Το στιβαρό αρχαίο ελληνικό φρούριο των Μακεδόνων, στο νησί Φυλάκιο (> Φαϊλάκα) του Περσικού Κόλπου, που εξελίχθηκε σε πολυσύχναστη αρχαία ελληνική λιμανούπολη – του Γ. Λεκάκη

Του Γιώργου Λεκάκη

Το όνομα της
νήσου του Περσικού Κόλπου, Φαϊλάκα, στον 29^ο παράλληλο [29°26′20″N
48°20′00″E], προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη φυλάκιο.

Όμως ο Μέγας
Αλέξανδρος, έδωσε στην νήσο Φυλάκιο το όνομα Ίκαρος, καθώς έμοιαζε με την
Ικαρία, το νησί του Αιγαίου, σε μέγεθος και σχήμα[1] και
ήταν κοντά στην Τύλο.

Γάλλοι
αρχαιολόγοι που εργάζονται στο νησί τα τελευταία χρόνια βρήκαν αρχαίο ναό της Αρτέμιδος, και αρκετές επιγραφές,
σε πέτρες, που χρονολογούνται στον 4^ο και 3^ο αιώνα π.Χ.
που αναφέρουν το όνομα Ίκαρος, καθώς και αρχιτεκτονική και τεχνουργήματα που
αποκαλύπτουν μια πολυσύχναστη κοινότητα, με διεθνείς δεσμούς εκείνην την
περίοδο.

Το
προσβάσιμο γλυκό νερό του νησιού, η εύκολα προστατευόμενη ακτογραμμή και η
στρατηγική θέση του νησιού τράβηξαν επίσης την προσοχή των διαδόχων του
Αλεξάνδρου, οι οποίοι αγωνίστηκαν μεταξύ τους για τον έλεγχο των περιφερειακών
εμπορικών οδών. Ο Αντίοχος Α’, ο οποίος κυβέρνησε την Αυτοκρατορία των
Σελευκιδών Μακεδόνων τον 3^ο αιώνα π.Χ., έκτισε στο νησί ένα οχυρό 60 τετρ. ποδών,
γύρω από ένα πηγάδι. 

Μέσα στο συγκρότημα του φρουρίου, ένας μικρός, κομψός ναός
έχει ιωνικούς κίονες και μια κατ’ ουσίαν ελληνική κάτοψη, συμπεριλαμβανομένου
ενός βωμού με ανατολικό προσανατολισμό. Αυτός ήταν μια συναρπαστική συγχώνευση ρυθμών:
Οι βάσεις των κιόνων είναι περσικού (αχαιμενιδικού) ρυθμού, παρόμοιες με
εκείνες στην πρωτεύουσα Περσέπολη, που κάηκαν από τα στρατεύματα του Αλεξάνδρου
τον 4^ο αιώνα π.Χ.

Σύμφωνα με
την κ. M. Gelin (Γαλλικό Ινστιτούτο της Εγγύς Ανατολής στην Δαμασκό)(*), η οποία
αυτήν την στιγμή εργάζεται στον χώρο, αυτό το ασυνήθιστο ζευγάρωμα
αντικατοπτρίζει μια σπάνια συγχώνευση ελληνικών και ανατολικών πολιτισμών, όπως
ακριβώς ο ίδιος ο Αντίοχος, ο οποίος ήταν υιός Μακεδόνα στρατηγού και μιας
Βακτριανής πριγκήπισσα, πιθανότατα από το σημερινό Αφγανιστάν.

Το στιβαρό
φρούριο τελικά εξελίχθηκε σε μια πολυσύχναστη αρχαία ελληνική πόλη-λιμάνι, με
άλλους ναούς, σπίτια και μεγαλύτερες οχυρώσεις, μέχρι την τελική εγκατάλειψή
του, τον 1^ο αιώνα π.Χ. – μαζί με την ευρύτερη περιοχή – σε μια εποχή
όπου συνέβησαν αξιοσημείωτες πολιτισμικές μείξεις.

ΠΗΓΗ: «IKAROS OF THE
GULF», AJA, Μάρτ./Απρ. 2013. ΑΡΧΕΙΟΝ
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 2.5.2013.

(*) Έρευνες στο
νησί έχουν κάνει οι Δανοί, υπό τον G.
Bibby, την δεκαετία του 1950, αρχαιολόγοι από την Γαλλία, τις Ηνωμένες
Πολιτείες, την Σλοβακία, την Ιταλία, την Ελλάδα και, πιο πρόσφατα, από την
Πολωνία και την Γεωργία.

ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ:

ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

See Full Bio