Του Γιώργου Λεκάκη
Κατά την διάρκεια εργασιών αποκατάστασης, στην αρχαία Νεκρόπολη Palazzone στην αρχαία ελληνική πόλη Περουσία – νυν Περούτζα / Περούτζια της Ιταλίας – οι εργαζόμενοι βρήκαν μια μυστηριώδη ταφική τεφροδόχο, που προσθέτει περισσότερα στις ελληνικές αντιλήψεις στα ταφικά έθιμα των – ούτως ή άλλως – ελληνικής καταγωγής Ετρούσκων.
Η κάλπη από τραβερτίνη ανακαλύφθηκε σε έναν υπόγειο τάφο του 3ου αιώνα π.Χ. Ήταν διακοσμημένο με μια περίτεχνη κεφαλή Μέδουσας – της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας – σκαλισμένη σε ανάγλυφο, με φυτικά μοτίβα – ρόδακες, πατάρες και καλλιγραφική / corsivizzanti ετρουσκική γραφή.
Στις ετρουσκικές παραδόσεις, όπως και στις ελληνικές, η μορφή της Μέδουσας ήταν αποτροπαϊκή και επίστευαν ότι προστάτευε τους αιώνιους κατοίκους του τάφου και απέτρεπε τα κακά πνεύματα.
Ο τάφος ανήκε στην οικογένεια 𝑎𝑐𝑠𝑖 (> Αξι-). Μια επιγραφή σε ένα μολύβδινο φύλλο, που βρέθηκε κοντά, δείχνει ότι το ταφικό αγγείο περιείχε τα λείψανα κάποιου, που ίσως ονομαζόταν Arnθ [𝑎𝑟𝑛θ[1] : 𝑎𝑐𝑠𝑖 | 𝑎𝑟𝑛θ𝑖𝑎𝑙] και πιθανώς arn / ar / ίσως lar bi / Larθi Caprti, όπως επιγράφεται σε μία από τις πλάκες που βρέθηκαν στον τάφο.
Αλλά, όταν οι ερευνητές άνοιξαν την κάλπη, δεν βρήκαν οστά ή στάχτες, αλλά τρία μικρά πήλινα αγγεία τοποθετημένα προσεκτικά: ένα ποτήρι και δύο πήλινες κανάτες. Οι ερευνητές δεν γνωρίζουν γιατί η τεφροδόχος περιείχε μόνον αυτά τα αντικείμενα, καθώς τέτοια κτερίσματα συνήθως δεν ανακαλύπτονται σε ετρουσκικά ταφικά περιβάλλοντα. Άρα η τεφροδόχος ήταν κενοτάφιο, δηλ. μια συμβολική ταφή, που δημιουργείτο όταν το σώμα του νεκρού, είτε είχε χαθεί, είτε είχε ταφεί κάπου αλλού.
ΠΗΓΗ: Ipogeo dei Volumni e Necropoli del Palazzone – Pagina Istituzionale, ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 31.8.2025.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
- Fabretti A. «Corpus inscriptionum italicarum antiquioris», Τορίνο, 1867, Taf. XXXIX Online verfügbar Zenon και 184, Kat. Nr. 2100 Online verfügbar Zenon
- Cortsen S. P. «Die etruskischen Standes – und Beamtentitel, durch die Inschriften Beleuchtet», Κοπεγχάγη 1925, 125, Kat. Nr. 3 Zenon.
ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ:
[1] Arnth, ετρουσκικό ανδρικό όνομα. Το αντίστοιχο γυναικείο είναι Arnthi. Arnθal = του Arnθ.
Σε διάφορες ετρουσκικές επιγραφές με αναφορές διαφόρων επίσημων τίτλων διαβάζουμε: arnθ. larisal. cl[an(*). θan] χνil[u]sc. pesl. . sχ. . m … uνa. . ulν. . θasa / eisneνc. eprθneνc, t macstreν. t. m. . eznχνalc. tamera. zelarνen. . [θ]ui ziνas aνils XXXVI lupu.
(*) εδώ βλέπουμε την ετρουσική λέξη clan (από την ελληνική κλάδος), που σημαίνει κλαδί οικογένειας, φυλή. Λέξη η οποία διατηρείται ακόμη και σήμερα στην Σκοτία, με την ίδια έννοια! Από την λέξη κλάδος > clan παρήχθη και η λέξις κλου – γλου = παιδί – και έδωσε αντστοιχα ελληνικά οικογενειακά επίθετα εις –γλου στην Μικρά Ασία.
Περιτεχνη κεφαλη Μεδουσας καλπη σχεση Ετρουσκων αρχαιοι ελληνες κεφαλι Μεδουσα Ετρουσκοι αποκατασταση αρχαια Νεκροπολη παλατσονε Palazzone Περουτζια Ιταλιας, ιταλια μυστηριωδης ταφικη τεφροδοχος, αρχαιες ελληνικες αντιληψεις ταφικα εθιμα ελληνικη καταγωγη Ετρουσκικη καλπη τραβερτινης αρχαιος υπογειος ταφος 3ος αιωνας πΧ διακοσμηση ελληνικη μυθολογια σκαλισμενη αναγλυφο, φυτικα μοτιβα – ροδακας, παταρα καλλιγραφικη / corsivizzanti ετρουσκικγ γραφη καλλιγραφια ετρουσκικες παραδοσεις, μορφη αποτροπαικη αποτροπαικο αποτροπαικα προστασια κακα πνευματα οικογενεια 𝑎𝑐𝑠𝑖 αξι επιγραφη μολυβδινο φυλλο, ταφικο αγγειο λειψανα ονομα Arnθ 𝑎𝑟𝑛θ 𝑎𝑟𝑛θ𝑖𝑎𝑙 arn / ar lar bi larbi Larθi Caprti, λαρμπι λαρθι καπρτι πλακα πηλινο αγγειο ποτηρι πηλινη κανατα αντικειμενα, κτερισματα ετρουσκικο ταφικο περιβαλλον κενοταφιο, συμβολικη ταφη σωμα νεκρος Arnth, ετρουσκικα ανδρικα ονοματα γυναικεια Arnthi ετρουσκικες επιγραφες επισημος τιτλος arnθ larisal. clan θan θasa eisneνc. eprθneνc, t macstreν. eznχνalc ταμερα tamera ζελαρβεν zelarνen ζιβας ziνas αβιλς aνils λουπου lupu ετρουσκικη λεξη ετυμολογια clan κλαδος κλαδι οικογενεια φυλη Σκοτια, σκωτια κλου καταληξη – γλου παιδι οικογενειακα επιθετα Μικρα Ασια αρχαια ελληνικη πολη Περουσια Περουτζα Perugia, λατινικα Perusia
