Όταν η Ράκελ Γουέλς
γύρισε
ταινία στην
– μετέπειτα και έως σήμερα κατεχόμενη –
Κύπρο…
Του Γιώργου Λεκάκη
Η Ράκελ Γουέλς / Raquel Welch
/ Jo Raquel Tejada (1940 – 2023), που πέθανε σήμερα, 16.2.2023, ήταν
Αμερικανίδα ηθοποιός – με καταγωγή από την Βολιβία – του κινηματογράφου. Άρχισε
την καριέρα της σε ηλικία 19 ετών. Πρωταγωνίστησε σε 65 ταινίες. Τιμήθηκε με
Χρυσή Σφαίρα για την συμμετοχή της στο έργο «Ο Ντ’ Αρτανιάν και οι Τρεις
Σωματοφύλακες».
Το 1970 / 1971 η Welch
πρωταγωνίστησε στην ταινία «The Beloved», η οποία γυρίστκε στην Κύπρο, σε
σκηνοθεσία Γιώργου Παν. Κοσμάτου (1941-2005)[*]. Τα γυρίσματα έγιναν στο Κάρμι[1]. Πού να
ήξερε η Ινδιάνα Ραχήλ ότι το όμορφο αυτό χωριό, που βρίσκεται 8 χλμ. δυτικά της
Κερύνειας, σε λίγα χρόνια θα ευρίσκετο με de facto κατοχή, σε τουρκικό έλεγχο… Τι κάρμα!!! Και
δυστυχώς είναι ακόμη στα – ακόμη λεγόμενα – Κατεχόμενα εδάφη της Κύπρου, κράτους
της Ευρωπαϊκής Ενώσεως – η οποία επήρε το όνομά της από την αδελφή της Κάρμης… Τι κάρμα!!!
Το χωριό Κάρμι[2] ευρίσκεται
στους βόρειους πρόποδες του δυτικού τμήματος του Πενταδάκτυλου, μόλις 5 χλμ.
νοτιοανατολικά του Καραβά[3]. Το
Κάρμι κατοικείτο πάντα αποκλειστικώς από Κυπρίους Έλληνες. Γνωστό και για τον
ΙΝ του Αγίου Ιλαρίωνος…
Η ετυμολογία του έχει αρχαία
ελληνική προέλευση, αφού στην ελληνική μυθολογία η Κάρμη[4] είναι κόρη
της Κασσιοπείας[5]. Κατ’ άλλους,
κατά την μεσαιωνική περίοδο το χωριό ανήκε σε Καρμελίτες μοναχούς (προστάτης των οποίων ήταν ο ελληνικής καταγωγής πάπας, Τελεσφόρος[**]) από τους οποίους και
ονοματίσθηκε. Το 1976, οι Τούρκοι άλλαξαν το όνομά του, σε… Karaman, ίσως
παραφθορά του Καρμίου. Αν και άλλοι λένε ότι επειδή Karaman ονομάζουν και την
οροσειρά του Ταύρου στην Κιλικία(***), νότια Ανατολία, η οποία είναι ορατή από την Κύπρο…
Ωστόσο, το όνομα Κάρμι εξακολουθεί να χρησιμοποιείται ευρέως από τους
σημερινούς κατοίκους του και από τους Τουρκοκύπριους γενικότερα…[6]
Η πρώτη του γνωστή
πληθυσμιακή καταγραφή είναι από το 1831 όταν είχε 63 άρρενες κατοίκους. Για να
φτάσει τους 747 το 1921, και τους 528 το 1973…
Αλλά όλοι οι Κύπριοι Έλληνες κάτοικοι
του χωριού ετράπησαν σε φυγή μετά την παράνομη τουρκική εισβολή, της 20ής
Ιουλίου 1974… και διασκορπίστηκαν στην νότια Κύπρο… Τι κάρμα!!! Οι νέοι κάτοικοι-κατακτητές,
εγκαταστάθηκαν για να κάνουν τουριστικές επιχειρήσεις, αλλά υπήρχαν… «μεταφορικές
δυσκολίες». Η δυσαρέσκειά τους δεν άργησε να πάρει την μορφή διαμαρτυρίας… Ορισμένοι
έκαψαν ακόμη και έπιπλα και σπίτια… Και έφυγαν αμέσως από το χωριό… Τι κάρμα!!! Το χωριό δεν ξαναθεωρήθηκε ποτέ επιθυμητό μέρος μετεγκατάστασης από τους
Τουρκοκύπριους, οι οποίοι αρνήθηκαν να εγκατασταθούν εκεί… Τι κάρμα!!! Το
χωριό παρέμεινε σχεδόν εντελώς ακατοίκητο για πολλά χρόνια… Τι κάρμα!!! Μόνον
ορισμένοι… Ευρωπαίοι έμεναν, που ζούσαν στο χωριό πριν από το 1974… αδιαφορώντας
για το τι συνέβη στους Ευρωπαίους συνηπειρώτες τους, Κυπρίους… Τι κάρμα!!! Η ερήμωση
του χωριού έπεισε τις τουρκοκυπριακές Αρχές να επιτρέψουν στους… Ευρωπαίους να
πάρουν τα σπίτια του χωριού με προθεσμιακές μισθώσεις, με την προϋπόθεση να τα
αποκαταστήσουν!!!
Σήμερα, σχεδόν όλοι οι
κάτοικοι του Καρμίου είναι… Ευρωπαίοι, που δέχτηκαν την προσφορά των κατοχικών
Αρχών για μακροχρόνιες μισθώσεις και ανακαίνισαν τα σπίτια του χωριού… Αδιάφοροι
για την βία και την ανομία, κατά Ευρωπαίων… Τι κάρμα!!! Αν και η απογραφή του
2006 δείχνει μόνο 85 άτομα να ζουν μόνιμα στο Κάρμι, στις διακοπές ο αριθμός
των κατοίκων μπορεί να φτάσει τους 300… Έρχονται να κολυμπήσουν και να
διασκεδάσουν αδιάφοροι για την βία και την ανομία, κατά Ευρωπαίων…
Αναπτύχθηκαν μάλιστα και νέες
κατοικίες στο Κάτω Κάρμι (Aşağı Karaman), η περιοχή είναι πιο πυκνοκατοικημένη
από το πραγματικό χωριό, και απογραφή του 2006 κατέγραψε πληθυσμό στο Κάτω Κάρμι
565 Ευρωπαίων, αδιάφορων για την βία και την ανομία, κατά Ευρωπαίων…
ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης «Σύγχρονης
Ελλάδος Περιήγησις» (απόσπ.). ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 16.2.2023.
[*] Έλλην σκηνοθέτης και των
ταινιών «Rappresaglia» (1973), «Το πέρασμα της Κασσάνδρας» (The Cassandra
Crossing, 1976), «Απόδραση στην Αθήνα» (Escape to Athena, 1979), «Αγνώστου
προελεύσεως» (Of unknown Origin, 1983), «Ράμπο ΙΙ: Η Αποστολή (Rambo: First
Blood Part II, 1985), «Κόμπρα» (Cobra, 1986), «Λεβιάθαν» (Leviathan, 1989), «Σύγκρουση
στον πράσινο βάλτο» (Tombstone, 1993), «Η συνωμοσία της σκιάς» (Shadow
Conspiracy, 1997). Ο Τζωρτζ Κοσμάτος εγεννήθη στην Φλωρεντία της Ιταλίας και
έζησε τα πρώτα του χρόνια στην Αίγυπτο και την Κύπρο. Ξεκίνησε την σταδιοδρομία
του ως βοηθός σκηνοθέτη στις ταινίες «Έξοδος» του Ότο Πρέμινγκερ (1960) και «Αλέξης
Ζορμπάς» του Μιχάλη Κακογιάννη (1964)…
[**] Αναχωρητής με καταγωγή από
τον Τάραντα της Μεγάλης Ελλάδος / Νότιας Ιταλίας. Διαδέχτηκε τον πάπα Σίξτο Α΄
το 125 μ.Χ. Εισήγαγε την νηστεία της Σαρακοστής. Εμαρτύρησε το 136 μ.Χ. Η μνήμη
του τιμάται στις 5 Ιανουαρίου από τους Ρωμαιοκαθολικούς και στις 22 Φεβρουαρίου
από τους Ορθοδόξους. – βλ. Γ. Λεκάκης «Τάματα και αναθήματα».
[1] Με το όνομα αυτό (Κάρμιον) είναι γνωστό και ένα χωριό της Ηλείας,
στον δήμο Ανδρίτσαινας – Κρεστένων.
[2] Γεωγραφικό πλάτος 35° 19′51.89837″N.
[3] Νυν Karavas, Alsancak.
[4] Αδελφή της Ευρώπης, αλλά και του Φινέα, του Κίλικα(***),
του Δορύκλου, του Ατύμνου, της Λιβύης, του Τυδέα…
[6] Βλ. Goodwin.
