Του Γιώργου Λεκάκη
Η Ανατολία είναι μια πλούσια
αρχαιολογικά περιοχή, είπε ο κ. Özbudak: «Τα ίχνη του αρχαιότερου ανθρώπινου
πολιτισμού στην Ανατολία φτάνουν έως και 1.000.000 χρόνια πριν από σήμερα. Τα
γνωρίζουμε στο Καλέτεπε στην Νίγδη Καππαδοκίας και το Dursunlu στο
Εικόνιο».
Στο πλαίσιο του προγράμματος
«Çorum Tarih Öncesi Yüzey Araştırması Projesi», που διεξήγαγε το Αρχαιολογικό
Τμήμα του Πανεπιστημίου Hitit (Χιττίτες < Χετταίοι < Ετέοι, Ετεοκρήτες), για δύο χρόνια στην Ευχαία
/ Ευχάιτα / Ευχάνεια – νυν Çorum – ευρέθησαν κομμάτια κοπτικών και διατρητικών
εργαλείων, που ανήκουν στην Μέση Παλαιολιθική Περίοδο!
Κατά την διάρκεια
επιστημονικής έρευνας, βρέθηκαν ίχνη εγκατεστημένης ζωής στο Çorum, που
χρονολογούνται πριν από περίπου 8.500 χρόνια, καθώς και ίχνη από την περίοδο
των κυνηγών-τροφοσυλλεκτών.
Η Ευχάνεια απέχει 240 χλμ. από
την Άγκυρα και 600 χλμ. από την Κωνσταντινούπολη. Συνδεόταν με την Αμάσεια και
την Σινώπη Πόντου, αλλά και με την Καππαδοκία – βλ.
Ο βοηθός έρευνας, δρ. Mehmet
Ozan Özbudak (του Πανεπιστήμιο Hitit, Σχολή Τεχνών και Επιστημών, Τμήμα
Αρχαιολογίας) είπε: «Στο πλαίσιο της επιφανειακής έρευνας, βρήκαμε κομμάτια
κυρίως κατασκευασμένα από πυριτόλιθο,. σε 50 τοποθεσίες! Χρονολογείται στο
εύρος των 240.000 – 45.000 χρόνων πριν από σήμερα».
Η περιοχή είχε δώσει άφθονα
αρχαιολογικά στοιχεία για ανθρώπινη παρουσία από την παλαιολιθική εποχή. Από την
Παλαιολιθική και την Νεολιθική Εποχή της περιοχής ευρέθησαν αντικείμενα στους
τύμβους των Alacahöyük, Balımsultan köyü, Boğazköy / Boğazkale, Büyük Güllücek,
Eskiyapar, Hüseyindede, Kuşsaray, κ.α. διότι υπήρχαν κοντά μεγάλα κοιτάσματα
πρώτων υλών. Έτσι η περιοχή ήταν τεχνικά και πολιτιστικά καλά ανεπτυγμένη.
Στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Çorum
υπάρχουν έργα κεραμικής τέχνης των Μακεδο-Θρακών Φρυγών – ΔΕΙΤΕ ομιλία του Γ. Λεκάκη για τους ΦΡΥΓΕΣ, ΕΔΩ – κ.ά. ενώ από την
περιοχή είναι και ο περίφημος «Ηλιακός Δίσκος» του 2400 – 2200 π.Χ. (ευρέθη στο
Alahöyük, νυν στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Δορυλαίου – νυν Εσκίσεχίρ), λαξευμένοι στον βράχο
ναοί (2ου αι. π.Χ.), κ.ά.
Ως Çorum εντοπίζεται μόλις
στον 16ο αιώνα μ.Χ.
ΠΗΓΗ: ΑΑ, 19.11.2022. Γ. Λεκάκης «Η άγνωστη Μικρά Ασία». ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 10.11.2022. «Çorum’da 200
bin yıllık geçmişe sahip izler bulundu», Dunya, 19.12.2022.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
– History of Çorum.
– Walter Chr. «The Warrior Saints in Byzantine Art and Tradition», 2016 (citing
Hippolyte Delehaye, 1909).