Ένα από τα σημαντικότερα
αρχαία αγγεία που εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης είναι ο
αττικός μελανόμορφος κιονωτός κρατήρας ΘΕ 546, που χρονολογείται στα 560 π.Χ.
Προέρχεται από τις ανασκαφές της Ευδοκίας Σκαρλατίδου στο αρχαίο νεκροταφείο
στη Θέρμη (Σέδες) Θεσσαλονίκης, όπου είχε χρησιμοποιηθεί ως τεφροδόχο αγγείο.
Εντός του βρέθηκαν συγκεντρωμένες οι στάχτες του νεκρού και ένας κορινθιακός
αρύβαλλος, το μοναδικό κτέρισμα της ταφής.
Ο κιονωτός κρατήρας οφείλει
το συμβατικό του όνομα στις λαβές του, οι οποίες μοιάζουν με κίονες, έτσι όπως
υψώνονται και στηρίζουν τα δύο οριζόντια τετράπλευρα πλακίδια που εκφύονται από
το χείλος. Το σχήμα του κιονωτού κρατήρα πιστεύεται ότι γεννήθηκε στα τέλη του
7ου αι. π.Χ. στην Κόρινθο, και γι’ αυτό ήταν γνωστός στην αρχαιότητα ως κρατήρ
κορίνθιος ή κορινθιουργής. Όπως και όλα τα είδη κρατήρων, είχε κεντρική σημασία
στα συμπόσια, όπου χρησιμοποιούνταν για την ανάμειξη του οίνου με νερό.
Το αγγείο φέρει στην κύρια
όψη μία πολυπρόσωπη παράσταση με μυθολογικό περιεχόμενο: το περίφημο κυνήγι του
Καλυδώνιου κάπρου, του φοβερού θηρίου που είχε στείλει η θεά Άρτεμη στην
Καλυδώνα της Αιτωλίας ως τιμωρία. Αιτία ήταν ότι ο βασιλιάς της Καλυδώνας Οινέας αμέλησε να συμπεριλάβει τη θεά στη θυσία που αφορούσε τους πρώτους
ετήσιους καρπούς της χώρας του.
Στην παράσταση, το πληγωμένο,
επιβλητικό ζώο καταλαμβάνει το κέντρο. Αποδίδεται παγιδευμένο και υπό επίθεση
από πέντε κυνηγούς με δόρατα και τόξο, καθώς και τα τρία σκυλιά τους που το
κατασπαράσσουν. Ένας έκτος κυνηγός κείτεται ήδη νεκρός κάτω από τον κάπρο.
Στους κυνηγούς, που δεν κατονομάζονται εδώ, περιλαμβάνονται, σύμφωνα με τις
γραμματειακές πηγές, γνωστοί ήρωες των αρχαίων, όπως ο Μελέαγρος, ο Πηλέας και
η Αταλάντη.
Στη δευτερεύουσα όψη του
αγγείου απεικονίζεται ένα υδρόβιο πτηνό πλαισιωμένο από δύο κάπρους, θέμα
επηρεασμένο αναμφίβολα από την κύρια παράσταση.
Ο κρατήρας είναι
ζωγραφισμένος από τον αγγειογράφο Λυδό, έναν από τους σημαντικότερους
αγγειογράφους των μέσων του 6ου αιώνα π.Χ. στον αττικό Κεραμεικό, που εργάστηκε
με τη μελανόμορφη τεχνική. Το όνομά του, όταν υπογράφει κάποιο έργο του,
συνοδεύεται πάντα από άρθρο -ο Λυδός- και υποδηλώνει προφανώς ότι είχε κάποια
σχέση με τη Λυδία.
Μπορείτε να δείτε το αντικείμενο
στη μόνιμη έκθεση «Η Μακεδονία από τον 7ο αι. π.Χ. ως την ύστερη αρχαιότητα»,
προθήκη 31. Ο ΚΡAΤΗΡAΣ του ΛΥΔΟY είναι το ΕΚΘEΜA του ΜΗΝA ΜAΡΤΙΟΥ 2022.
ΠΗΓΗ: ΑΡΧ. ΜΟΥΣΕΙΟ
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 2.3.2022.
