα Δημήτριος (άρα Δημητριούπολις), από την βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Δημητρίου (του 8^ου αιώνα μΧ), η οποία εκτίσθη κοντά στο φρούριο Ζβέτσαν, ακριβώς επάνω από την σύγχρονη Μιτρόβιτσα, προς τιμήν του Αγίου Δημητρίου της Θεσσαλονίκης. Γι’ αυτό και η αρχαιότερη μαρτυρία για το όνομα αυτής της πόλης, χρονολογείται από το 1430, όταν αναφέρθηκε σε ένα ρωμαϊκό έγγραφο ως «Δημητροβιτσα». Στην Δημοκρατία της Ραγούσα, στα έγγραφα «Lamenta de foris» του 1446, αναφερεται ως De Dimitruic. Ο Γερμανός περιηγητής A. von Harff την αναφερει το 1499 ως Mitrix. Ο B. Kuripečič, το 1530, την αναφέρει ως Bazar Mitrovica. Το 1660, ο Οθωμανός εξερευνητής E. Çelebi την αναφερει σκέτα Mitrovica για πρώτη φορά. Το 1878 – 1890, η πόλη ήταν γνωστή ως Mitrovica του Bazar, πιθανότατα λόγω του γεγονότος ότι βρισκόταν υπό το Σανδζάκι του Νόβι Παζάρ (Γενίπαζαρ).

• Οι αρχαιότεροι οικισμοί που ανακαλύφθηκαν στην Δημητριούπολη είναι οι αρχαιολογικοί χώροι Ζίτκοτς, Καραγάτς και Βάλλατς, κοντά στο Ζβέτσαν (περίπου 5 χλμ. βόρεια της Δημητριούπολης) και ο αρχαιολογικός χώρος της Φάφου, ο οποίος ευρίσκεται στα προάστια της Δημητριούπολης.

[2] Μία από τις δύο αυτόνομες επαρχίες που η Σερβία ισχυρίζεται ότι εξακολουθεί να έχει υπό την κυριαρχία της (η άλλη είναι η Βοϊβοντίνα). Τα Μετόχια είναι η μικρότερη περιοχή και βρίσκεται στο δυτικό Κοσσυφοπέδιο. Κόσσοβο σημαίνει «γη των κοτσυφιών» και «Μετόχια» σημαίνει «εκκλησιαστική γη». Το σερβικό kos = κότσυφας, από το αρχαίο ελληνικό κότσυφας / κότσυφος / κόσσυφος / κόσσουβας / κότουφος / κότουφας, / κόσσυκος – αττ. κόττυφος > κόσσυβας και κόσσυφας = ὠδικὸν πτηνόν, ή μαυροποῦλι – βλ. Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 9.19. Διοκλ. παρ’ Ἀθην. 305Β και Μάτρων 136D.

[3] Κένταυρος ευρέθη και στην Φάφο.

Mitrovica Kosovska South Kosovo North Ujmani / Gazivoda Lake, river Ibër, Ibar  Sitnica, Lushta, Trepça mountain Kopaonik, Rogozna, Mokna, Çyçavica  Neolithic Zhitkoc, Karagaç Vallaç, Zvecan Fafos Kosovo and Metohija Serbian Косово и Метохиja, Kosovo i Metohija Albanian Kosova dhe Metohia Serbia Косово Albania Kosmet Космет KiM КиМ κιμ κοσμετ 7.000 χρονων χρονια πριν Κενταυρος Δημητριουπολη προιστορικο κεραμικο αγαλματακι, ανθρωπινα ζωικα χαρακτηριστικα Δημητριουπολις Κοσσυφοπεδιο Μετοχια νοτια Σερβια κεφαλι σχημα τυπικο ανθρωπομορφο ανθρωπινο υβριδικο ον επιπεδη, τριγωνικη μασκα, μεγαλα ματια, βλεφαριδα μυτη ανθρωπος κεφαλη, αγαλμα σωμα τετραποδο ζωο ειδος Κενταυρου αρχαια ελληνικη μυθολογια φιγουρα διακοσμηση γραμμικα στολιδια, μαυρο κοκκινο χρωμα Πολιτισμος Βιντσα / Vinca νεολιθικη περιοδος νεα λιθινη Εποχη 5000 πχ 5.500 3500 6η 5η 4η χιλιετια πχ αρχαιοτεροι οικισμοί αρχαιολογικος χωρος Ζιτκοτς, Καραγατς Βαλλατς, Ζβετσαν Μιτροβιτσα Φαφος Iber, Trepca cycavica Karagac Vallac, Μητροβιτσα Κοσοβσκα βορειο Κοσοβο 42^ος παραλληλος δημος, λιμνη Ουιμανι / Γκαζιβοντα, ποταμος ιβηρ ιβηρας, Σιτνιτσα, Λουστα Τρεπτσα βουνο ορος Κοπαονικ, Ρογκοζνα, Μοκνα Τσιτσαβιτσα ονομα ετυμολογια Δημητριος βυζαντινη εκκλησια ιν ιερος ναος Αγιου Δημητριου 8^ος αιωνας μΧ φρουριο καστρο αγιος αη Δημητρης Θεσσαλονικης Θεσσαλονικη αρχαιοτερη πολη 15ος 1430, ρωμαικο εγγραφο Δημιτροβιτσα Διμιτροβιτσα ντημιτροβιτσα ντιμιτροβιτσα Δημοκρατια Ραγουσας, ραγουσα εγγραφα λαμεντα ντε φορις Lamenta de foris 1446, De Dimitruic Γερμανος περιηγητης φον χαρφ von Harff μιτριξ μητριξ Mitrix Kuripecic, 16ος 1530, μπαζαρ παζαρι Bazar Mitrovica 17ος 1660, οθωμανος εξερευνητης τσελεμπι celebi Σανδζακι Νοβι Παζαρ Γενιπαζαρ Σαντζακι αυτονομη επαρχια Βοιβοντινα μετοχι δυτικο Κοσσοβο κοσοβο γη των κοτσυφιων εκκλησιαστικη γη σερβικο κος kos = κοτσυφας, αρχαιο ελληνικο κοτσυφος / κοσσυφος / κοσσουβας / κοτουφος / κοτουφας, / κοσσυκος – αττικα κοττυφος > κοσσυβας κοσσυφας ωδικο πτηνο μαυροπουλι αριστελης αθηναιος Ματρων θωρακοφορος θωρακας θωραξ