Του Γιώργου Λεκάκη
Μια μελέτη που διεξήχθη από τους
E. Been (Ono Academic College) και O. Barzilai (του Πανεπιστημίου της Χάιφα
Ισραήλ) συνέκρινε τις ταφικές πρακτικές των σύγχρονων ανθρώπων και των
Νεάντερταλ, που ζούσαν στο Λεβάντε κατά την Μέση Παλαιολιθική περίοδο.
Οι πρώιμους Homo sapiens / σύγχρονοι
άνθρωποι έφτασαν στο Λεβάντε από την Αφρική, μεταξύ 170.000 και 90.000 χρόνια
πριν, και μετά πάλι ξανά πριν από περίπου 55.000 χρόνια.
Ενώ οι Νεάντερταλ από την
Ευρώπη εισήλθαν στο Λεβάντε μεταξύ 120.000 και 55.000 χρόνια πριν.
Οι Νεάντερταλ της Μέσης
Παλαιολιθικής και οι Χόμο Σάπιενς χρησιμοποίησαν τις ίδιες μεθόδους για να
κατασκευάσουν τα επίσημα πέτρινα εργαλεία τους (δηλαδή την τεχνολογία του
πυρήνα Levallois). Αυτό σημαίνει ότι και τα δύο είδη μοιράζονταν έναν υλικό
πολιτισμό.
Οι εξετασθείσες
ανθρωπολογικές και πολιτισμικές μεταβλητές έδειξαν παρόμοια συμπεριφορά από
ορισμένες απόψεις, όπως η θέση του σώματος, το φύλο, η ηλικία κατά τον θάνατο ή
οι προσφορές / αγαθά της ταφής.
Οι σύγχρονοι άνθρωποι και οι
Νεάντερταλ δεν περιόρισαν τις ταφές ανά ηλικία ή φύλο. Ταφικά αντικείμενα όπως
κέρατα κατσίκας, κέρατα ελαφιού και άνω και κάτω γνάθοι ευρέθησαν κοινά στις
ταφές και των δύο ειδών ανθρώπου.
Ωστόσο, οι Νεάντερταλ έθαβαν
τους νεκρούς τους μέσα σε σπηλιές, ενώ οι σύγχρονοι άνθρωποι στις εισόδους των σπηλαίων
ή σε βραχοκαταφύγια.
Οι σύγχρονοι άνθρωποι ήταν
πιο πιθανόν να χρησιμοποιούσαν μια λυγισμένη στάση για τον νεκρό, ενώ οι ταφές
των Νεάντερταλ ήταν πιο ποικίλες, χρησιμοποιώντας λυγισμένες, εκτεταμένες και
ημι-καμπτόμενες στάσεις.
Οι Νεάντερταλ ήταν πιο πιθανόν
να τοποθετήσουν το σώμα ανάμεσα σε βράχους ή να χρησιμοποιήσουν τροποποιημένα
κομμάτια ασβεστόλιθου ως προσκέφαλο[1].
Οι σύγχρονοι άνθρωποι, είχαν
συμπεριλάβει ώχρα και θαλάσσια κογχύλια στις ταφές τους.
Όλες οι ταφές στα σπήλαια
φαίνεται να έχουν σταματήσει για μια περίοδο άνω των 30,000 χρόνων μετά την
εξαφάνιση των Νεάντερταλ, η οποία εξαφάνιση συνέβη πριν από περίπου 50.000
χρόνια.
ΠΗΓΗ: E. Been κ.ά. «Neandertal
burial practices in Western Asia: How different are they from those of the
early Homo sapiens? Les pratiques funéraires des Néandertaliens en Asie
occidentale: quelles différences avec celles des premiers Homo sapiens?», L’Anthropologie,
vol. 128, Issue 3, Ιούλ.-Αυγ. 2024, 103281. «Ancient graves reveal distinct burial
practices of Neanderthals and early humans in the Levant», Phys.org, 28.10.2024. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 29.10.2024.
[1] έθιμο που απαντάται σε αρχαίες ταφές ανθρώπων στην Κάσο Δωδεκανήσων!
