Σύμφωνα με την μυθολογία, όταν ο Θηβαίος ήρως Ηρακλής βρέθηκε
στο νησί της Κω νυμφεύτηκε την Χαλκιόπη, κόρη του βασιλιά της Κω Ευρύπυλου (*), με την
οποία απέκτησε και γιο, τον Θεσσαλό ή Θετταλό Ηρακλείδη.
Από το όνομα αυτό προέρχεται
η γενεά των Ηρακλειδών της Κω, από την οποία κατάγεται, κατά την παράδοση, και
ο Ιπποκράτης. Γι’ αυτό και ο πατέρας του Ιπποκράτους, λεγόταν Ηρακλείδης και ο
γιος του, Θεσσαλός, ο ονοματίσας, κατά μίαν παράδοση, την Θεσσαλία, όπου απέθανε ο Ιπποκράτης.
Ο Ηρακλής λατρευόταν σε όλην
την Κω. Οι εορτές προς τιμήν του ήταν γνωστές με την ονομασία ΗΡΑΚΛΕΙΑ.
Κατά τον Πλούταρχο η λατρεία
του ήταν ιδιαίτερη στην Αντιμάχεια. Από επιγραφές και αρχαιολογικά ευρήματα ο
Ηρακλής λατρευόταν και στην Καρδάμαινα (αρχαία ΑΛΑΣΑΡΝΑ), όπου βρέθηκε μαρμάρινο
κεφάλι γενειοφόρου Ηρακλή. Και στην Κέφαλο λατρευόταν ο Ηρακλής Έπηλος / Έπυλος, όπου η
παράδοση τοποθετεί την γέννηση του πατέρα της Ιατρικής, Ιπποκράτη.
 |
|
Χάρτης της Κω,με τους αρχαίους δήμους
και τις σημαντικότερες αρχαιολογικές θέσεις.
ΠΗΓΗ: ΕΚΠΑ.
ΔΗΜΟΙ ΜΕΤΑ ΤΟ 366 π.Χ.
|
Μετά τον συνοικισμό του 366 π.Χ.
συναντάμε 4 δήμους. Αυτοί είναι:
– Ο δήμος Ισθμιωτών: Βρισκόταν
στο δυτικό τμήμα του νησιού, στην περιοχή της λεγόμενης Αστυπάλαιας, στην
σημερινή Κέφαλο. Πλούσιος δήμος, με ναυτική δύναμη, δεύτερος σε σπουδαιότητα
μετά τον δήμο Αλασαρνιτών. Λάτρευαν τον Ούλιον Απόλλωνα, τον Ασκληπιό και την
Υγεία, και την Δήμητρα.
– Ο δήμος Αλασαρνιτών: Βρισκόταν
στην περιοχή περίπου της σημερινής Καρδάμαινας. Τα σημαντικά αρχαιολογικά
ευρήματα πιστοποιούν την σπουδαιότητα του δήμου. Ονομαστός ήταν ο ναός του
Απόλλλωνος, που ήταν ο αρχαιότερος του νησιού, και δεύτερος σε πλούτο μετά το
ιερόν του Ασκληπιού. Η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε πρόσφατα στο φως μέρος του
ναού. Λάτρευαν, όμως, στον δήμο αυτόν, και τον Ηρακλή, την Εκάτη Στρατία, την
Άρτεμη, την Αφροδίτη και τον Ασκληπιό. Οι Hope-Simpson και Lazenby εντόπισαν
ευρήματα στην περιοχή της Καρδάμαινας, τα οποία ανάγονται στα μυκηναϊκά χρόνια.
Στον ναό του Απόλλωνα έχουμε ευρήματα από την αρχαϊκή εποχή. Της ιδίας εποχής
και μεταγενέστερα όστρακα βρέθηκαν και στον χαμηλό λόφο, ο οποίος στα ελληνιστικά
χρόνια ονομαζόταν «Ακρόπολις» και σήμερα «Εβρυόκαστρο» – στην ανατολική του
πλαγιά βρέθηκε το ελληνιστικό θέατρο.
– Ο δήμος Αντιμαχιδών: Οφείλει
το όνομα του στον Αντίμαχο, γιο του Ηρακλέους. Η Αντιμάχεια ήταν το κέντρο της
αρχαίας λατρείας του Ηρακλή. Το νεκροτάφειο του δήμου βρέθηκε στην περιοχή του
σημερινού αεροδρομίου – η χρήση του ξεκινά από τα τέλη του 5ου αι.
π. Χ. και φτάνει στα ρωμαϊκά χρόνια. Στην ελληνιστική εποχή υπήρχε στην περιοχή
της Αντιμάχειας και ο δήμος Αιγηλίων, ενώ στα ρωμαϊκά χρόνια δημιουργήθηκε ο
σύνθετος δήμος Αντιμαχιδών, Αιγηλίων και Αρχιαδών. Οι κάτοικοι, εκτός από τον
Ηρακλή, τιμούσαν και την Δήμητρα και την Αφροδίτη.
– Ο δήμος Ιππιωτών: Ήταν ο
μικρότερος δήμος του νησιού και βρισκόταν ανάμεσα στο Μαστιχάρι και την
Αντιμάχεια. Οι κάτοικοί του έφτιαχναν τον περίφημο «ιπποκώον οίνον» και ήταν
ξακουστοί ιππείς. Λάτρευαν την Ήρα. Στην περιοχή του δήμου αυτού βρίσκεται η εκκλησία του ιππέα Αη-Γιώργη Ληίζου.
ΠΗΓΗ: ΔΗΜΟΣ ΗΡΑΚΛΕΙΔΩΝ ΚΩ. Γ. Λεκάκης “Σύγχρονης Ελλάδος περιήγησις”. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 3.1.2020.
– Απολλόδωρος 2/7.1, 2/7.8, Ησίοδος απόσπ. 43a, Σχόλια Θεοκρίτου 7.5-91, Σχόλια Ιλιάδος Β’ 627a.
ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ:
(*) Βασιλιάς της Κω, υιός του Ποσειδώνος και της Αστυπάλαιας ή της
Μήστρας, τον οποίο εσκότωσε ο Ηρακλής. Σύζυγος της Κλυτίας, κόρης του Μέροπα, και
πατέρας του Χάλκωνα, του Ανταγόρα και της Χαλκιόπης, από την οποία απέκτησε ο Ηρακλής
τον Θεοσαλό. Τα δυό ονόματα των τέκνων του Ευρυπύλου, δηλώνουν ότι η Κως είχε χαλκό, που ήταν ο λόγος για τον οποίο εκστράτευσε ο Ηρακλής σε αυτήν.
