Κείμενο – φωτογραφίες της Ελευθερίας Ανδρειωμένου – Κωνσταντίνου
Ιδού ένας γνήσιος σαμιακός
απόγονος:
Ένας έφηβος από
ελεφαντόδοντο, με τα γόνατα σε κάμψη, που πιθανότατα κοσμούσε ένα πολύτιμο
όργανο.
Βρέθηκε το 1958, σε ένα σωρό
απορριμμάτων στο Ηραίον της Σάμου (Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς
της UNESCO), στο μεγάλο Ιερόν της θεάς Ήρας, στη νότια περιοχή του νησιού.
Σύμφωνα με τον D. Ohly, που
εξέτασε τις αυλακώσεις και τα ίχνη στερέωσης, αυτό το ελεφάντινο ειδώλιο του
7ου π.κ.χ. αιώνα μαζί με ένα άλλο αντίστοιχο αντικείμενο (που δεν έχει ακόμη
βρεθεί), στόλιζαν τις λαβές μιας ανεκτίμητης αξίας κιθάρας. – ΔΙΑΒΑΣΤΕ επίσης: Γ. Λεκακης “Μουσικης Μυησις”.
Το ειδώλιο έχει ύψος μόλις 14,5 εκατ., αλλά
η καθαρότητα της δομής του, η ισορροπία του μεγέθους και η πλήρης εσωτερική
ελεύθερη στάση, πιθανώς στάση αναπήδησης σε χορό, υποδηλώνουν απόλυτη καλλιτεχνική
τεχνική.
«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι
αυτή η μορφή έχει ξεπεράσει το μεγαλοπλαστικό στάδιο των μέσων του 7ου
αιώνα π.κ.χ. και στέκεται μπροστά μας σαν τον ώριμο καρπό μιας μακροχρόνιας
προσπάθειας για την επίτευξη μιας οργανικής κατανόησης του ανθρώπινου σώματος,
της ευκινησίας των άκρων και της γνώσης του τρόπου λειτουργίας του», θα πει ο
καθηγητής αρχαιολογίας, H. Walter.
Το πρόσωπο εκπέμπει εράσμια χάρη, ο
σχηματισμός των παρειών είναι έντονος αλλά αβρός και τα πλούσια μεταξένια
μαλλιά πέφτουν χαριτωμένα σε διαδοχικές κυματιστές μπούκλες.
Τα μάτια που λείπουν ήταν
ένθετα και φαίνεται ότι υπήρχαν και ενώτια (σκουλαρίκια).
Τα πόδια του ειδωλίου
καλύπτοντα από ψηλά υποδήματα μέχρι τον αστράγαλο, αλλά αφήνουν ελεύθερα τα
δάκτυλα. Η ζώνη της μέσης είναι περίτεχνη και σφίγγει με πόρπη ώστε να
διαγράφονται έντονα η περιφέρεια και οι μηροί.
Πιθανότατα πρόκειται για έργο
Κρητικού εργαστηρίου ή Κρητικού καλλιτέχνη που έζησε στην Σάμο και φέρει τα
διακριτικά στοιχεία της δαιδαλικής τέχνης, δηλαδή την τριγωνική απόδοση του
πάνω μέρους του σώματος με στενή, σφιχτά ζωσμένη, μέση.
Η ανακάλυψη της κρητικής
τέχνης στο Ηραίον, μαρτυρεί την παρουσία ανωνύμων τεχνιτών από την Κρήτη στο
νησί κατά τον 7ο αιώνα π.κ.χ. και υποδηλώνει ότι η Σάμος ήταν αποδέκτης της
ακμάζουσας κρητικής τέχνης.
Το αγαλματίδιο έχει αποδοθεί
στην Μεγάλη Θεά (Ήρα).
Εκτίθεται στο ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΑΜΟΥ.
ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 7.7.2024.
