Του Γιώργου Λεκάκη
Ο Κεβρήν ήταν ποτάμιος θεός, είχε δυο θυγατέρες:
- την Αστερόπη ή Μερόπη ή Εσπερία, η οποία υπανδρεύτηκε τον Αίσακο, αδελφό του Πρίαμου, και
- την Οινώνη, που έγινε σύζυγος του Πάρη, γιου του Πρίαμου. [Κατ’ άλλην εκδοχή, ήταν κόρη του Οινέα, ο οποίος την παραχώρησε στον ποτάμιο θεό].
Η Οινώνη, λοιπόν, Κεβρηνίς νύμφη ποταμού, ήταν η πρώτη σύζυγος του Αλεξάνδρου (μετέπειτα Πάρι) και μητέρα του Κόρυθου[1]. Της είχε διδάξει την μαντική τέχνη η ίδια η θεά Ρέα!
Η Οινώνη (ως μάντισσα, λοιπόν) προσπάθησε να πείσει τον σύζυγό της να μην πάει στην Ευρώπη, για να φέρει την Ωραία Ελένη.[2]
- ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ περι Μαντειας, ΕΔΩ.
Η Ωραία Ελένη και ο Πάρις με 5χορδη λυρα. Έργο του Ζ.-Λ. Νταβίντ, του 1788 – λεπτομέρεια. Λούβρο, Παρίσι.
Αλλά ο Πάρις δεν την άκουσε. Και τότε του συνέστησε, εάν ποτέ πληγωθεί, να πάει στο όρος Ίδη, όπου κατοικούσε, για να τον γιατρέψει. Προφανώς με οίνο, όπως προκύπτει από το όνομά της. Κατά τον τρωικό πόλεμο εμφύλιο των Ελλήνων, ο Πάρις πληγώθηκε από τον Φιλοκτήτη, οπότε θυμήθηκε τα λόγια της πρώην συζύγου του και έστειλε κήρυκα να της το πει. Η Οινώνη αρνήθηκε να τον κάνει καλά. Και έδιωξε τον κήρυκα, πικραμένη επειδή ο Πάρις είχε σκοτώσει τον γιο τους, Κόρυθο, όταν τον βρήκε να ερωτοτροπεί με την Ωραία Ελένη. Όπως και νάχει όμως, αθέτησε τον λόγο της!
Κι ενώ σε λίγο μεταμελήθηκε, για την στάση της:
- είτε πήγε στην Τροία –
- είτε ετοιμαζόταν να πάει, για να γιατρέψει εκεί το τραύμα του –
εκείνος είχε ήδη πεθάνει… Κι άμα το έμαθε, ή ίσως και τον είδε νεκρό, φαίνεται πως αυτοκτόνησε…
Ηθικόν δίδαγμα: Μην αθετείς ποτέ τον λόγο σου, για όποιαν αιτία…
Ο τάφος της αναφέρεται, όχι μακριά από αυτόν του Πάρη.
- Ίσως ο ποιητής Σοφοκλής να είχε γράψει μια ομώνυμη τραγωδία.[3]
Περὶ Οἰνώνης.
Ἱστορεῖ Νίκανδρος ἐν τῷ Περὶ ποιητῶν καὶ Κεφάλων ὁ Γεργίθιος ἐν Τρωικοῖς.
[4.1] Ἀλέξανδρος ὁ Πριάμου βουκολῶν κατὰ τὴν Ἴδην ἠράσθη τῆς Κεβρῆνος θυγατρὸς Οἰνώνης· λέγεται δὲ ταύτην ἔκ του θεῶν κατεχομένην θεσπίζειν περὶ τῶν μελλόντων, καὶ ἄλλως δὲ ἐπὶ συνέσει φρενῶν ἐπὶ μέγα διαβεβοῆσθαι.
[4.2] ὁ οὖν Ἀλέξανδρος αὐτὴν ἀγαγόμενος παρὰ τοῦ πατρὸς εἰς τὴν Ἴδην, ὅπου αὐτῷ οἱ σταθμοὶ ἦσαν, εἶχε γυναῖκα, καὶ αὐτῇ φιλοφρονούμενος μηδαμὰ προλείψειν, ἐν περισσοτέρᾳ τε τιμῇ ἕξειν· ἡ δὲ συνιέναι μὲν ἔφασκεν εἰς τὸ παρὸν ὡς δὴ πάνυ αὐτῆς ἐρῴη, χρόνον μέντοι τινὰ γενήσεσθαι, ἐν ᾧ ἀπαλλάξας αὐτὴν εἰς τὴν Εὐρώπην περαιωθήσεται, κἀκεῖ πτοηθεὶς ἐπὶ γυναικὶ ξένῃ πόλεμον ἐπάξεται τοῖς οἰκείοις·
[4.3] ἐξηγεῖτο δὲ ὡς δεῖ αὐτὸν ἐν τῷ πολέμῳ τρωθῆναι, καὶ ὅτι οὐδεὶς αὐτὸν οἷός τε ἔσται ὑγιῆ ποιῆσαι ἢ αὐτή· ἑκάστοτε δὲ ἐπιλεγομένης αὐτῆς, ἐκεῖνος οὐκ εἴα μεμνῆσθαι. χρόνου δὲ προϊόντος ἐπειδὴ Ἑλένην ἔγημεν, ἡ μὲν Οἰνώνη μεμφομένη τῶν πραχθέντων τὸν Ἀλέξανδρον εἰς Κεβρῆνα, ὅθενπερ ἦν γένος, ἀπεχώρησεν· ὁ δέ, παρήκοντος ἤδη τοῦ πολέμου, διατοξευόμενος Φιλοκτήτῃ τιτρώσκεται.
[4.4] ἐν νῷ δὲ λαβὼν τὸ τῆς Οἰνώνης ἔπος, ὅτε ἔφατο αὐτὸν πρὸς αὐτῆς μόνης οἷόν τε εἶναι ἰαθῆναι, κήρυκα πέμπει δεησόμενον, ὅπως ἐπειχθεῖσα ἀκέσηταί τε αὐτὸν καὶ τῶν παροιχομένων λήθην ποιήσηται, ἅτε δὴ κατὰ θεῶν βούλησιν ἀφικομένων· ἡ δὲ αὐθαδέστερον ἀπεκρίνατο ὡς χρὴ παρ᾿ Ἑλένην αὐτὸν ἰέναι κἀκείνης δεῖσθαι, αὐτὴ δὲ μάλιστα ἠπείγετο ἔνθα δὴ ἐπέπυστο κεῖσθαι αὐτόν.
[4.5] τοῦ δὲ κήρυκος τὰ λεχθέντα παρὰ τῆς Οἰνώνης θᾶττον ἀπαγγείλαντος, ἀθυμήσας ὁ Ἀλέξανδρος ἐξέπνευσεν, Οἰνώνη δὲ ἐπεὶ νέκυν ἤδη κατὰ γῆς κείμενον ἐλθοῦσα εἶδεν, ἀνῴμωξέν τε καὶ πολλὰ κατολοφυραμένη διεχρήσατο ἑαυτήν.
ΠΗΓΗ: Γ. Λεκακης «Ελληνικη Μυθολογια». ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 4.6.2015.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
- Απολλόδ. 3/12.5-6. Τζέτζ. Σχόλ. Λυκόφρ. 224. Οβίδ. Μετ. 11.769. Αλεξ. 57. Παρθ. Ερωτ. 34.1. Φώτ. κώδ. 186 σελ. 134b. Κουίντ. Σμ. 10.284, 10.308 κ.ε., 10.458 κ.ε. Στράβων 13/1.33. ANTH. 2,1,200.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
[1] Ο Κόρυθος επήγε στην Τροία, για να λάβει μέρος στον πόλεμο. Εκεί όμως ερωτεύτηκε την Ωραία Ελένη. Εκείνη δεν τον αρνήθηκε. Αλλά μόλις τον βρήκε ο Πάρης μαζί της, τον σκότωσε – ΠΗΓΗ: Παρθ. Ερωτ. 34.1-2).
Με το ίδιο όνομα αναφέρεται και γιος του Πάρη και της Ωραίας Ελένης, του οποίου μνημονεύεται ο τάφος, ενώ αναφέρεται και ότι ίσως ονομαζόταν Έλενος – ΠΗΓΗ: Φώτ. κώδ. 186 σε λ 134b, Τζέτζ. Σχόλ. Λυκόφρ. Αλεξ. 851, Σχόλ. Οδ. δ,11.
[2] Προσπάθησαν να τον αποτρέψουν και τ’ αδέλφια του, ο Έλενος και η Κασσάνδρα.
[3] Βλ. αποσπ. Σοφοκλή (post 477).
αρχαιος γιατρεια αγαπημενος πληγη αλλαγη γνωμης, Λεκακης νυμφη Κεβρην Κεβρηνας ποταμιος θεος, κορη, Αστεροπη Μεροπη Εσπερια, γαμος Αισακος, Πριαμος συζυγος Παρης, Οινωνη, Κεβρηνις ποταμος Παρις Κορυθος Οινεας Οινευς μαντεια μαντικη θεα Ρεα Ελλαδα, Ωραια Ελενη ορος ιδη, οινος τρωικος εμφυλιος πολεμος ελληνων Φιλοκτητης, αρνηση πικραμενη παιδοκτονος παιδοκτονια ερωτας ερως μεταμελεια Τροια τραυμα θανατος νεκρος αυτοκτονια ταφος ποιητης Σοφοκλης χαμενη τραγωδια χαμενα αρχαια εργα βιβλια Νικανδρος Περι ποιητων και Κεφαλων Γεργιθιος Τρωικα αλεξανδρος βουκολος θεοι κατοχη μελλοντα φρενα σταθμος γυναικα, φιλοφρονηση ερωη, Ευρωπη ξενῃ πολεμος υγιης εγημεν, μομφη γενος, αποχωρηση διαζυγιο διατοξευομενος τοξευομενος τοξο επος, ιαθηναι, ιασις ιαση κηρυκας ληθη βουληση αυθαδεστερο αθυμησας αθυμια νεκυν νεκυς κατα γης καταγης κειμενος Ελληνικη Μυθολογια απολλοδωρος Τζετζης Σχολια Λυκοφρων Οβιδιος Παρθενιος Φωτιος Κουιντος Σμυρναιος Στραβων ελενος Κασσανδρα αποσπασμα Σοφοκλη αποσπασματα fragmenta 5χορδη πενταχορδη λυρα εργο Νταβιντ, 18ος αιωνας μχ 1788 μουσειο Λουβρο παρισιου λουβρου παρισι αθετηση λογου λογος πατησε τον ορκο μετανοια
