Της αρχαιολόγου Ελένη Τσιμπίδα
Ο ναός του Αγίου Αθανασίου του Ρουμ-Παλαμά, βρίσκεται στην κεντρική
πλατεία του Παλαμά στον νομό Καρδίτσας. Ο ναός κατά την περίοδο της ανέγερσής
του ήταν ο σημαντικότερος του οικισμού και βρισκόταν στον μαχαλά – ενορία Ρουμ
(= ρωμαίικος). Η ονομασία Ρουμ υπονοεί την υπεροχή του ελληνικού στοιχείου στο
μαχαλά αυτόν του Παλαμά, ο οποίος είναι βέβαιο ότι είχε και οθωμανούς
κατοίκους.
Η εκκλησία του Αγίου Αθανασίου, που είναι ο μεγαλύτερος σε διαστάσεις
(επιφάνεια 500 τμ.) ναός του νομού Καρδίτσας, αποτελείται από τον κυρίως ναό,
σταυροειδή εγγεγραμμένο με τρούλο, τετρακιόνιο τρουλωτό νάρθηκα-γυναικωνίτη
δυτικά και τοξωτή στοά κατά μήκος της νότιας και δυτικής πλευράς. Ο ναός
κατασκευάσθηκε το 1811(*), ενώ το κωδωνοστάσιο που βρίσκεται νοτίως του ναού το
1876.
Οι τοίχοι του κυρίως ναού, και του νάρθηκα κοσμούνται με τοιχογραφίες σε
δύο στρώματα. Οι τοιχογραφίες του πρώτου στρώματος (διακονικό, βόρεια και νότια
κεραία) χρονολογούνται μεταξύ του 1811 και 1835, ενώ το δεύτερο στρώμα καλύπτει
όλον σχεδόν τον κυρίως ναό και χρονολογείται στα 1835. Η ζωγραφική αυτή έγινε
από Σαμαριναίους ζωγράφους, όπως και στους άλλους ναούς του Παλαμά, τον Άγιο
Αθανάσιο Χαντακλή και τον Άγιο Χαράλαμπο. Οι τοιχογραφίες του ανατολικού και
του εξωτερικού τοίχου του νάρθηκα χρονολογούνται στο 1892, ενώ αυτές του νότιου
τοίχου στο 1896. Το ξυλόγλυπτο τέμπλο του ναού κατασκευάσθηκε το 1833 και φέρει
εικόνες του 1837.
ΠΗΓΗ: ΥΠΠΟΑ, ΕΦΑ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ, ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 1.12.2021.
(*) Σημειώστε πως η Θεσσαλία ήταν υπό οθωμανική κατοχή και ενώθηκε με την υπόλοιπη Ελλάδα με την Συνθήκη της Κωνσταντινούπολης, το 1881.
