Του Γιώργου Λεκάκη
Τέσσερα μικροσκοπικά προσωπεία
(όχι μάσκες) από τερακότα που βρέθηκαν στην αρχαία μακεδονική ελληνική πόλη Γέρασα – ίδρυμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου – στην νυν έκταση της Ιορδανίας,
ρίχνουν φως στην θεατρική της πλευρά – ελληνικόν ίδιον – κατά τον 2ο
αιώνα μ.Χ.
Ανασκαφείς από το
Πανεπιστήμιο της Ιορδανίας έφεραν στο φως τα προσωπεία σε μια πόρτα μιας
κατασκευής! Τα τεχνουργήματα ύψους 10,15 εκατ. απεικονίζουν έναν γενειοφόρο
Ηρακλή, δύο κερασφόρα και «κατσικίσια» πρόσωπα – πιθανόν σατύρους, ακολούθους
του Διονύσου – και έναν άνδρα με σγουρά μαλλιά, που οι ερευνητές πιστεύουν ότι
είναι προσωπείο σκλάβου.
Τέτοια προσωπεία ήταν κοινές
προσφορές στον Διόνυσο, τον θεό του θεάτρου των Ελλήνων, και συγκεντρώνονταν ως
αναμνηστικά. Τα προσωπεία, των οποίων τα σχέδια είναι μοναδικά σε αυτήν την τοποθεσία,
πιθανότατα κατασκευάσθηκαν τοπικά. Μπορεί να κρεμάστηκαν στον τοίχο της
κατασκευής στην πόρτα της οποίας βρέθηκαν, για τον οποίο ο αρχαιολόγος του
Πανεπιστημίου των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, S. Twaissi, πιστεύει ότι θα
μπορούσε να είναι ένας ναός αφιερωμένος στον Διόνυσο, με βάση την αρχιτεκτονική
του διακόσμηση και την εγγύτητα με το βόρειο θέατρο της Γέρασας.
Τα ευρήματα αμφισβητούν τις
προηγούμενες υποθέσεις ότι αυτή η περιοχή χρησιμοποιήθηκε ως βιομηχανική ή για
απορρίμματα. «Τώρα μπορούμε να κατανοήσουμε καλύτερα το σχέδιο της πόλεως και
την σχέση μεταξύ του βόρειου και του νότιου μισού της», λέει ο κ. Twaissi.
ΠΗΓΗ: El. HEWITT «Dramatic
Entrance», AJA, Σεπτ./Οκτ. 2023. ΑΡΧΕΙΟΝ
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 20.8.2023.