Οι στέρνες αποτελούσαν και συνεχίζουν να αποτελούν ζωτικής σημασίας κατασκευές για τα
άνυδρα χωριά του Ζάρακα Λακωνίας.
μονάχα λίγες στέρνες
άδειες κι’ αυτές…”
Γ. Ρίτσος
Οι κεραμοσκεπές των σπιτιών συλλέγουν τα νερά
σε υδρορρόες και τα οδηγούν σε θολοσκεπείς στέρνες που βρίσκονται είτε στο
υπόγειο των πέτρινων σπιτιών, είτε στο λιακωτό, δηλαδή στο χώρο που
αναπτύσσεται από την εξωτερική πέτρινη σκάλα μέχρι την κύρια πόρτα.
Το κυκλικό
άνοιγμά τους στο άνω μέρος επιτρέπει τον καθαρισμό τους.
ΠΗΓΗ: ΥΠΠΟΑ,
ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 12.6.2024.
Στην μέση η πέτρινη καμήλα…
Ο ευλίμενος Ζάραξ – στο ομώνυμο όρος – σήμερα κοντά στον Γέρακα, στον 36ο παράλληλο [36°47′13″N 23°05′17″E] “100 στάδια από την Επίδαυρο Λιμηρά και 110 από τα Κύφαντα” έχει 13 θεσμοθετημένους Παραδοσιακούς Οικισμούς, Καταφύγια Άγριας Ζωής, και υγροτόπους…
Επήρε το όνομά του από τον Ζάρηκα ή Ζάρακα, ο οποίος έμαθε μουσική από τον ίδιο τον θεό Απόλλωνα, και ήταν υιός του βασιλιά της Καρύστου Ευβοίας, Πετραίου. Σε επίζηλο θέση που ζήλωσε τόσο το Άργος όσο και η Σπάρτη. Ανήκε στο Κοινό των Ελευθερολακώνων. Αλλά η πόλη εγκαταλείφθηκε μετά από τον σεισμό το 365.
Ας σημειωθεί πως στον Ζάρακα υπάρχει ακόμη αρχαία Ακρόπολις, με 8 ορθογώνιους ή τετράγωνους πύργους. Η πύλη της, στα ΒΔ. είναι ακόμη αρκετά καλοδιατηρημένη. Προστατεύεται από κυκλικό πύργο. Η πύλη με διάδρομο πλάτους ενός 1 μ. σε περίπτωση επίθεσης, φρασσόταν με δύο ξύλινες προσωρινές πύλες σε δύο σημεία. Η Β. και Δ. πλευρά περιβάλλεται από ακανόνιστο πολυγωνικό τείχος. Η Α. προστατεύεται φυσικά από απότομη πλαγιά. Εντός των τειχών σώζονται και μεταγενέστερα κτήρια: Ένα καμαροσκεπές κτήριο ρωμαϊκών χρόνων και λείψανα τρίκλιτης βασιλικής.
Ευρέθη επίσης ιερόν του Ασκληπιού, υπέροχο άγαλμα της θεάς Αφροδίτης, ενώ υπήρχε και ναός του Απόλλωνα κιθαρωδού, αλλά ακόμη δεν έχει εντοπιστεί, κ.ά. Στον οικισμό της Παλαιόχωρας, υπάρχει το μοναστήρι της Ευαγγελίστριας, και πλήθος βυζαντινών και μεταβυζαντινών ναών. Επίσης εντυπωσιακός αριθμός σπηλαίων, διάσπαρτων στον μεγάλο ορεινό όγκο με παγκόσμια αισθητική, όσο και παλαιοανθρωπολογική αξία.
Σημαντικά και τα “γλυπτά του ανέμου” – αλλού τα λένε σκιάδια…
Αλλά όλα τα μνημεία είναι εγκαταλελειμμένα…
Θεωρείται δε απαράμιλλης ομορφιάς να δεις την ανατολή ηλίου από την Κουλοχέρα… και οι παραλίες Βλυχάδα / Γλυφάδα…
ΠΗΓΗ: Γ. Λεκακης “Λακωνων Γη”. Γ. Λεκάκης “Συγχρονης Ελλαδος περιηγησις”.
– Παυσανίας Ελλ. Περ.. 3. Πολύβιος, 4.36. Κλ. Πτολ. 3.15.10. Πλίνιος “Φυσ. Ιστ.”, 4.5.17.
– Πετρολέκας Σπ., φώτ.: Ι. Πουλάκης / Δήμος Μονεμβασίας “ΖΑΡΑΚΑΣ…. Αυτός ο τόπος, ο μικρός, ο μέγας…”, Μονεμβασια News, 29.4.2015.
