Η ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

23.8 C
Athens
Τρίτη, 24 Ιουνίου, 2025

Νέο πρωτόκολλο για την προστασία του ελεύθερου περιεχομένου από τα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης – ν. 4996/2022 – Οδη­γία (ΕΕ) 790/2019

Νέο πρωτόκολλο
για την προστασία
του ελεύθερου περιεχομένου
από τα εργαλεία
τεχνητής νοημοσύνης
– ν. 4996/2022

Ως γνωστόν, με την ψή­φι­ση
του ν. 4996/2022 η Ελ­λά­δα εν­σω­μά­τω­σε στο εθνι­κό δίκαιο την Οδη­γία (ΕΕ)
790/2019 για τα πνευ­μα­τι­κά δι­καιώ­μα­τα στην ψη­φια­κή ενιαία αγο­ρά.
Αναμ­φί­βο­λα, το νέο δι­καί­ω­μα εκ­δό­τη Τύ­που, για την επι­γραμ­μι­κή
χρή­ση των εκδό­σε­ων από πα­ρό­χους της κοι­νω­νί­ας της πλη­ρο­φο­ρί­ας,
εί­ναι η ση­μα­ντι­κό­τε­ρη ρύθ­μι­ση του εν λό­γω νό­μου.

Εξί­σου ση­μα­ντι­κή όμως
εί­ναι και η ρύθ­μι­ση σχε­τι­κά με τις δια­δι­κα­σί­ες εξό­ρυ­ξης κειμένων
και δε­δο­μέ­νων
(Text and Data Mining – TDM). Ήδη, πριν από την ευ­ρεία
διάδο­ση των ερ­γα­λεί­ων τε­χνη­τής νοη­μο­σύ­νης (AI), η εξό­ρυ­ξη κει­μέ­νων
και δε­δο­μέ­νων ήταν διαδε­δο­μέ­νη πρα­κτι­κή. Πλέ­ον, με τα ερ­γα­λεία AI
να αυ­ξά­νο­νται τό­σο αριθ­μη­τι­κά όσο και σε από­λυ­τους αριθ­μούς χρη­στών,
το TDM απο­τε­λεί πα­γιω­μέ­νη πρα­κτι­κή, κα­θώς εί­ναι η δια­δι­κα­σία μέ­σω
της οποί­ας εκ­παι­δεύ­ο­νται οι αλ­γό­ριθ­μοι της AI προ­κει­μέ­νου να
παραγά­γουν τα απο­τε­λέ­σμα­τά τους.

Αν μπο­ρού­σα­με να
πε­ρι­γρά­ψου­με τη δια­δι­κα­σία του TDM χω­ρίς τε­χνι­κούς όρους, θα λέγα­με
ότι πρό­κει­ται για τον μη­χα­νι­κό εντο­πι­σμό κει­μέ­νων και δε­δο­μέ­νων που
εί­ναι ελεύ­θε­ρα δια­θέ­σι­μα στο δια­δί­κτυο και την ανα­πα­ρα­γω­γή τους με
σκο­πό την εκ­παί­δευ­ση του αλ­γό­ριθ­μου μέ­σω συ­σχε­τι­σμών, συ­γκρί­σε­ων,
στα­τι­στι­κών, δη­μιουρ­γί­ας μο­τί­βων (pattern) κλπ.

Εί­ναι γε­γο­νός ότι με τις
τε­χνο­λο­γί­ες της τε­χνη­τής νοη­μο­σύ­νης ανα­πτύσ­σο­νται πλη­θώ­ρα
επι­χει­ρη­μα­τι­κών εφαρ­μο­γών, οι οποί­ες εκτι­μά­ται ότι θα απο­φέ­ρουν
ση­μα­ντι­κό­τα­τα έσοδα στις εται­ρί­ες που θα τις εκ­με­ταλ­λευ­τούν. Για να
μην δη­μιουρ­γη­θεί λοι­πόν ένα νέο χά­σμα αξί­ας, με­τα­ξύ των εται­ριών που
πα­ρά­γουν πρω­το­γε­νώς πε­ριε­χό­με­νο – επενδύοντας ση­μα­ντι­κό­τα­τους
υλι­κούς και αν­θρώ­πι­νους πό­ρους – και των εται­ριών που θα
εκμεταλλεύ­ο­νται αυ­τό το πε­ριε­χό­με­νο – ανα­πτύσ­σο­ντας εφαρ­μο­γής
τε­χνη­τής νοημοσύνης – με δε­δο­μέ­νο ότι όλα τα έσο­δα θα τα καρ­πώ­νο­νται
οι δεύ­τε­ρες σε βά­ρος των πρώ­των, εί­ναι επι­τα­κτι­κή ανά­γκη οι εκ­δό­τες
να προ­στα­τέ­ψουν το πε­ριε­χό­με­νό τους.

Ο νέ­ος νό­μος, έρ­χε­ται να
υιο­θε­τή­σει τη σχε­τι­κή πρό­βλε­ψη της Οδη­γί­ας για το TDM, όπου πλέ­ον
προ­βλέ­πε­ται η δυ­να­τό­τη­τα των δι­καιού­χων να δη­λώ­σουν ότι δεν
επι­θυ­μούν (opt-out), τη «σά­ρω­ση» των έρ­γων τους από τις αντί­στοι­χες
μη­χα­νές (crawlers). Πρα­κτι­κά, αυ­τό εφαρ­μό­ζε­ται με την ανάρ­τη­ση ενός
μη­χα­να­γνώ­σι­μου κει­μέ­νου στην ιστο­σε­λί­δα όπου βρί­σκο­νται τα έρ­γα
των δι­καιού­χων. Όπως εί­ναι προ­φα­νές, η ανάρ­τη­ση ενός κει­μέ­νου δεν
απο­κλεί­ει μη­χα­νι­κά την πρό­σβα­ση των crawlers, ωστό­σο κα­θι­στά τη
συλ­λο­γή των δε­δο­μέ­νων πα­ρά­νο­μη και πρα­κτι­κά δη­μιουρ­γεί τη νο­μι­κή
βά­ση για την απα­γό­ρευ­σή της ή για τη διεκ­δί­κη­ση αμοι­βής από την χο­ρή­γη­ση σχε­τι­κής άδειας.

Στην κα­τεύ­θυν­ση αυ­τήν,
ομά­δα ει­δι­κών, απο­τε­λού­με­νη από εκ­προ­σώ­πους φο­ρέ­ων του εκ­δο­τι­κού
χώ­ρου (FEP, AIE, EDRLab), σχε­δί­α­σε και ανέ­πτυ­ξε ένα πρω­τό­κολ­λο
επι­κοι­νω­νί­ας (Text and Data Mining Reservation Protocol – TDMRep),
προ­κει­μέ­νου οι εκ­δό­τες να μπο­ρούν να εξαι­ρούν το σύ­νο­λο ή μέ­ρος του
πε­ριε­χο­μέ­νου που δια­θέ­τουν στο δια­δί­κτυο από την επε­ξερ­γα­σία του από
τα ερ­γα­λεία τε­χνη­τής νοη­μο­σύ­νης. Η εφαρ­μο­γή του πρω­το­κόλ­λου αυ­τού
εί­ναι απλή, αρ­κεί σε έναν προ­κα­θο­ρι­σμέ­νο φά­κε­λο (/.well-known), του
web server να το­πο­θε­τη­θεί ένα συ­γκε­κρι­μέ­νο αρ­χείο (tdmrep.json), που
πε­ρι­γρά­φει εί­τε συ­νο­λι­κά, εί­τε ανα­λυ­τι­κά για κά­θε αντι­κεί­με­νο
(κεί­με­νο, φω­το­γρα­φία, βί­ντεο κλπ.), που υπάρ­χει στον ιστό­το­πο αν
επι­τρέ­πε­ται, απα­γο­ρεύ­ε­ται ή επι­τρέ­πε­ται κα­τό­πιν άδειας η
επε­ξερ­γα­σία του από ερ­γα­λεία τε­χνη­τής νοη­μο­σύ­νης (πα­ρά­δειγ­μα για
απα­γό­ρευ­ση χρή­σης όλου του πε­ριε­χο­μέ­νου του ιστο­τό­που).

Το συ­γκε­κρι­μέ­νο
πρω­τό­κολ­λο απευ­θύ­νε­ται σε εκ­δό­τες βι­βλί­ου και Τύ­που, οι οποί­οι
δια­θέ­τουν ελεύ­θε­ρα στο δια­δί­κτυο άρ­θρα, ολό­κλη­ρα βι­βλία ή
απο­σπά­σμα­τα βι­βλί­ων τους. Εφαρ­μό­ζο­ντας το πρω­τό­κολ­λο αυ­τό, οι
εκ­δό­τες προ­στα­τεύ­ουν το πε­ριε­χό­με­νό τους, το οποίο προ­ο­ρί­ζε­ται για
τους χρή­στες και όχι για τους αλ­γό­ριθ­μους. Ο ΟΣ­ΔΕΛ πα­ρα­κο­λου­θεί στε­νά
τις κα­ται­γι­στι­κές εξε­λί­ξεις που σχε­τί­ζο­νται με την τε­χνη­τή
νοη­μο­σύ­νη και το Τμή­μα μη­χα­νορ­γά­νω­σης του Ορ­γα­νι­σμού εί­ναι στη
διά­θε­ση των συμ­βα­σιού­χων που χρειά­ζο­νται πε­ραι­τέ­ρω διευ­κρι­νί­σεις ή
υπο­στή­ρι­ξη σχε­τι­κά με την εφαρ­μο­γή του πρω­το­κόλ­λου επι­κοι­νω­νί­ας
(Text and Data Mining Reservation Protocol – TDMRep). Οι εν­δια­φε­ρό­με­νοι
μπο­ρούν να επι­κοι­νω­νούν στην ηλε­κτρο­νι­κή διεύ­θυν­ση it@​osdel.​gr.

ΠΗΓΗ: ΟΣΔΕΛ, Φε­βρουά­ριος
2024. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 1.3.2024.

πρωτοκολλο προστασια ελευθερο περιεχομενο εργαλεια εργαλειο τεχνητη νοημοσυνη Οδη­για ΕΕ νομος αλ­γο­ριθ­μοι αλ­γο­ριθ­μος βιβλιο τυπος ψη­φια­κη ενιαια αγο­α δι­και­ω­μα εκ­δο­της Τυ­που, επι­γραμ­μι­κη χρη­ση εκδο­σεςι πα­ραοχος κοι­νω­νια πλη­ρο­φο­ρι­ας, πλη­ρο­φο­ρι­α
author avatar
ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Σχετικά Άρθρα

Αναρριχητικός Οδηγός Ικαρίας

Του Γιώργου Λεκάκη Η απίστευτα όμορφη και μοναδική Ικαρία, έχει...

Επιζωοτία στην Θεσσαλία

Επιζωοτία στην Θεσσαλία ΠΕΡΙ ΕΠΙΖΟΤΙΑΣ, ΕΔΩ. ΔΙΑΤΑΓΜΑ Περὶ ἀπαγορεύσεως τῆς εἰσαγωγῆς ἐν...

Αιολικά στα Κύθηρα: Ασύμβατα με την Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη της περιοχής NATURA

Ξεκάθαρα ασύμβατο με την Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη (ΕΠΜ) για...

Τι ΕΙΠΑΝ οι ΞΕΝΟΙ για την ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ και την ΔΥΝΑΜΗ του ΜΥΘΟΥ

Του καθηγητή-φιλολόγου Πέτρου Ιωαννίδη Ἐκ Παλαιφατισμοῦ ἄρχεσθαι & Ψευδομυθολογίας παύεσθαι «Η...