Του Γιώργου Λεκάκη
Πρώιμες, μεμονωμένες περιπτώσεις αφηρημένων χαρακτικών βρίσκονται σε τοποθεσίες που χρονολογούνται μεταξύ 500.000 και 350.000 χρόνων και γίνονται πιο πολυάριθμες και έχουν περιγραφεί έργα τέχνης 150.000 χρόνων… – Αλλά το αρχαιότερο γλυπτό στον κόσμο εξακολουθεί να είναι 700.000 χρόνων – το λεγόμενο “Πρωτογλυπτο της Μακεδονίας”, που βρέθηκε στην Πτολεμαΐδα Κοζάνης – ΔΙΑΒΑΣΤΕ το ΕΔΩ.
Τα πρώτα ευρωπαϊκά γλυπτά, φτιαγμένα από ελεφαντόδοντο μαμούθ, απεικονίζουν ζώα,
ανθρώπους και ανθρωπόμορφα. Βρίσκονται σε πρώιμες τοποθεσίες της Ωρινακίας
εποχής της Σουηβικής Ιουρασίου στην έκταση που κατέχει
σήμερα η Γερμανία.
Παρά την
ευρεία γεωγραφική εξάπλωση της Ωρινακίας σε όλην την Ευρώπη, αυτά τα γλυπτά δεν
έχουν σύγχρονα αντίστοιχα.
Σε νέα
επιστημονική έρευνα, τεκμηριώνεται ένα μικρό, ενδιαφέρον αντικείμενο, που
ρίχνει φως σε αυτήν την μοναδικότητα: Βρέθηκε στο σπήλαιο Grotte des Gorges, στην
περιοχή Ιουρίδος[1] της νυν Γαλλίας,
σε ένα στρώμα Ωρινακίας και χρονολογείται στα 36.200 χρόνια πριν από σήμερα!
Το
αντικείμενο φέρει ίχνη ανθρωπογενών τροποποιήσεων, που υποδηλώνουν σκόπιμη
λάξευση.
Οι
μικροτομογραφικές, μικροσκοπικές, τρισδιάστατες αναλύσεις τραχύτητας και
υπολειμμάτων αποκαλύπτουν ότι το σκάλισμα είναι ένα θραύσμα μεγάλου αμμωνίτη,
το οποίο τροποποιήθηκε για να αντιπροσωπεύει μια κεφαλή κυνοειδούς,
διακοσμημένης με εγκοπές και πιθανότατα μεταφέρθηκε για μεγάλο χρονικό διάστημα
σε δοχείο, βαμμένο με ώχρα. Ενώ η μικρογραφία δείχνει ότι ομοιάζει με τα της Σουηβικής Ιουρασίου, το δείγμα από το σπήλαιο des Gorges, εμφανίζει πρωτότυπα
χαρακτηριστικά, υποδεικνύοντας ότι ο τεχνίτης μιμείται γλυπτά από ελεφαντόδοντο,
αλλά εισάγει σημαντικές τεχνικές, θεματικές και στυλιστικές καινοτομίες.
Αυτό το
εύρημα υποδηλώνει έναν χαμηλό βαθμό πολιτιστικής σύνδεσης μεταξύ των
ομάδων κυνηγών-τροφοσυλλεκτών της Πρώιμης Ωρινακίας στην παραγωγή του
συμβολικού υλικού πολιτισμού τους.
Το μοτίβο είναι
σύμφωνο με την ύπαρξη πολιτιστικών ορίων, που περιορίζουν την μετάδοση
συμβολικών πρακτικών, ενώ αφήνουν χώρο για την εμφάνιση πρωτότυπων εκφράσεων.
ΠΗΓΗ: Fr. d’Errico, κ.ά. «A
36,200-year-old carving from Grotte des Gorges, Amange, Jura, France», Scientific Reports volume 13, αρ.: 12895 (2023), 9.8.2023. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 10.8.2023.
ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ:
[1] λατινικό Juris > Iura, Ιουρά ή Ζυρά / Ζιρά: Περιοχή Βουργουνδίας / Bourgogne
– Franche – Comté στην Ανατολική Γαλλία,
στον 46ο παράλληλο [46°40′31″N 5°33′16″E]. Προ του ευρήματος
αυτού, ελέγετο ότι η περιοχή κατοικείται από την Νεολιθική, από το… 4000 έως το 750 π.Χ. Τώρα
η ιστορία της πάει… 32.000 χρόνια πιο πίσω…
Γύρω
στο 500 π.Χ., στους λιμναίους πολιτισμούς των λιμνών Chalain και
Clairvaux-les-Lacs ήλθαν οι Σεκανοί.
