Το Αρχαιολογικό Μουσείο
Αιγίου στεγάζεται στο κτήριο της παλαιάς Δημοτικής Αγοράς του Αιγίου, που
αποδίδεται στον Γερμανό αρχιτέκτονα Ε. Τσίλλερ. Έχει κτιστεί το 1890. Το κτήριο
είναι θαυμάσιας αρχιτεκτονικής και περιλαμβάνει μεγάλο κεντρικό αίθριο που
πλαισιωνόταν από τα καταστήματα της αγοράς. Από το 1983 έχει παραχωρηθεί στο
ΥΠΠΟ για την ίδρυση του Μουσείου.
Το Μουσείο εγκαινιάσθηκε το
1994. Μετά τον σεισμό που έπληξε το Αίγιο το 1995, το κτήριο, καθώς και μέρος
των ευρημάτων υπέστησαν ζημιές. Επαναλειτούργησε το 1999, μετά την επισκευή των
ζημιών. Σήμερα το μουσείο φιλοξενεί και πολιτιστικές εκδηλώσεις στον χώρο του
αιθρίου.
Το Μουσείο αναπτύσσεται στην
ανατολική μεγάλη πλευρά του κτηρίου, σε έξι αίθουσες, όπου εκτίθενται ευρήματα
που χρονολογούνται από τα νεολιθικά έως και τα ύστερα γεωμετρικά χρόνια. Τα
ευρήματα προέρχονται κυρίως από την πόλη του Αιγίου και τις άλλες αρχαίες
πόλεις της Αιγιαλείας (Αίγειρα, Κερύνεια, Ρύπες, κ.ά), αλλά και από μικρότερους
αταύτιστους αρχαίους οικισμούς της περιοχής.
Το μαρμάρινο άγαλμα της
μικρής Ηρακλειώτισσας από το Αίγιο, ρωμαϊκό αντίγραφο πρωτότυπου έργου του 320 –
310 π.Χ., εκτίθεται στο αίθριο μαζί με αρχιτεκτονικά μέλη κτηρίων, έναν ταφικό
πίθο και επιγραφές.
Αίθουσα Ι: Εκτίθενται
ευρήματα της μέσης και νεότερης νεολιθικής (προθήκες 1-3) (6η – 4η
χιλιετία π.Χ.)
και της Πρωτοελλαδικής περιόδου (προθήκη 4) (3η χιλιετία
π.Χ.), από τον οικισμό του Κραθίου. Περιλαμβάνουν αγγεία, πήλινα ειδώλια,
υφαντικά βάρη και λίθινα εργαλεία.
Αίθουσα ΙΙ: Ακολουθούν τα
ευρήματα της μεσοελλαδικής (προθήκη 5) (α΄μισό 2ης χιλιετίας) και
της υστεροελλαδικής ή μυκηναϊκής περιόδου (1550 – 1060 / 1040 π.Χ.) (προθήκες
6-8). Τα μεσοελλαδικά ευρήματα προέρχονται από τον οικισμό του Αιγίου και το
Κράθιο.
Τα αντικείμενα της μυκηναϊκής περιόδου έχουν βρεθεί κυρίως κατά την
έρευνα του οικισμού και του νεκροταφείου του Αιγίου, αλλά και σε Αιγείρα,
Τραπεζά και Αχλαδιά.
Αίθουσα ΙΙΙ: Η αίθουσα αυτή
περιλαμβάνει ευρήματα της πρωτογεωμετρικής και γεωμετρικής περιόδου (τέλος 10ου
– 7ος αι π.Χ.) (προθήκες 9-12). Μία σημαντική ομάδα προέρχεται από
το Δερβένι Μαμουσιάς (προθήκη 9), ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ένα
εξαιρετικό σύνολο από ταφικό πίθο στην οδό Πλαστήρα στο Αίγιο, που περιλαμβάνει
τέσσερις μεγάλες χάλκινες πόρπες και δύο αιγυπτιακούς σκαραβαίους.
Αίθουσα ΙV: Στην αρχαϊκή (7ος
– 6ος αι. π.Χ.), κλασσική (5ος – 4ος αι. π.Χ.)
και ελληνιστική περίοδο (τέλος 4ου – 1ο αι. π.Χ.) ανήκουν
τα ευρήματα της αίθουσας αυτής (προθήκες 13 – 16). Η αρχαϊκή περίοδος
αντιπροσωπεύεται στο Αίγιο, την Μαμουσιά, τον Νέο Ερινεό, την Κερύνεια και τον
Προβοδό Καμαρών, ενώ λίγα είναι τα ευρήματα της κλασσικής περιόδου. Αντίθετα η
μεγαλύτερη ανάπτυξη της Αιγιάλειας παρουσιάζεται κατά την ελληνιστική περίοδο,
με την ίδρυση της Αχαϊκής Συμπολιτείας. Σημαντικά ευρήματα από τάφους της
περιόδου αυτής στο Αίγιο και την Μαμουσιά περιλαμβάνουν αγγεία και κοσμήματα.
Αίθουσα V: Στις προθήκες
17-18 εκτίθενται επίσης ευρήματα της ύστερης ελληνιστικής περιόδου, ενώ στις
τελευταίες δύο προθήκες (19-20) εκτίθενται αντικείμενα της ρωμαϊκής περιόδου
(μετά το 146 π.Χ.) που περιλαμβάνουν πήλινα και γυάλινα αγγεία, καθώς και
αντικείμενα από χαλκό, ελεφαντοστό και πηλό.
Στην τελευταία αίθουσα του
Μουσείου (VI) εκτίθεται το υπερφυσικού μεγέθους άγαλμα Διός ή νέου άνδρα με
αιγίδα (Αιγίοχος) του 1ου αι. μ.Χ., το οποίο βρέθηκε τυχαία κατά την διάρκεια
εκσκαφικών εργασιών προς οικοδόμηση στο Αίγιο.
ΠΗΓΗ: ΥΠΠΟΑ, ΕΦΑ ΑΧΑΪΑΣ της Έ. Σαράντη,
ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 4.11.2020.
Η Υπουργος Πολιτισμού Λ.
Μενδώνη εγκαινίασε το έργο της επανέκθεσης των μονίμων συλλογών του Αρχαιολογικού
Μουσείου στο Αιγίου, στο αποκατεστημένο κτήριο της Παλαιάς Αγοράς, το οποίο
αποδίδεται στον E. Ziller. Το έργο αφορούσε στην δημιουργία ενός νέου
εκθεσιακού χώρου για την παρουσίαση πολύ σημαντικών ευρημάτων, που προήλθαν από
τις εκτεταμένες σωστικές ανασκαφές, τις οποίες διενήργησε η Εφορεία Αρχαιοτήτων
Αχαΐας στο πλαίσιο της υλοποίησης των έργων της Ολυμπίας Οδού και της νέας
σιδηροδρομικής γραμμής, καθώς και από τις συστηματικές ανασκαφικές έρευνες στην
Τραπεζά και στα Νικολέϊκα. Οι μουσειογραφικές ενότητες της έκθεσης
προσαρμόστηκαν στις ιδιαιτερότητες του διατηρητέου κτηρίου και στον περιμετρικό
χώρο του αιθρίου.
Στον χαιρετισμό της η Λίνα
Μενδώνη σημείωσε ότι «Το Υπουργείο
Πολιτισμού, δια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αχαΐας, αποδίδουν στο Αίγιο και την ευρύτερη περιοχή, ένα
εξαιρετικά σημαντικό αρχαιολογικό μουσείο. Το Αίγιο και η Αιγιάλεια διαθέτουν
έναν αδιάλειπτο πολιτισμικό πλούτο, από την Νεολιθική εποχή μέχρι τις μέρες
μας, και έχουν όλες τις δυνατότητες να αποτελέσουν έναν προορισμό αναφοράς, στο
πλαίσιο του πολιτιστικού τουρισμού. Το Υπουργείο Πολιτισμού δίδει ιδιαίτερη
σημασία στην περιοχή, καθώς το Μουσείο τους Αιγίου αποτελεί σημαντικό σταθμό
στο πλαίσιο της μίας εκ των πέντε Πολιτιστικών Διαδρομών, τις οποίες υλοποιούν
οι αρμόδιες υπηρεσίες με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης. Το εργαλείο των
πολιτιστικών διαδρομών είναι αυτό το οποίο αναδεικνύει και κατ΄εξοχήν προβάλλει
τον θεματικό και πολιτιστικό τουρισμό, ο οποίος συμβάλλει καθοριστικά στην
τοπική οικονομική ανάπτυξη, δημιουργώντας παράλληλα και νέες θέσεις εργασίας. Η
διαφύλαξη, η προστασία και η ανάδειξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς αποτελεί
υποχρέωση και προτεραιότητα για μας. Τα αποτελέσματα της αποδοτικής και
αποτελεσματικής μας συνεργασίας με την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας και τον
Περιφερειάρχη Ν. Φαρμάκη είναι απτά και συγκεκριμένα. Οι δύσκολοι και
γεμάτοι προκλήσεις καιροί απαιτούν την ανάπτυξη συνεργασιών και συνεργειών.
Αυτό το έχουμε πετύχει στο μέγιστο βαθμό, από την πρώτη στιγμή, με την
Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας επ’ ωφελεία του πολιτιστικού μας αποθέματος και της
τοπικής κοινωνίας».
Η Λίνα Μενδώνη έκανε
ιδιαίτερη αναφορά και στην μοναδική
προσωπογραφία του τελευταίου αυτοκράτορα του Βυζαντίου Κωνσταντίνου ΙΑ’
Παλαιολόγου – ΔΕΙΤΕ την ΕΔΩ – η οποία εντοπίστηκε στο Καθολικό της Παλαιάς Μονής Ταξιαρχών
Αιγιαλείας, μόλις 15 χλμ από το Αίγιο.
Η Υπουργός συνεχάρη την Έφορο
Αρχαιοτήτων Αχαΐας Α. Κουμούση, τόσο για το εύρημα, όσο και για την διαχείρισή του. Όπως σημείωσε, «θα ήταν επιπόλαιο τη στιγμή εντοπίζει ο
επιστήμονας το μοναδικό αυτό εύρημα να βγει και να το δημοσιοποιήσει. Αυτό δεν
θα ήταν δείγμα μεθοδικού, συστηματικού και υπεύθυνου επιστήμονα. Για να
μπορέσεις να ανακοινώσεις ένα τέτοιο συμπέρασμα, πρέπει να το έχεις τεκμηριώσει
πολύ καλά και να το έχεις «δέσει» από
όλες τις μεριές, με συστηματική έρευνα. Διαφορετικά, δεν τολμάς να το
ξεστομίσεις γιατί δεν υπάρχει κανένα περιθώριο λάθους. Για περισσότερα από δύο
χρόνια, η Α. Κουμούση τεκμηρίωσε με τον καλύτερο τρόπο και με απολύτως
ισχυρά επιχειρήματα το συγκεκριμένο συμπέρασμα, το οποίο έθεσε – και πολύ σωστά –
στη βάσανο της επιστημονικής κοινότητας, μη φοβούμενη ότι κάποιος τρίτος θα
έπαιρνε αυτή την ιδέα της και θα δημοσιοποιούσε. Και όπως είδατε, σε όλο αυτό το διάστημα, δεν βρέθηκε να πει
κάποιος τίποτα, γιατί σεβάστηκε το εύρημα, αλλά και τη μεθοδικότητα του
επιστήμονα».
Το έργο «Επέκταση της Μόνιμης
Έκθεσης Αρχαιολογικού Μουσείου Αιγίου», προϋπολογισμού 803.000,00 ευρώ,
υλοποιήθηκε στο διάστημα 2020-2023 από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Αχαΐας, στο
πλαίσιο του Προγράμματος Διασυνοριακής Συνεργασίας INTERREG Ελλάδα–Ιταλία V-Α 2014-2020
“TheRout_Net/Thematic routes and networks”. Στην τελετή των εγκαινίων
παρέστησαν ο Υφυπουργός Πολιτισμού και βουλευτής Αχαΐας Ι. Φωτήλας, ο
Περιφερειάρχης Δυτικής Ελλάδας Ν. Φαρμάκης, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης
Καλαβρύτων και Αιγιαλείας Ιέρωνυμος, ο Υπηρεσιακός Γραμματέας του ΥΠΠΟ
Δ. Μήλιος, η Γενική Διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς
Ολ. Βικάτου, εκπρόσωποι της αυτοδιοίκησης, υπηρεσιακά στελέχη του ΥΠΠΟ και
πλήθος κόσμου.
ΠΗΓΗ: ΥΠΠΟΑ, ΑΡΧΕΙΟΝ
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 15.12.2024.
