Του Γιώργου Λεκάκη
Τα ερείπια ενός ταφικού
μνημείου – πιθανού μαυσωλείου – έχουν βρεθεί, ανάμεσα σε πολλά κτήρια, σε μια
γαλλορωμαϊκής εποχής τοποθεσία στην Chemin des Buis, στα νοτιοανατολικά της
αρχαίας πόλης Néris-les Bains / Aquae Nerii[1], της νυν
κεντρικής Γαλλίας.
Θεωρήθηκε «μια άνευ προηγουμένου
ανακάλυψη στην Ωβέρνη[2]»…
Όταν καθαρίσθηκαν οι
ογκόλιθοι από ψαμμίτη, οι ερευνητές βρήκαν ένα γείσο διακοσμημένο με φύλλα, που
καλύπτετο από κορινθιακό[3]
κιονόκρανο και ένα θραύσμα ζωφόρου (70 x 19 εκατ.), που δείχνει μια εικόνα του θεού
της θάλασσας, Τρίτωνα, με γένια, μακριά μαλλιά, απλωμένα χέρια και πλοκάμια που
καταλήγουν σε φύλλα φοίνικα… Φυσικά ο τρίτων ήταν θαλάσσιος δαίμων για τους Έλληνες,
υιός του Ποσειδώνος και της Αμφιτρίτης… Ήλεγχε τα θαλάσσια ύδατα της Σύρτης,
στην Λιβύη.
Στα δεξιά του, ένα άλογο με
ορατά μόνο τα δύο μπροστινά πόδια καλπάζει προς τον Τρίτωνα. Μάλλον πρόκειται
για θαλάσσιο άλογο (ιχθυοκένταυρος;), αν βασισθούμε και σε άλλες διακοσμήσεις
αυτού του τύπου.
[Τα στοιχεία αυτά μπορούν να
συγκριθούν με άλλες αρχαίες κατασκευές, που προσδιορίζονται ως «μαυσωλεία» στην
Ωβέρνη, συγκεκριμένα στο Aulnat / Alnag, στην τοποθεσία Grande-Borne και στο
Mont-Dore, όπου οι ογκόλιθοι αντιπροσωπεύουν επίσης έναν ελληνικό Τρίτωνα και
προκαλούν παραλληλισμούς με γνωστές τοποθεσίες του Limousin(*)].[4]
Βρέθηκαν επίσης δύο κομμάτια
κωνικού γλυπτού, ενός στοιχείου καλυμμένου με λεπτά σκαλισμένα λέπια. Το
στοιχείο αυτό θεωρείται ότι στηριζόταν στην κορυφή του μνημείου.
Ο μικρός αριθμός κεραμικών
που προέκυψε αποδίδεται στον 1ο – 2ο αιώνα μ.Χ.
Οι ερευνητές εξήγησαν ότι το
μοτίβο του θαλάσσιου δαίμονος χρησιμοποιήθηκε συχνά σε μαυσωλεία τον 1ο και τον 2ο
αιώνα μ.Χ. για να συμβολίσει το ταξείδι που έκανε ο νεκρός.
ΠΗΓΗ: «UN MAUSOLÉE ANTIQUE
DÉCOUVERT À NÉRIS-LES-BAINS (ALLIER) – Au lieu-dit Chemin des Buis, au sud-est
de l’agglomération antique de Néris-les Bains/Aquae Nerii, les équipes de l’Inrap
ont mis au jour des vestiges antiques et des blocs architecturaux appartenant
probablement à un monument funéraire, une découverte inédite en Auvergne», France’s
National Institute of Preventive Archaeological Research / INRAP, 3.1.2023. Γ. Λεκάκης «Παραδόσεις των λαών». Γ. Λεκάκης «Ελληνική
Μυθολογία». Γ. Λεκάκης «Σύγχρονης Ελλάδος περιήγησις». ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 4.1.2023.
[1] Ο Τρίτων, θεός των Νερών, έγινε… Nerius και Nérios, ένας
θεός των ελληνικής καταγωγής Γαλατών, προστάτης ιαματικών πηγών – βλ. Γ. Λεκάκης “Οι 755 γνωστές ιαματικές πηγές της Ελλάδος”. Από αυτόν
επήρε το όνομά της η αρχαία πόλη Neriomagos > Aquae Nerii.
[2] Auvèrnha, Auvèrnhe, Auvergne < Ωβέρνη < Αβέρνη
< Αρβέρνη, από το όνομα των ελληνικής καταγωγής Γαλατών, Αρβερνων, μιας από
τις πιο ισχυρές και πλούσιες φυλές της αρχαίας Γαλατίας.
[3] Στην κορυφή του Πουί ντε Ντομ της Ωβέρνης υπάρχει αρχαίος
ναός του θεού Ερμή, ο οποίος εγεννήθη στο όρος Κυλλήνη της Κορινθίας–Αρκαδίας.
(*) Limousin < Lemosin < από τους Lemovices > Lemovicum > Limoges / Λιμόζ. Αποτελείτο από
τρία διαμερίσματα Corrèze (Κόρινθος;), Creuse (Κρεύσις Βοιωτίας; – βλ. Γ. Λεκάκης “Οι 88 αρχαίες πόλεις της Βοιωτίας”)
και Haute-Vienne (Άνω Βιάννος Κρήτης;). Οι κάτοικοί της έχουν ως παραδοσιακό μουσικό
όργανο τον αρχαίο ελληνικό άσκαυλο, που τον λεν chabretaire.
[4] Τρίτων και Νηρηίς / ή Νηρηίδες ήταν αγαπημένα θέματα μωσαϊκών,
που διακοσμούσαν επαύλεις και στην Ευρώπη (όπως λ.χ. την επίσης γαλλο-ρωμαϊκής εποχής
βίλα του Orbe-Boscéaz, στο Βω / Vaud Ελβετίας).
Σημειώστε ότι ο Τρίτων είναι το έμβλημα και του Πανεπιστημίου της Ρενς / Rennes 1, στην Βρετάνη της Γαλλίας.
Οικόσημα με Τρίτωνες είχαν και έχουν πολλοί γαλλικοί οίκοι (λ.χ. η οικογένεια
Νισσυρίου, κ.ά.).
