Η ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

6.3 C
Athens
Δευτέρα, 10 Φεβρουαρίου, 2025

Τελευταίo βίντεο

 

Social Media - Αρχείον Πολιτισμού

46,800ΥποστηρικτέςΚάντε Like
1,136ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
67ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
478ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
23,800ΣυνδρομητέςΓίνετε συνδρομητής

Social Media - Γιώργος Λεκάκης

Ήθη κι έθιμα του αγίου Αντωνίου, προστάτη των τρελλών – Σημαντικές μονές και εκκλησίες του – του Γ. Λεκάκη

Ήθη κι έθιμα του αγίου Αντωνίου,
προστάτη των τρελλών
Σημαντικές μονές και εκκλησίες του

Του Γιώργου Λεκάκη

Την 17η Ιανουαρίου εορτάζεται ο άγιος Αντώνιος.

Τον Αντώνιο ο λαός μας τον λέει πιο απλά Αντώνη (>
Αντωνάκη, Ακη, Νάκη, Τώνη) και το θηλυκό του Αντωνία (> Νία, Αντωνίτσα,
Νίτσα) >
Antonio,
Tony κλπ.

Ο λαός μας λέει «κόψε ξύλο, φτιάξε Αντώνη», μια
δυσερμήνευτη λαϊκή παροιμία / προτροπή / ρήση.

Θεωρείται ο προστάτης άγιος
των τρελλών
(**)Και προστάτης πολλών επαγγελμάτων: αγροτών, ιππέων,
κωδωνοκρουστών
(*), καλαθοποιών, βουρτσοποιών, κρεοπωλών, νεκροθαφτών.

Στην
Λοκρίδα τις μέρες της γιορτής των
αγίων Αντωνίου, Αθανασίου και Ευθυμίου
(17, 18 και 20 Ιανουαρίου, αντίστοιχα), δεν στρώνουν κοντά σε τοίχο να
κοιμηθούν. Φοβούνται ότι θ’ αρρωστήσουν από την υγρασία. Τραγουδούν:
Αγιαντώνης έγραφε,
άη Θανάσης έκοβε
κι άγιος Θύμιος θύμιαζε…
Την
ημέρα του Αγίου Αντωνίου του 1880, έκαναν – για πρώτη φορά – στην Πάτρα την εμφάνισή τους
οι πρώτες «μπούλες» (ομάδες μεταμφιεσμένων που τριγυρίζουν στις γειτονιές, με σατυρική
/ χιουμοριστική διάθεση και κάνουν πλάκα σε γνωστούς κι άγνωστους). Την ημέρα
του Αγίου Αντωνίου βγαίνει ο τελάλης, επί άρματος, για να ανακοινώσει το
Σάββατο, που θα γίνει η τελετή έναρξης του πατρινού καρναβαλιού.  Η τελετή έναρξης γίνεται το πρώτο Σάββατο μετά
την ημέρα του Αγίου Αντωνίου.

Γύρω στο 1070 ιδρύθηκε το Τάγμα του Αγίου Αντωνίου. Ένα κέντρο
θεραπείας ασθενών με την «φωτιά του αγίου Αντωνίου»[6] (για την γάγγραινα, ή σοβαρή
δηλητηρίαση από ερυσιβώτιο[3]).
Στο
Capodimonte του Βιτέρμπο, στο Λάτιο Ιταλίας τελείται πανήγυρις για την
ευλογία των ζώων
και πραγματοποιείται το έθιμο της «φωτιάς του Αγίου Αντωνίου»[6], που εξαφανίζει τα πάντα...
Μοιράζονται μπρουσκέτες με τοπικό λάδι της πρόσφατης σοδειάς.

Την
17η του Αντωνίου του
Μεγάλου, τηρείται νηστεία με την κατάλυση κρασιού και λαδιού.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για τον ΑΓΙΟ ΑΝΤΩΝΙΟ, ΕΔΩ.

Ο S. Dali και «Η δοκιμασία του «Αγίου Αντώνιου», 1946,
λάδι σε μουσαμά, 89,7 x 119,5 εκατ.
Koninklijk Museum voor Schone Kunsten, Βρυξέλλες

Ο Αντώνιος (251 – 17 Ιανουαρίου του 356 μ.Χ.) εγεννήθη στο
χωριό Κομά της Κάτω Αιγύπτου, κοντά στην αρχαία ελληνική πόλη Μεγάλη Ηρακλεόπολη,
από πλούσιους γονείς. Περί το
240 μ.Χ. ο άγιος Αντώνιος ο Μέγας εμόνασε σε μια σπηλιά, στα Ν του Καΐρου. Γύρω
από τον άγιο συγκεντρώθηκε πλήθος κόσμου, όπου κι εκτίσθη αργότερα ένα
μοναστήρι – το αρχαιότερο στον κόσμο! Γι’ αυτό και θεωρείται ο ιδρυτής του χριστιανικού μοναχισμού και του ασκητισμού. 
Λένε πως έβλεπε τις ψυχές των ανθρώπων όταν αυτές εξέρχονταν από το σώμα τους, καθώς και τους δαίμονες που τις οδηγούσαν. 

Ο
Αντώνιος ήταν σε ένα ταξείδι στην έρημο, για να βρει τον Παύλο των Θηβών, ο
οποίος σύμφωνα με το όνειρό του ήταν καλύτερος ερημίτης από αυτόν, συνάντησε σε
δύο πλάσματα το ένα με μορφή Κένταυρου και το άλλο με μορφή σατύρου – για την δυτική
θεολογία ήταν δαίμονες. Τον Κένταυρο («πλάσμα με ανάμεικτο σχήμα, μισό άλογο
μισό άτομο»), τον ρώτησε για οδηγίες. Το πλάσμα προσπάθησε να μιλήσει σε μια
ακατάληπτη (για τον Αντώνιο) γλώσσα, αλλά τελικά έδειξε με το χέρι του τον
δρόμο, και στην συνέχεια έφυγε τρέχοντας και εξαφανίστηκε από τα μάτια του.
Ερμηνεύτηκε ως δαίμονας που προσπαθεί να τρομοκρατήσει, ή πλάσμα που γεννήθηκε
από την έρημο. Βρήκε μετά τον σάτυρο «ένα ανδρείκελο με αγκυλωτό ρύγχος,
κερασφόρο μέτωπο και άκρα σαν πόδια κατσίκας». Αυτό το πλάσμα ήταν ειρηνικό και
του πρόσφερε καρπούς. Και όταν ο Αντώνιος ρώτησε ποιος ήταν, ο σάτυρος
απάντησε: «Είμαι ένα θνητό ον και ένας από εκείνους τους κατοίκους της ερήμου
που οι εθνικοί, παραπλανημένοι από διάφορες μορφές λάθους, λατρεύουν με τα
ονόματα των Φαύνος, των Σατύρων και των Incubi[4]. Είμαι σταλμένος
για να εκπροσωπήσω την φυλή μου για λογαριασμό μας. Ο Κύριός σας και ο δικός
μας, που, μάθαμε. Ήλθε μια φορά για να σώσει τον κόσμο. Ο ήχος του ακούστηκε σε
όλην τη γη». Όταν το άκουσε αυτό, ο Αντώνιος χάρηκε και χάρηκε και για την δόξα
του Χριστού. Καταδίκασε την πόλη της Αλεξάνδρειας επειδή λάτρευε τέρατα αντί
για τον θεό, ενώ θηρία, σαν τον σάτυρο, μιλούσαν για τον Χριστό[5]

Πανηγύρια

Απ’ τα μεγαλύτερα
πανηγύρια του γίνονται στην Τήλο Δωδεκανήσων.

Σημαντικές εκκλησίες
και μοναστήρια του αγίου Αντωνίου

Απ’ τις πιο άξιες λόγου μονές του, αναφέρουμε:

– Αυτή του Βροντησίου Ζαρού ή Ζαρρού Καινούργιου Ηρακλείου Κρήτης. Μέσα στην φύση, τα νερά και τα
πλατάνια, τιμά τον άγιο Αντώνιο και τον απόστολο Θωμά. Οι Τούρκοι την έκαψαν το
1866. Η Μονή Βροντήσι έχει θέα προς την Πεδιάδα της Μεσαράς και το Νότιο
Κρητικό πέλαγος από την μια πλευρά, ενώ από την άλλη τα βουνά του Ψηλορείτη. Η
τελευταία γραπτή αναφορά για το μοναστήρι είναι του 1474. Έχει όμορφο
περιρραντήριο του 15ου αι. στην είσοδο. Είναι ένα από τα πιο καλλιτεχνικά
περιρραντήρια της Κρήτης. Αναπαριστά τον Αδάμ και την Εύα και τους τέσσερις
ποταμούς της Εδέμ από τους οποίους τρέχει νερό. Κατά την διάρκεια της
Ενετοκρατίας στο μοναστήρι ζούσαν σημαντικοί λόγιοι και ζωγράφοι. Ο φημισμένος
αγιογράφος Μιχαήλ Δαμασκηνός, εζωγράφισε έξι από τις καλύτερες εικόνες του,
όταν ήταν στο Βροντήσι.[1]
Συνδυασμός βυζαντινής και αναγεννησιακής τεχνοτροπίας. Όπως τα περισσότερα
μοναστήρια στην Κρήτη, έτσι και το Βροντήσι έπαιξε σημαντικό ρόλο κατά την
διάρκεια των διαφόρων αγώνων ανεξαρτησίας του νησιού. Ήταν το αρχηγείο του
καπετάν Μιχάλη Κόρακα, κατά την διάρκεια των επαναστάσεων κατά των Τούρκων το
1866 και 1878. Το μοναστήρι και οι μοναχοί του δέχτηκαν σκληρά αντίποινα ως
συνέπεια της αντιστασιακής τους δράσης.

– Την σπηλαιοεκκλησιά μέσα στο Βαρβαρόσπηλιο, με
δεξαμενή νερού, στο Σκαλί Αστερούσιων Κρήτης, περί τα 10’ από την ΙΜ Κανδουμά ή
Κουδουμά
(*), και

– Την ανδρική της Άρβης Βιάννου Ηρακλείου Κρήτης.

-Του Αβδού Ηρακλείου Κρήτης, στην βόρεια άκρη του χωριού. Κτίσθηκε τον 14ο
αι. Με τοιχογραφίες δίχρωμες (μόνο με δύο χρώματα), ζωγραφισμένες πιθανώς από
τους Εμμανουήλ και Ιωάννη Φωκά.

-Του Ρεθύμνου Κρήτης. Καθολική εκκλησία. Στην γωνία των οδών Μεσολογγίου και Σαλαμίνας. Κτίστηκε
το 1890, ακολουθώντας νεοκλα
σσικά πρότυπα.

-Στις Κάτω Ασίτες Ηρακλείου Κρήτης, 24 χλμ. ΝΔ. από το Ηράκλειο.
Στο παλαιό χωριό βυζαντινή
εκκλησία κι ένα μοναστήρι κοντά. Στην εκκλησία
οδηγεί
ένα στενό μονοπάτι που ξεκινά απ’ την κεντρική πλατεία του χωριού. Η όμορφη
πόρτα της εκκλησίας
κρύβεται από ένα δωμάτιο που
έχει προστεθεί.

-Στο Γαβαλοχώρι Αποκορώνου Χανίων Κρήτης, εκκλησία του 17ου
αι.

Στην Γκρόττα Νάξου
και κοντά στα Παλ
λάτια, ο άγιος Αντώνιος των Καθολικών (15ος αι.).

-Στον Μαραθόκαμπο Σάμου, που θεμελιώθηκε το 1904 και
όπου φυλάσσεται η καμπάνα(*), που ήχησε στο χωριό στις 17.4.1821, για τον μεγάλο
ξεσηκωμό! Τρίκλιτη βασιλική με τρούλλο βυζαντινού ρυθμού. Ο ναός ολοκληρώθηκε το
1914.

-Της Θεσσαλονίκης (παραπάνω φωτογραφία), στο ανατολικό τμήμα της παλαιάς πόλης, στην γωνία των
οδών Δ. Μαργαρίτη και Φιλικής Εταιρίας, πολύ κοντά στην πλατεία Ιπποδρομίου. Αποτελούσε,
επί οθωμανοκρατίας τον πυρήνα του ελληνισμού της πόλης.  Ο ναός είναι μεταγενέστερο κτίσμα, του β΄ μισού
του 19ου αι. Χαρακτηριστικό παράδειγμα δίκλιτης κεραμοσκέπαστης βασιλικής με στοά (δυστυχώς όμως δεν σώζεται σήμερα).
Ο μικρός ναός που συνοδευόταν και από μία σειρά κτισμάτων ήταν εξάρτημα του παλαιού
ναού του Αγίου Κωνσταντίνου, που υπήρχε στην σημερινή πλατεία Ιπποδρομίου και
κατεδαφίστηκε, για να κτισθεί στην θέση του νέος ναός. Η ανατολική πλευρά του
ναού του Αγίου Αντωνίου στηριζόταν στα… τείχη, που κατεδαφίσθηκαν λίγο
αργότερα. Παράπλευρα υπήρχε στον ίδιο χώρο κάποιο αρχαίο κτίσμα, πιθανότατα παρεκκλήσι, που χρησιμοποιούνταν σαν
χώρος λατρείας.  Ο άγιος Αντώνιος
λειτούργησε και στην Θεσσαλονίκη σαν ο προστάτης άγιος των τρελλών
(**), όπως τον θέλει η χριστιανική παράδοση. Μάλιστα βρέθηκαν στον ναό σιδερένιοι χαλκάδες, όπου δένονταν οι ασθενείς (> “είσαι για δέσιμο”) με την ελπίδα
ότι θεραπεύονταν με την χάρη του αγίου!

Εικόνα

Στα εικονογραφικά χαρακτηριστικά του περιλαμβάνονται:

– ο σταυρός (σε σχήμα Τ),

– οι καμπάνες(*) (οι «Αντωνίτες» χρησιμοποιούσαν κουδούνια(*) για να
τραβήξουν την προσοχή, όταν μάζευαν δωρεές),

– ο χοίρος (οι «Αντωνίτες»
είχαν το δικαίωμα να εκτρέφουν γουρούνια, και τους παραχωρήθηκε το προνόμιο να τα
αφήνουν τρέχουν ελεύθερα στους δρόμους της πόλης),

– η φωτιά και

– το λιοντάρι.

Ο παραπάνω πίνακας είναι το αποτέλεσμα ενός διαγωνισμού ζωγραφικής, τον πρώτο και μοναδικό στον οποίο έλαβε
μέρος ο Ι
σπανός ζωγράφος Salvador Dali (11.5.1904 – 23.1.1989).
Η κινηματογραφική εταιρία Loew Lewin προέτρεψε το 1946 διάφορους σουρ
ρεαλιστές ζωγράφους[2] να
ζωγραφίσουν ένα
ν πίνακα για την ταινία “Bel Ami”, κατά το μυθιστόρημα του
Monpassant. Ο καλλιτέχνης ζωγράφισε τον πίνακα σε ένα ατελιέ
της Νέας Υόρκης, που του διέθεσε η εταιρία. Αλλόκοτες
μορφές, ένα άλογο και ελέφαντες με
υψηλά λεπτά πόδια
απειλούν τον ά
γιο Αντώνιο. Το άλογο αποτελεί σύμβολο δύναμης και διάθεσης
του πνεύματος. Οι ελέφαντες φέρουν το κύπελλο της απληστίας με μια γυμνή
γυναίκα, έναν οβελίσκο και βενετσιάνικα πα
λλάτια.
Ο ελέφαντας στο βάθος φέρει έναν πύργο όμοιο με φαλλό και στα σύννεφα
ξεπροβάλλουν το Escorial
της Μαδρίτης,
σύμβολο κοσμικής και πνευματικής δύναμης. Εμφανίζεται και μια μεγάλη ακτή που ο
καλλιτέχνης συχνά τη
ν χρησιμοποιούσε σαν τόπο
προβολής των οραμάτων του. Το βραβείο του διαγωνισμού πάντως το κέρδισε ο M. Ernst.

Τέλος, στην δυτικοευρωπαϊκή εικονογραφία απεικονίζεται ευρέως και
σε έργα του Ιερώνυμου Μπος (“Πειρασμός αγίου Αντωνίου”, 1505 – παραπάνω φωτογραφία), του Ρούμπενς, του Ντέιβιντ Τένιερς του Πρεσβύτερου, του 
Martin Schongauer, του Joos van Craesbeeck, της Dorothea Tanning, του Max Ernst, της Leonora Carrington, του Ντιέγκο Βελάσκεθ, του Francisco de Zurbaran, του Μιχαήλ Άγγελου (παρακάτω φωτογραφία), κ.ά. Αναφέρεται και στο φιλοσοφικό δράμα «Ο πειρασμός του Αγίου Αντωνίου» του Γκ. Φλωμπέρ.

ΠΗΓΗ: Γ. Λεκακης “Ταματα και αναθηματα”. Γ. Λεκακης “Συγχρονης Ελλαδος περιηγησις”. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 17.1.2004.

Το Μαρτύριο του Αγίου Αντωνίου
θεωρείται το πρώτο έργο του Μιχαήλ Άγγελου!

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:


[1] Αυτές οι εικόνες σήμερα βρίσκονται στην
εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης στο Ηράκλειο.

[2] Μεταξύ τους οι Max Ernst, Leonora Carrington, Paul Delvaux, κ.ά.

[3] γένος μυκήτων της οικογένειας Clavicipitaceae. Παρασιτικό σε ορισμένα δημητριακά (της σίκαλης και του σίτου). Λέγονται και “κέρατα της μήτρας”!

[4] Ο Ίνκουμπους (λατ. incubus, πληθυντικός
incubi) – συνήθως μαζί με την θηλυκή του έκφανση, 
Succubus – είναι αρσενικός
δαίμονας, που επισκέπτεται τις γυναίκες εν όσω αυτές κοιμούνται και προχωρεί σε
σεξουαλική επαφή μαζί τους. Χρησιμοποιεί το σπέρμα των ανδρών, που απομύζησαν
οι θηλυκές / σούκουμπους από τους άνδρες που σαγήνευσαν, για να αφήσει
εγκύους τις γυναίκες που αποπλανεί αυτός. Έτσι εξηγούνταν οι γεννήσεις παιδιών-δαιμόνων,
αφού οι δαίμονες δεν μπορούσαν να αναπαραχθούν – βλ. Malleus Maleficarum, 1486.

[5] βλ. Vitae Patrum, 1a, Jerome. Ch.
VI.
Και Bacchus Francis «Catholic Encyclopedia: Saint Paul the
Hermit»,
έκδ. Robert Appleton Company.

[6] Μια φορά που ο Αντώνιος εταξείδευε
βρήκε ένα πιάτο με ασημένια νομίσματα. Επειδή βρισκόταν στην μέση της ερήμου,
όπου δεν είχε κανένα νόημα να είναι κάποιος εκεί, σκέφτηκε ότι το ασήμι ήταν
πειρασμός από τον διάβολο. Αμέσως μετά την σκέψη του, το ασήμι εξαφανίστηκε. Αφού
περπάτησε λίγο ακόμα βρήκε ένα σωρό χρυσά νομίσματα που ήταν επίσης ένας
πειρασμός από τον διάβολο. Ο Αντώνιος έριξε τον χρυσό στην φωτιά και τα χρυσά
νομίσματα εξαφανίστηκαν αμέσως…

ηθη κι εθιμα του αγιου Αντωνιου, προστατης των τρελλων μονες εκκλησιες Λεκακης εθιμο αγιος Αντωνιος, τρελων μονη ιμ εκκλησια ιν τρελοι τρελλοι τρελλα τρελα πανηγυρια πανηγυρι ιανουαριος ιανουαριου αγιαντωνιου, προστασια 17 17η Ιανουαριου εορτη αγιαντωνης Ιανουαριος Αντωνης Αντωνια λαος κοψε ξυλο, φτιαξε Αντωνη, δυσερμηνευτη λαικη ρηση παροιμια προτροπη επαγγελμα αγροτων, ιππεων, κωδωνοκρουστων, καλαθοποιων, βουρτσοποιων, κρεοπωλων, νεκροθαφτων αγροτης, ιππεας, κωδωνοκρουστης, καλαθοποιος, βουρτσοποιος, κρεοπωλης, νεκροθαφτης αγροτες, ιππης, κωδωνοκρουσια, καλαθοποιια, βουρτσοποιια, κρεοπωλειο, Λοκριδα λοκρις μερες μερα γιορτη αγιοι Αθανασιος Ευθυμιος τοιχος υπνος φοβος αρρωστεια υγρασια Τραγουδι αη Θανασης Θυμιος θυμιαμα ημερα 1880, Πατρα μπουλα ομαδα μεταμφιεσμενων μεταμφιεσμενοι μεταμφιεσμεση γειτονια σατυρα χιουμορ πλακα τελαλης, αρμα ανακοινωση Σαββατο, τελετη εναρξης Πατρινο καρναβαλι εναρξη πρωτο αχαια πρωτη φορα ταξειδι ερημος, Παυλος των Θηβων θηβα θηβαι ονειρο καλυτερος ερημιτης πλασματα μορφη Κενταυρος σατυρος δυτικη θεολογια δαιμονες Κενταυροι αναμεικτο σχημα, μισο αλογο μισος ατομο ανθρωπος οδηγια πλασματα μιλια ομιλια γλωσσα ακαταληπτη χερι δρομος, εξαφανιση ματια ερμηνεια δαωμων τρομοκρατια γεννα σατυροι ανδρεικελο αγκυλωτο ρυγχος, κερασφορο μετωπο ακρα ποδια κατσικα αιγα ειρηνικο προσφορα καρπος θνητο ον κατοικος ερημου εθνικοι παραπλανηση μορφες λαθος, λατρεια ονομα Φαυνος / Fauns, Satyrs Incubi σταλμενος φυλη Κυριος σωτηρια κοσμος ηχος δοξα ιησους Χριστος καταδικη πολη Αλεξανδρεια τερας θεος θηριο 11ος αιωνας μχ 1070 ιδρυση Ταγμα θεραπεια ασθενεια φωτια γαγγραινα, δηλητηριαση δηλητηριο ερυσιβωτιο καποντιμοντε καπο ντι μοντε Capodimonte Βιτερμπο, Λατιο Ιταλια πανηγυρις ευλογια ζωα μπρουσκετες λαδι σοδεια Μεγας νηστεια καταλυση κρασιου κρασι ελαιολαδο 3ος 251 4ος 356 μΧ χωριο Κομα Κατω Αιγυπτος αρχαια ελληνικη Μεγαλη Ηρακλεοπολη, Ηρακλεοπολις ηρακλης ψυχη σωμα δαιμονες 240 σπηλια Καιρο μοναστηρι αρχαιοτερο ιδρυτης του χριστιανικου μοναχισμου ασκητισμου χριστιανικος μοναχισμος ασκητισμος χριστιανισμος Πανηγυρια μεγαλυτερο νησι νησος Τηλος Δωδεκανησων Δωδεκανησα Δωδεκανησος ιερος ναος ιερα μονη Βροντησιου Ζαρου Ζαρρου Καινουργιου Ηρακλειου Κρητης Βροντησιο Ζαρος Ζαρρος Καινουργιο Ηρακλειο Κρητη πλατανι αποστολος Θωμας Τουρκοι καψιμο 19ος 1866 Βροντησι Πεδιαδα της Μεσαρας Μεσαρα Νοτιο Κρητικο πελαγος βουνα ορη ιδη Ψηλορειτης 15ος 1474 περιρραντηριο 15ος καλλιτεχνικο Αδαμ Ευα τεσσερις 4 ποταμοι ποταμος ποταμι Εδεμ νερο Ενετοκρατια λογιοι ζωγραφοι αγιογραφος Δαμασκηνος, ζωγραφικη εικονα Βροντησιον βυζαντινη αναγεννησιακη τεχνοτροπια βυζαντιο αναγεννηση μοναστηρια αγωνας ανεξαρτησια αρχηγειο καπεταν Μιχαλης Κορακας, επανασταση Τουρκια 1866 1878 μοναχοι αντιποινα αντισταση σπηλαιοεκκλησια σπηλαιο Βαρβαροσπηλιο, δεξαμενη Σκαλι Αστερουσιων Αστερουσια Κανδουμα Κουδουμα Κανδουμας Κουδουμας ανδρικη Αρβη Βιαννου Βιαννος Αβδου, βορεια ακρη 14ος τοιχογραφια διχρωμη δυο χρωματα ζωγραφισμενη Φωκας Ρεθυμνου Ρεθυμνος Καθολικη οδος Μεσολογγιου Σαλαμινας 1890, νεοκλασσικη Κατω Ασιτες, παλαιο βυζαντινη μονοπατι κεντρικη πλατεια πορτα Γαβαλοχωρι Αποκορωνου Αποκορωνας Χανιων, χανια 17ος Γκροττα Γκροτα Ναξου ναξος κυκλαδες κυκλαδων παλατια Παλλατια, Καθολικων Μαραθοκαμπος Σαμου, σαμος 20ος 1904 καμπανα, 17 απριλιου απριλιος επανασταση 1821, ξεσηκωμος Τρικλιτη βασιλικη τρουλλος τρουλος βυζαντινος ρυθμος 1914 Θεσσαλονικης, Θεσσαλονικη παλια πολις, Μαργαριτη Φιλικης Εταιριας, Ιπποδρομιου Ιπποδρομιο οθωμανοκρατια ελληνισμος κτισμα, δικλιτη κεραμοσκεπαστη στοα κτισματα Κωνσταντινου, Κωνσταντινος κατεδαφισηκε, τειχη, αρχαιο παρεκκλησι, χριστιανικη παραδοση σιδερενιος χαλκας, δεσιμο ασθενεις χαρη δοκιμασια μουσαμας μουσειο καλων τεχνων Βρυξελλες βελγιο πινακας διαγωνισμος ζωγραφικης, Ισπανος νταλι Dali κινηματογραφικη εταιρια Loew Lewin 1946 σουρρεαλιστης ταινια μπελ αμι μπελαμι Bel Ami μυθιστορημα μωπασαν Monpassant καλλιτεχνης ατελιε Νεα Υορκη αλλοκοτη αλογο ελεφαντας υψηλα λεπτα ποδια απειλη ιππος συμβολο δυναμη διαθεση πνευμα κυπελλο απληστια γυμνη γυναικα, οβελισκος βενετσιανικο πυργος φαλλος συννεφο εσκοριαλ Escorial Μαδριτη συμβολα κοσμικη πνευματικη δυναμης ακτη οραμα βραβειο ερνστ Ernst δυτικοευρωπαικη εικονογραφια απεικονιση Μπος, Ρουμπενς, Τενιερς Πρεσβυτερος φιλοσοφικο δραμα πειρασμος Φλωμπερ εικονογραφικο χαρακτηριστικο σταυρος Τ ταυ καμπανες Αντωνιτες χρηση κουδουνι δωρεα χοιρος γουρουνι Αντωνιτης δικαιωμα εκτροφη προνομιο ελευθερο δρομοι λιονταρι πυρ πυρα ινκουμπους λατινικα incubus, ινκουμπι incubi θηλυκη εκφανση, διπολο σουκουμπους αρσενικος επισκεψη γυναικες υπνος σεξουαλικη επαφη ερως ερωτας σπερμα ανδρας θηλυκη Succubus ανδρες σαγηνη εγκυος αποπλανηση εξηγηση γεννηση παιδι δαιμονες αναπαραγωγη μαλλιος μαλεφικαρουμ Malleus Maleficarum 1486 πιατο ασημενιο νομισμα ασημι διαβολος χρυσο νομισματα διαολος χρυσα γενος μυκητας οικογενεια παρασιτικο παρασιτο δημητριακα σικαλη σιτος κερατα της μητρας μητρα εικονες αγιας Αικατερινης Αικατερινη καρινγκτον Carrington, ντελβω Delvaux σονγκαουερ Schongauer, φαν κραερσμπεκ van Craesbeeck, τανινγκ Tanning, Βελασκεθ, ντε ζουρμπαραν de Zurbaran, πρωτος Μιχαηλ αγγελος αγγελου μαρτυριο 1505 σφακια ζυμαρενιο ζυμαρι ανθρωπακι

author avatar
ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Related

Το θέατρο σκιών έχει τις ρίζες του στα αρχαία Καβείρια και Ελευσίνια μυστήρια

Η συλλογή του Σπαθαρείου Μουσείου Θεάτρου Σκιών έγινε Νεώτερο...